Ρομπέρτο Κάρλος: Η επιστήμη και η τύχη πίσω από το γκολ «ποδοσφαιρικό θαύμα»

Το ημερολόγιο έγραφε 3 Ιανουαρίου του 1997, όταν ο Ρομπέρτο Κάρλος σόκαρε τον ποδοσφαιρικό κόσμο με ένα από τα πιο ανέλπιστα απευθείας χτυπήματα φάουλ στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Ο αριστερός οπισθοφύλακας είχε σκοράρει μόλις το πιο διάσημο γκολ στην καριέρα του. Ένα μακρινό αριστερό τηλεκατευθυνόμενο γκολ με εξωτερικά φάλτσα από το… σπίτι του. Το είχε πετύχει ως παίκτης της εθνικής Βραζιλίας σε ένα ισόπαλο φιλικό ματς με αντίπαλο τη Γαλλία στο πλαίσιο ενός τουρνουά προετοιμασίας για το Μουντιάλ του επόμενου έτους, που διοργάνωναν οι «τρικολόρ».

Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε από 35 μέτρα απόσταση, με τη μπάλα στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής της να ταξιδεύει μακριά από την εστία. Ωστόσο, ξαφνικά άλλαξε τροχιά και κατευθύνθηκε προς αυτήν. Ο ανήμπορος Φαμπιάν Μπαρτέζ την παρακολούθησε να καταλήγει στα δίχτυα αφού πρώτα έγλειψε το αριστερό δοκάρι της εστίας.

«Για να είμαι ειλικρινής μέχρι σήμερα, ακόμα δεν ξέρω πώς τα κατάφερα. Ήταν ένα όμορφο γκολ. Χρειάστηκε πολύ προπόνηση και σκληρή δουλειά σε όλη την καριέρα μου. Αυτή η σκληρή δουλειά απέδωσε καρπούς για να καταφέρω να σκοράρω αυτό το σπουδαίο γκολ, που ήταν μία ξεχωριστή στιγμή για μένα» είχε πει ο Ρομπέρτο Κάρλος στο ESPN Brazil το 2017.

Όταν πέτυχε εκείνο το τέρμα που «κατέρριψε τους νόμους της φυσικής» μόλις ξεκινούσε την καριέρα του. Βρισκόταν στη 2η σεζόν του στη Ρεάλ Μαδρίτης. Είχε προηγηθεί μία σύντομη θητεία στην Ίντερ, η οποία αγόρασε τον Βραζιλιάνο από την πρωταθλήτρια Βραζιλίας, Παλμέιρας έναντι 8 εκατ. δολλαρίων.

Οι επιστήμονες το αποκάλεσαν «ποδοσφαιρικό θαύμα»

Το γκολ του Ρομπέρτο Κάρλο αποτελεί αντικείμενο ποδοσφαιρικής συζήτησης μέχρι σήμερα. Αποτέλεσε την αφορμή για την εκκίνηση πολλών μελετών προκειμένου να κατανοηθεί ο μηχανισμός πίσω από το γκολ που σημειώθηκε στο Σταντ ντε Ζερλάν στη Λυών.

Μία από τις πιο διάσημες μελέτες διεξήχθη από τέσσερις Γάλλους επιστήμονες. Πρόκειται για τους Guillaume Dupeux, Anne Le Goff, David Quere και Christophe Clanet. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο New Journal of Physics τον Σεπτέμβριο του 2010. Σε αυτή τη μελέτη, οι φυσικοί πραγματοποιούν μια σειρά από πειράματα και αναλύσεις, που καταλήγουν σε μια εξίσωση που εξηγεί την τροχιά της μπάλας και όλες τις δυνάμεις που βρίσκονταν σε δράση εκείνη ακριβώς τη στιγμή.

«Αυτό το φάουλ εκτελέστηκε από απόσταση περίπου 35 μέτρων. Πρόκειται για μία απόσταση από την οποία περιμένουμε αυτού του είδους την απροσδόκητη τροχιά. Υπό την προϋπόθεση ότι το σουτ είναι αρκετά δυνατό – ένα χαρακτηριστικό των ικανοτήτων του Ρομπέρτο ​​Κάρλος – η τροχιά της μπάλας μπορεί να πάρει τροχιά προς τα δίχτυα, με ταχύτητα αρκετά μεγάλη για να αιφνιδιάσει τον τερματοφύλακα» αναφέρουν οι επιστήμονες

Οι Dupeux, Le Goff, Quere και Clanet καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι εάν έγιναν οι σωστοί υπολογισμοί και επαναλαμβάνονταν οι αποστάσεις και οι δυνάμεις, το διάσημο γκολ θα μπορούσε να αναπαραχθεί από άλλον παίκτη. Αυτό, ωστόσο, είναι αδύνατο, κατά τη γνώμη ενός εκ των σημαντικότερων φυσικών της Βραζιλίας. Χαρακτηρίζει το αριστούργημα του Ρομπέρτο ​​Κάρλος ως «ποδοσφαιρικό θαύμα».

Δε θα δούμε ξανά ένα γκολ σαν και αυτό

Ο καθηγητής Λουίς Φερνάντο Φοντανάρι, του Ινστιτούτου Φυσικής στο Σάο Πάολο κάνει λόγο για ένα «ποδοσφαιρικό θαύμα» που πιθανότατα δε θα δούμε ποτέ ξανά γιατί πολύ απλά ποτέ δε θα επαναληφθούν οι ίδιες εξαιρετικά σπάνιες συνθήκες.

«Αν και η φυσική εξηγεί τέλεια την τροχιά της μπάλας , οι συνθήκες εκείνη τη στιγμή, όπως η δύναμη του σουτ, το σημείο πρόσκρουσης του ποδιού του Ρομπέρτο ​​Κάρλος στην μπάλα και η απόσταση από το τέρμα, ήταν τόσο σπάνιες που μπορούμε να το ονομάσουμε ένα θαύμα».

Ο Φοντανάρι προσθέτει ότι, αν η μπάλα δεν είχε σταματήσει στα δίχτυα, θα συνέχιζε στον αέρα, χαράσσοντας μια απίστευτη σπειροειδή τροχιά, όπως δείχνει η παραπάνω εικόνα. «Δεν πιστεύω ότι θα δούμε να συμβαίνει ξανά κάτι τέτοιο», είπε ο Φοντανάρι.

Ο Ισραηλινός επιστήμονας Erez Garty διατύπωσε επίσης τη δική του θεωρία για το λάκτισμα του Ρομπέρτο Κάρλος σε ένα βίντεο στο YouTube.

O «στρατηγός άνεμος» έπαιξε το ρόλο του

Πέρα από την επιστήμη πίσω από το γκολ του Ρομπέρτο Κάρλος, όμως, έπαιξε και η τύχη το ρόλο της. Και όπου τύχη εννοούμε τον άνεμο που φυσούσε εκείνη την ημέρα.

Ο Βραζιλιάνος παραδέχτηκε σε μία παλιότερη συνέντευξή του ότι εκείνη την μέρα φυσούσε έντονος αέρας στο γήπεδο. Έτσι, o τότε 24χρονος ποδοσφαιριστής «κυνήγησε» την τύχη του εκμεταλλευόμενος τον άνεμο για να σκοράρει.

«Αν είχα χτυπήσει τη μπάλα λανθασμένα, θα πήγαινε προς τη σημαιάκι του κόρνερ. Αλλά μέσα στο γήπεδο, υπήρχε ένα μέρος όπου ερχόταν ο άνεμος από τα δεξιά. Το μόνο πράγμα που ήθελα να κάνω ήταν να στείλω τη μπάλα στην εστία. Όταν χτύπησα την μπάλα, είδα ότι πήγαινε άουτ. Μετά, όμως, ο άνεμος, αυτός ο διάσημος άνεμος, έφερε την μπάλα σε τροχιά προς την εστία. Νομίζω ότι ήταν ένα θαύμα, γιατί δεν έχω δει κάτι άλλο σαν αυτό. Υπάρχει μόνο ένα θαύμα στον κόσμο. Θα δούμε παρόμοια γκολ με αυτό, αλλά όχι το ίδιο. Είναι πράγματα που συμβαίνουν μόνο μία φορά στη ζωή σου και συνέβη σε μένα» είπε στην Equipe το 2017.

Συμπερασματικά, καταλαβαίνουμε ότι για να καταλήξει στα δίχτυα αυτό το γκολ ευθυγραμμίστηκαν όλα τα άστρα. Η σκληρή δουλειά του Κάρλος, η απόσταση της μπάλας, ο άνεμος και γενικότερα όλες οι συνθήκες ήταν οι ιδανικές για να φτάσουμε να μνημονεύουμε αυτό το τέρμα 25 χρόνια μετά.