Felipe Massa: Ένα πρόσωπο, δύο καριέρες

Ψάχνω έναν περίτεχνο τρόπο να τον χαρακτηρίσω. Από όσα κατέβασε το μυαλό μου, το «πρωταθλητής χωρίς στέμμα» με άγγιξε περισσότερο. Και όχι αδίκως. Στην πλειονότητα τους, όλοι οι οδηγοί που συμμετέχουν σε παγκόσμια πρωταθλήματα μηχανοκίνητου αθλητισμού, όπως είναι η F1, το WRC ή το MotoGP, ονειρεύονται να κατακτήσουν -τουλάχιστον- ένα πρωτάθλημα στην καριέρα τους. Ο Felipe Massa, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση, ειδικότερα από την στιγμή που για 7 χρόνια και.. κάτι, οδηγούσε για λογαριασμό της Ferrari. Σε τελική ανάλυση όμως, όλα όσα πέτυχε, ξεπέρασε και άντεξε σε αγωνιστικό και μη επίπεδο, κατά τη πολυετή καριέρα του, «μετράνε» πολύ περισσότερο από εκείνο το πρωτάθλημα που τελικά δεν κατάφερε να κατακτήσει.

O Felipe Massa, γεννήθηκε τις 25 Απριλίου του 1981 στο Sao Paolo της Βραζιλίας. Η ενασχόληση του με τα μηχανοκίνητα άρχισε στα 8 του χρόνια από πρωταθλήματα καρτ, κάτι το οποίο συνεχίστηκε για 7 ακόμη χρόνια. Από το 1998 έως και το 2001 συμμετείχε (έχοντας μεγάλη επιτυχία) σε πρωταθλήματα υποκατηγοριών της Formula 1, όπως η Formula Chevrolet, Formula Renault, Formula 3000 κ.α. ώσπου το 2002 έκανε ντεμπούτο στη F1 με την ομάδα της Sauber. Εκεί, μέχρι και την σεζόν του 2016 κατάφερε να κερδίσει 11 αγώνες, να κατακτήσει 16 pole position, να ανέβει 41 φορές στο βάθρο και να κάνει 15 φορές τον ταχύτερο γύρο αγώνα.

H αρχή της καριέρας του Massa με την Sauber και στο βάθος Ferrari

Η καριέρα του Massa θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τουλάχιστον…ανοδική. Ξεκίνησε από μια μικρομεσαία ομάδα στην οποία έμεινε 3 χρόνια , με μια ενδιάμεση «εκδρομή» το 2003 όπου και έγινε δοκιμαστής της Ferrari, πριν η τελευταία τον επιλέξει να πλαισιώσει τον Michael Schumacher στην σεζόν του 2006. Ποιος ουσιαστικά ήταν ο λόγος που διάλεξαν τον Massa; Το ότι ήταν  ιδανικός αντικαταστάτης του Rubens Barrichello, ο οποίος κατά την θητεία του στην Ferrari είχε την ιδιότητα του 2^ο οδηγού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι βρισκόταν στην σκιά του εκάστοτε team mate του, τον οποίο έπρεπε να βοηθάει στο κυνήγι του τίτλου. Γιατί όμως Massa;

Διότι ο Βραζιλιάνος, είχε εκείνα τα χαρακτηριστικά  προσωπικότητας τα οποία ήταν ιδανικά για την θέση. Από τα χρόνια του στην Sauber φάνηκε πως επρόκειτο για έναν πολύ «ήσυχο» άνθρωπο, χαμηλών τόνων, ο οποίος ήταν team player και απόλυτα συνεργάσιμος. Δεν προκαλούσε προβλήματα, ούτε έσπερνε διχόνοιες ενώ είχε και καλές σχέσεις με τους οδηγούς που συνεργάστηκε. Δεν ήταν ο τύπος οδηγού που θα ηγηθεί, ούτε εκείνος οπού οι οπαδοί θα έβρισκαν τον ήρωα τους στο πρόσωπο του.  Ήταν αυτό που χρειαζόταν η Ferrari εκείνη την στιγμή, έναν γρήγορο οδηγό να βοηθήσει τον Schumacher να κατακτήσει το πρωτάθλημα.

Το «σύνδρομο του 2^ου οδηγού» δεν οφειλόταν μόνο στον χαρακτήρα του, μα και στο γεγονός ότι ήδη από το 2002, οι όμοσταυλοι του, όντας μεγαλύτερα ονόματα, εμπειρότεροι και πιο αναγνωρίσιμοι, του δημιουργούσαν μια έξτρα πίεση με αποτέλεσμα παρότι στην Sauber δεν είχε αποστολή…2^ου οδηγού, να επιβληθεί  μόνο του Jacques Villeneuve, team mate του για το 2005. To 2006 είχε ξεκάθαρα ρόλο 2^ου οδηγού, όχι όμως και το 2007, όπου με ομόσταυλο τον Kimi Raikkonen ξεκίνησαν επί ίσης όροις, με τον Massa όμως να αδυνατεί να ακολουθήσει την απόδοση του, κάτι που τον έκανε πάλι…βοηθό, αφού έχανε στις λεπτομέρειες, παρότι εμπειρότερος και πιο μυαλωμένος από το παρελθόν. Αυτό όμως που κανείς δεν περίμενε, ήταν ότι ο Massa μπορούσε τελικά να ηγηθεί, και να διεκδικήσει ένα πρωτάθλημα.

Η χρονιά που ξεπέρασε τον εαυτό του και το πρωτάθλημα των 10 δευτερολέπτων

Το 2008 έμελλε να είναι η χρονιά του. Κερδίζει κατά κράτος τον περσινό πρωταθλητή και team mate του Kimi Raikkonen, όντας πολύ σταθερός και εκπληκτικά γρήγορος. Έχοντας στραμμένη την προσοχή της ομάδας πάνω του, ουσιαστικά αντιστρέφει την κατάσταση της προηγούμενης χρονιάς, και εν τέλει βρίσκεται ο ίδιος σε θέση διεκδικητή. Φτάνουμε στον τελευταίο εντός έδρας αγώνα για τον Massa , ο οποίος έμελλε να γίνει ένας από τους δραματικότερους όλων των εποχών, αφού χρειάζεται συνδυασμό αποτελεσμάτων για να ανακηρυχθεί πρωταθλητής, να βγει ο ίδιος

Το δικό του ευχαριστώ με δάκρυα στα μάτια.. Felipe Massa-Βραζιλιάνικο Grand Prix 2008

πρώτος, και ο έτερος διεκδικητής, Lewis Hamilton -τουλάχιστον- 6^ος. Οι βροχερές συνθήκες με τον μουντό ουρανό συνθέτουν ένα μοναδικό κλίμα έντασης και αγωνίας, με τον Massa να τερματίζει 1^ος (με τον Hamilton 6^ο) , και έτσι να γίνεται πρωταθλητής …για 10 δευτερόλεπτα, πριν ο Hamilton προσπεράσει τον 5^ο της κατάταξης στην τελευταία στροφή. Ο Massa βγαίνει από το μονοθέσιο εμφανώς συγκινημένος και συντετριμμένος, με δάκρυα στα μάτια, ανεβαίνοντας στο βάθρο για να λάβει το τρόπαιο του νικητή του αγώνα. Το «χτύπημα» στο ύψος της καρδιάς, αποτέλεσε το δικό του ευχαριστώ στο Βραζιλιάνικο κοινό, σε μια από τις πιο συγκινητικές και δυνατές στιγμές του αθλήματος, με τον ίδιο να τα δίνει όλα καθ’ όλη την χρονιά, τα οποία όμως δεν ήταν αρκετά. Έχασε το πρωτάθλημα μέσα στην έδρα του, και μάλιστα στην τελευταία στροφή. Η μοίρα σίγουρα δεν του φέρθηκε σωστά και αυτή ήταν μόνο η αρχή..

Το συμβάν που άλλαξε άρδην την καριέρα του Massa

Το συμβάν το οποίο θα στιγματίσει την επόμενη χρονιά και ουσιαστικά θα ξεκινήσει μια «2^η καριέρα» για τον Felipe, συνέβη κατά το  Ουγγρικό Grand Prix, και αποτελεί  εξίσωση 3 προσώπων με… έντονο το βραζιλιάνικο στοιχείο. Στις κατατακτήριες δοκιμές του Σαββάτου, και ενώ ο Massa κινείται με 200 km/h, ένα ελατήριο 800 γραμμαρίων εκτοξεύεται από το προπορευόμενο μονοθέσιο του συμπατριώτη του Rubens Barrichello, τραυματίζοντας τον σοβαρά στο κεφάλι. Μπαίνει για χειρουργείο, με την κατάσταση του να θεωρείται έντονα κρίσιμη και σύμφωνα με τις αρχικές ανακοινώσεις έχει υποστεί  κρανιοεγκεφαλική κάκωση και διάσειση, καθώς και ένα κόψιμο στο μέτωπό του.

Και εδώ έρχεται να προστεθεί το 3^ο πρόσωπο που προανέφερα, αυτό του Ayrton Senna. Πώς συνδέεται;  Ύστερα από τον θάνατο του το 1994, ξεκίνησε μια ουσιαστική προσπάθεια στην F1 ώστε τα μονοθέσια να γίνουν ασφαλέστερα. Με όχι τόσο προηγμένο τεχνολογικά κράνος,  ο Massa ίσως να μην έβγαινε ποτέ από το μονοθέσιο ζωντανός.  Ουσιαστικά λοιπόν ο θάνατος του Senna, στάθηκε η αφορμή ώστε -εμμέσως- να σωθεί ο Massa. Αργότερα ο τελευταίος δήλωνε :

«Συχνά με ρωτούν αν έχω επιστρέψει στην κατάσταση που ήμουν πριν και αν οδηγώ όπως πριν το ατύχημα. Η απάντησή μου είναι πάντα η ίδια: Ναι. Όσον αφορά στη δουλειά μου δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα. Ως άνθρωπος, όμως, το ατύχημα με άλλαξε. Με έκανε να δω με άλλο μάτι τη ζωή και να εκτιμήσω δέκα φορές περισσότερο συνηθισμένα πράγματα. Με ωρίμασε ως άνθρωπο. Όσον αφορά στα επαγγελματικά, τίποτα δεν άλλαξε, γιατί όταν κλείνεις τη ζελατίνα από το κράνος και βγαίνεις στην πίστα, κάνεις ό,τι έκανες και πριν, χωρίς να σκέφτεσαι το ατύχημα».

Η πτωτική συνέχεια της καριέρας του

Αυτό, δυστυχώς, όσον και αν το πιστεύει ο ίδιος ο Βραζιλιάνος, δεν ισχύει απόλυτα. Και εδώ ξεκινάει το 2^ο μέρος της καριέρας που αναφέρω και στον τίτλο. Ο Massa επιστρέφει στις πίστες το 2010, αυτήν την φορά δίπλα στον δις πρωταθλητή Fernando Alonso, ο οποίος γίνεται αυτόματα το πρόσωπο της ομάδας, αποτελώντας ούτως ή άλλως hot όνομα εκείνη την στιγμή. H ομάδα στρέφεται πάνω του, και ο Massa εύλογα παραγκωνίζεται. Για τις επόμενες 4 χρονιές γίνεται μια σκιά του εαυτού του, όντας σταθερά χειρότερος του ομόσταυλού του, κάνοντας πολλά λάθη, ένας «άλλος» Felipe Massa, με μερικές αναλαμπές που και που, και φυσικά βοηθός…όσο μπορούσε. Η Ferrari του έδειξε εμπιστοσύνη, τον στήριξε, μα δεν ήταν αρκετό.  Έφταιξε μόνο το τραγικότατο ατύχημα του; Όχι. Ρόλο έπαιξε και μια άλλη παράμετρος , την οποία άφησα για το τέλος. Αυτή της ψυχολογίας.

Τι σημαίνει πρακτικά άνθρωπος-οδηγός ψυχολογίας; Πως η απόδοση, ανεξαρτήτως της ταχύτητας και του ταλέντου, εξαρτάται από την κατάσταση της ψυχολογίας , η οποία αποτελεί εξίσωση πολλών παραγόντων, όπως της σχέσης του με την ομάδα και τον ομόσταυλο του (..δεν ήταν και το καλύτερο παιδί στις μεταξύ τους σχέσεις ο Alonso), το τι προσοχή λαμβάνει από την ομάδα του, προηγούμενα αποτελέσματα μέσα στην πίστα, μα πολύ περισσότερο της πίεσης, είτε από τον Τύπο, είτε εκ των έσω. Όλα αυτά οδήγησαν σε 4 τραγικά χρόνια για εκείνον, και μόνο όταν το 2014 βρέθηκε στην ομάδα της Williams κατάφερε να αποδώσει, όντας σε ένα φιλικότερο και πιο ζεστό περιβάλλον.

Σημαντικό στοιχείο που αξίζει να αναφερθεί είναι και η..προσωρινή όπως αποδείχθηκε αποχώρηση του  στο τέλος του 2016, κάτι που μάλλον περισσότερο πιέστηκε να κάνει. Επέστρεψε την σεζόν του 2017 με την ομάδα της Williams, παίρνοντας την θέση του Valteri Bottas, ο οποίος ουσιαστικά έτσι κατάφερε να φύγει για την κορυφαία ομάδα της Mercedes. Μια κίνηση που θύμισε ..Schumacher το 2006, όταν και ανακοίνωσε  την- πρόωρη-  απόσυρση του, ώστε να συνεχίσει ο νεαρός τότε Felipe στην θέση του(αφού ο Raikkonen ήταν ήδη κλεισμένος για το 2007)..