Σεμπάστιαν Φέτελ: To αγόρι από το Χέπενχαϊμ που έγινε ίνδαλμα της F1
Το 2023, θα είναι η πρώτη χρονιά της F1 χωρίς τον Σεμπάστιαν Φέτελ στο grid της και ο Άκης Μυκονιάτης θυμάται και τιμά την καριέρα του εμβληματικού Γερμανού.
Kατά την 72χρονη πλέον ιστορία της (1950 εως σήμερα), η F1 έζησε έναν τεράστιο αριθμό οδηγών που τους δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχουν και δοκιμαστούν σε αυτή. Ωστόσο, μια πολύ μικρή μερίδα εκείνων κατάφερε και σημάδεψε τόσο έντονα το σπορ.
Είτε εξαιτίας της μακρόχρονης επιτυχίας τους, φτάνοντας στον βαθμό να γίνουν θρύλοι για το συγκεκριμένο σπορ, αλλά και τον παγκόσμιο αθλητισμό, είτε εξαιτίας της ιδιαίτερης προσωπικότητάς τους. Ένας εξ’ αυτών μας στεναχώρησε τη χρονιά που πέρασε… Όταν έκανε γνωστή την απόφαση να κρεμάσει τα γάντια του.
Ένας χαρισματικός Γερμανός που εντυπωσίασε άπαντες με την ταχύτητα του από πιτσιρικάς, έγινε ένας δίκαιος αν και εγωκεντρικός πρωταθλητής και με την πορεία των χρόνων, εξελίχθηκε σε έναν σπουδαίο άνθρωπο και μία άτυπη πατρική φιγούρα για το paddock της Formula 1. Αυτός ήταν ο Σεμπάστιαν Φέτελ και το Debut.gr θυμάται και τιμά την σπουδαία καριέρα του.
Τα παιδικά χρόνια και τα πρώτα βήματα στους τέσσερις τροχούς
Γεννημένος στις 3 Ιουλίου 1987 στο Χέπενχαϊμ, της πολιτείας Έσσεν στην δυτική τότε Γερμανία, ο Σεμπάστιαν Φέτελ ήταν γόνος μικρομεσαίας οικογένειας. Ζώντας στο ίδιο σπίτι μαζί με άλλα δύο αδέρφια. Δεν ήταν καλός μαθητής παρότι όπως υποστήριξε και ο ίδιος, τελείωσε με αξιοπρεπή βαθμολογία το Abitur. Δηλαδή το γερμανικό γυμνάσιο. Ο μικρός Σεμπάστιαν ήθελε να γίνει τραγουδιστής, όμως δεν θεωρούσε τον εαυτό του αρκετά καλλίφωνο για αυτό. Κάπου εκεί μπήκε στη ζωή του ο μηχανοκίνητος αθλητισμός.
Τα ανάλογα ερεθίσματα δεν ήταν δύσκολο να τα αποκτήσει. Βλέπετε, ο μικρότερος αδερφός του Φάμπιαν, έτρεχε σε αγώνες και ο πατέρας Φέτελ, Νόρμπερτ, εκτός απο εργάτης στις σκαλωσιές, ήταν και ερασιτέχνης οδηγός αγώνων ανώμαλου δρόμου. Ακούμπησε για πρώτη φορά τιμόνι όντας 3 ετών, όταν του έκαναν δώρο ένα καρτ. Ξεκίνησε το επαγγελματικό carting το 1995 σε ηλικία 5 ετών. Λέγεται μάλιστα οτι στον πρώτο του αγώνα τερμάτισε τρίτος!
Το έτος εκείνο θα ήταν κομβικό για τον ίδιο και την ψυχοσύνθεση του. Ήταν τότε που βρέθηκε στο Κέρπεν και γνώρισε απο κοντά τον Μίκαελ Σουμάχερ. Το είδωλο του. Τον αγαπημένο του εκ των άλλων δύο μεγάλων Μάικλ. Του Τζόρνταν και του Τζάκσον, τους οποίους επίσης θαύμαζε. Τότε κατάλαβε ακριβώς τι ήθελε να κάνει και σε ποιον ήθελε να μοιάσει στη ζωή του. Αφού κέρδισε πολλούς εθνικούς τίτλους στα καρτ, το 1998 εντάχθηκε στην Junior ομάδα της Red Bull. Γεγονός που ανακούφισε σημαντικά εκείνον και την οικογένειά του από τα βάρη των υπέρογκων οικονομικών απαιτήσεων που θα είχε το ταξίδι προς την καταξίωση στον χώρο των motorsports.
Το 2001, κέρδισε το γερμανικό και ευρωπαϊκό πρωτάθλημα καρτ μαζί με το αντίστοιχο κύπελλο του Μονακό και το 2003 προάχθηκε στα πρωταθλήματα μονοθεσίων. Συμμετέχοντας στο πρωτάθλημα της γερμανικής Formula BMW τότε σε ηλικία 15 ετών. Στην πρώτη του σεζόν βγήκε φιναλίστ και την επόμενη χρονιά (2004), κατέκτησε εμφατικά τον τίτλο. Με 18 νίκες σε 20 αγώνες – σε όλους παρών ο Φέτελ στο βάθρο- και κερδίζοντας το πρωτάθλημα με διαφορά ανώ των 100 βαθμών από τον δεύτερο και ήδη από τρεις αγώνες πριν το φινάλε!
Το 2005 έτρεξε στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Formula 3. Τερματίζοντας 5ος στο πρωτάθλημα που θα κατέληγε στα χέρια ένος άγνωστου ακόμα Βρετανού εν ονόματι Λιούις Χάμιλτον. Το 2006 ήταν φιναλίστ στην Formula 3 ενώ αγωνίστηκε και στην Formula Renault 3.5. Το ίδιο διάστημα συμμετείχε εις διπλούν και στον περίφημο διεθνή αγώνα του Mακάο με καλύτερη επίδοση του 2005 όταν και τερμάτισε τρίτος.
Η απαρχή του κεφαλαίου Formula 1
Η πρώτη ανεπίσημη επαφή του Φέτελ με μονοθέσιο Formula 1, ήρθε το 2005. Με τη συμμετοχή σε ένα testing της Williams στην πίστα της Χερέθ μέσω της BMW. Ο γερμανικός κολοσσός παρείχε τότε κινητήρες στην βρετανική ομάδα και χορηγούσε τον συμπατρίωτη της Φέτελ (από κοινού με την Red Bull). Ωστόσο, τα πιο επίσημα… εισόδια στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού ήρθαν την αμέσως επόμενη χρονιά. Το 2006, η Red Bull παραχωρεί τον Γερμανό ως δανεικό στην Sauber – που συμπτωματικά συνεργαζόταν πλέον με την BMW- και εκείνος γίνεται εφεδρικός οδηγός της μετά την αντικατάσταση του Ζακ Βιλνέβ από τον Ρόμπερτ Κούμπιτσα.
Το ίδιο καλοκαίρι συμμετείχε στις ελεύθερες δοκιμές του Τουρκικού GP και έγινε ο νεότερος (για τότε) οδηγός που έλαβε μέρος σε αγωνιστικό τριήμερο. Όντας 19 ετών και 53 ημερών. Η εμπειρία ξεκίνησε πολύ… άτσαλα. Με τον Φέτελ να επιταχύνει στο pitlane και να παίρνει την γρηγορότερη ποινή οδηγού στην ιστορία του σπορ. Έξι μόλις δευτερόλεπτα, αφού βγήκε από το γκαράζ! Επανόρθωσε για αυτό, ωστόσο με τον ταχύτερο χρόνο στα δεύτερα ελεύθερα δοκιμαστικά. Πέρασε όλο το 2006 ως τρίτος οδηγός της BMW Sauber και έτρεξε στα δύο πρώτα ελεύθερα του Ιταλικού Grand Prix. Όντας μάλιστα και εκεί ταχύτερος όλων. Σιγά σιγά τα βλέμματα άρχισαν να στρέφονται πάνω του…
Το ξεκίνημα της σεζόν του 2007, βρήκε τον Φέτελ να παραμένει στο δυναμικό της Sauber ως τρίτος οδηγός. Λίγο μετά την έναρξη της νέας του προσπάθειας στο πρωτάθλημα της Formula Renault 3.5, στην οποίο και κατετάγη 5ος στην βαθμολογία (παρότι δεν έτρεξε ουτε τους μισούς αγώνες), το πεπρωμένο της Formula 1 τον κάλεσε.
Η συγκυρία του τρομακτικού ατυχήματος του Ρόμπερτ Κούμπιτσα στον Καναδά, φέρνει τον νεαρό Γερμανό αντιμέτωπο με το πρώτο του πραγματικό τέστ. Στα μέσα Ιουνίου 2007, ο Φέτελ καλείται ως αντικαταστάτης του Πολωνού στο GP των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην Ιντιανάπολις, ο Φέτελ ανταποκρίνεται στην πρόκληση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Προκρίνεται στο Q3 των κατατακτήριων και εκκινεί τον αγώνα από την 7η θέση. Στον αγώνα, παρά το λάθος του στην πρώτη στροφή, ο Φέτελ ανακάμπτει. Βλέπει την καρό σημαία όγδοος και παίρνει τον βαθμό στο ντεμπούτο του. Για να γίνει ο νεότερος εκείνη την εποχή πιλότος που κέρδισε βαθμό στην Formula 1.
In 2007 we were introduced to Sebastian Vettel for the first time 👋
This weekend we prepare to say goodbye 🥺#DankeSeb #F1 pic.twitter.com/dbyolZdLuP
— Formula 1 (@F1) November 17, 2022
Τοro Rosso: Ο προάγγελος της δόξας
Έναν μήνα αργότερα, τον Ιούλιο του 2007, ο Φέτελ αποχεραιτά την BMW και εντάσσεται στην Red Bull και το δυναμικό της δεύτερης της ομάδας. Tης Scuderia Toro Rosso (νυν Alpha Tauri). Υπογράφωντας ως αντικαταστάτης του αμερικανού Σκοτ Σπίντ για το Ουγγρικό GP, τους υπόλοιπους αγώνες του 2007 και ολάκερη τη σεζόν του 2008. Οι πρώτοι αγώνες με τον… ιταλόφωνο ταύρο δεν πηγαίνουν καλά. Ελέω και η χαμηλή δυναμική της ομάδας. Τα πρώτα πραγματικά δείγματα έρχονται σε δύο αγώνες.
Στην Ιαπωνία και τον υπο καταρακτώδη βροχή αγώνα του Φούτζι, ο Φέτελ θα βρεθεί στην πρώτη τριάδα κατά το μεγαλύτερο διάστημα του. Όμως, στον 46ο γύρο και υπο καθεστώς αυτοκινήτου ασφαλείας, η περιορισμένη ορατότητα θα τον οδηγήσει στην σύγκρουση με την Red Bull του Μαρκ Γουέμπερ. Οι δύο μελλοντικοί ομόσταβλοι εγκαταλείπουν. Στερώντας έτσι από την ομάδα του, το πρώτο της πιθανό βάθρο και αυτό που πιθανότατα θα ήταν το πρώτο διπλό βάθρο της Red Bull συνολικά.
Στον αμέσως επόμενο αγώνα στην Σανγκάη, ο Φέτελ εξιλεώνεται. Με εκπληκτική οδήγηση (ξανά σε βρόχινες συνθήκες) και στρατηγική ενός pit stop, τερματίζει στην 4η θέση. Η οποία συνδυαστικά της 6ης θέσης του Βιναντόνιο Λιούτσι, χάρισε τους μοναδικούς βαθμούς της Toro Rosso για το 2007. Η ομάδα από τη Φαέντζα ολοκλήρωσε τη σεζόν 7η στο κατασκευαστών και με τον Φέτελ να είναι 14ος στο πρωτάθλημα οδηγών με 6 βαθμούς.
Το 2008, ο Φέτελ είδε την πρώτη του full time σεζόν να ξεκινάει ζόρικα. Τερματίζοντας σε έναν μόλις από τους πέντε πρώτους αγώνες. Στους οποίους μάλιστα, η ομάδα του χρησιμοποιoύσε το μονοθέσιο της προηγούμενης χρονιάς (STR2)! Η πρώτη εμφάνιση του καινούργιου μονοθεσίου της STR3, στο Μονακό άλλαξε για τα καλά το μομέντουμ του Seb. Στον υπο βροχή αγώνα, ο Φέτελ τερματίζει 5ος (ξεκινώντας από την 19η θέση) και δίνει απαντήσεις με την πραγματιή του σεζόν να ξεκινά τότε. Εκεί επίσης θα ξεκινούσε και η ιδιαίτερη για τον Φέτελ παράδοση να ονοματίζει τα μονοθέσια του. Κάτι που ο Γερμανός αιτολόγησε, λέγοντας:
“Είναι σημαντικό να έχεις μια στενή σχέση με ένα μονοθέσιο. Όπως ένα πλοίο, έτσι και ένα μονοθέσιο πρέπει να έχει θηλυκό όνομα, αφού είναι σέξι”. Κάπως έτσι ονόμασε την STR3, ως “Julie”.
Το έπος της Μόντσα
Aπό το Μονακό και έπειτα, ο Φέτελ είχε τακτική βαθμολογική συγκομιδή. Η πρώτη ιστορική στιγμή, όμως, ήρθε στο Ιταλικό GP. Στην βροχερή Μόντσα, η “γηπεδούχος” Toro Rosso αρπάζει την ευκαιρία και συντελεί ένα μίνι θαύμα. Το πείραμα του στεγνού set up και η ικανότητα του Φέτελ στο υγρό οδόστρωμα, της χαρίζουν μέσα σε 48 ώρες μια ιστορική pole position και μια ακόμα ιστορικότερη νίκη. Με τον Φέτελ να γράφει ιστορία στα 21 του χρόνια, ως ο νεαρότερος (τότε) νικητής αγώνα στην Formula 1.
Αυτό ήταν και το επιστέγασμα της πρώτης του σπουδαίας σεζόν. Με τον Φέτελ στην 8η θέση του πρωταθλήματος με 35 βαθμούς. Παράλληλα, η Toro Rosso /Alpha Tauri βρέθηκε 6η στους κατασκευαστές τερματίζοντας ακόμα και πάνω από την Red Bull! Στην καλύτερη μέχρι σήμερα σεζόν της στην Formula 1.
Η νίκη της Μόντσα και το γεγονός οτι “κουβάλησε” την ομάδα του, πετυχαίνοντας τους διπλάσιους πόντους του teammate Σεμπαστιάν Μπουρντέ, έκαναν το άστρο του Φέτελ να λάμψει για τα καλά. Η Toro Rosso ήταν πολύ μικρή πλέον για το νέο μεγάλο αστέρι από το Χέπενχαϊμ.
Red Bull μέρος πρώτο: Η σεζόν της προαγωγής
Το σπουδαίο όπως έμελλε κεφάλαιο Red Bull ξεκίνησε για τον Σεμπάστιαν Φέτελ στην ιστορική για την Formula 1, χρονιά του 2009. Όταν και πήρε προαγωγή στην “μεγάλη”ομάδα των Ταύρων. O ενθουσιώδης Γερμανός και ο έμπειρος Μαρκ Γουέμπερ, (που μετρούσε ήδη δύο σεζόν στην αυστριακή ομάδα), συντέλεσαν ένα απολύτως επιτυχημένο δίδυμο που ταίριαξε απόλυτα και με την ανοδική πορεία της ομάδας.
Παρότι, Red Bull και Άντριαν Νιούι, ερμήνευσαν σωστά τους νέους κανονισμούς, με την κατασκευή της RB5 του πρώτου ανταγωνιστικού μονοθεσίου στην ιστορία της ομάδας, το οποίο ο Φέτελ βάφτισε και ως “Kate”, πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος εκείνης της σεζόν, πίσω από την πτέρυγα της τρομερής σταχτοπούτας Brawn GP. Με τον δικό της διπλό διαχύτη (double diffuser) να είναι ο καλύτερος του grid και τον Τζένσον Μπάτον στην ονειρική του εκείνη χρονιά, να κερδίζει τους 6 από τους 7 πρώτους αγώνες.
Η απάντηση στην Brawn ήρθε. Όμως το χαμένο έδαφος δεν μπορούσε πλέον να καλυφτεί. Ενώ και λάθη του Φέτελ, όπως στην πρεμιέρα της Μελβούρνης και την Μαλαισία κόστισαν σημαντικούς βαθμούς. Ακόμα και έτσι, η σεζόν του δεν ήταν αποτυχημένη. Στην Κίνα, μάλιστα χάρισε την πρώτη pole, αλλά και την πρώτη νίκη της ιστορίας της Red Bull και πανηγύρισε ακόμη τρείς (Μεγ. Βρετανία, Ιαπωνία, Άμπου Ντάμπι).
Κλείνοντας τη σεζόν στην δεύτερη θέση του πρωταθλήματος με 84 βαθμούς, 11 πίσω από τον πρωταθλητή Μπάτον. Ο Φέτελ προοριζόταν για πρωταθλητής και η επιβεβαίωση αυτού ήταν απλά θέμα χρόνου…
Red Bull μέρος δεύτερο: Ο πιο “νεανίας” πρωταθλητής
Χρονιά σημαντικών αλλαγών, ήταν και το 2010 για την Formula 1. Ο ανεφοδιασμός για βενζίνη κατά τα pit stop καταργήθηκε και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το σημερινό βαθμολογικό σύστημα. Με βαθμούς να απονέμονται πλέον στους πρώτους δέκα οδηγούς κάθε αγώνα, αντί για τους πρώτους οκτώ. Το νέο μονοθέσιο της Red Bull, η RB6, που βαφτίστηκε δις από τον Φέτελ ως “Suspiscius Liz” και “Randy Mandy”, ήταν εμφανές από την αρχή πως θα επέτρεπε στον Γερμανό να διεκδικήσει τον τίτλο στο συναρπαστικό όπως έμελλε πρωτάθλημα.
Τα μέτωπα βέβαια πολλά. Mclaren και Ferrari μετά το μετριοκακό τους 2009, ήταν ξανά ανταγωνιστικές. Ενώ και ο αέρας μύριζε μπαρούτι εντός των τειχών στην Red Bull. Οι σχέσεις Φέτελ και Γουέμπερ εκτροχιάστηκαν. Η μεταξύ τους σύγκρουση στον αγώνα της Τουρκίας έκανε το γυαλί να ραγίσει και το Σίλβερστοουν πυροδότησε την κόντρα. Παρόλα αυτά οι βαθμοί που αμφότεροι μάζεψαν, χάρισαν στην ομάδα το πρώτο της πρωτάθλημα κατασκευαστών.
Ο τίτλος τον οποίο βρέθηκαν να διεκδικούν τέσσερις πιλότοι (Γουέμπερ, Φέτελ, Αλόνσο, Χάμιλτον) θα κρινόταν στον τελευταίο αγώνα στο Άμπου Ντάμπι. Παρότι πήγε στα Εμιράτα τρίτος στην βαθμολογία, 7 βαθμούς πίσω από τον teammate Γουέμπερ και 15 από τον Φερνάντο Αλόνσο, ο Φέτελ έκανε το θαύμα. Μετέτρεψε την pole σε νίκη και μαζί με τις γκέλες των άλλων δύο διεκδικητών ελέω… Renault και Πετρόφ, ο Σεμπάστιαν στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής. Ο νεότερος όλων των εποχών σε ηλικία 23 ετών και 134 ημερών.
Εκτός από το φινάλε αυτό, απίστευτο παραμένει (και) το γεγονός οτι παρά τις πέντε νίκες σε 19 αγώνες και τους 256 συνολικούς βαθμούς, ο Φέτελ κατέκτησε το πρωτάθλημα χωρίς ποτέ να είναι πρωτοπόρος του μέχρι και το Άμπου Ντάμπι!
He hadn’t led the championship all year until he crossed the line…
But it was more than worth the wait for Sebastian Vettel in 2010! 🏆#AbuDhabiGP 🇦🇪 #F1 pic.twitter.com/qlpouad3P6
— Formula 1 (@F1) November 21, 2018
Red Bull μέρος τρίτο: Καθιέρωση και κυριαρχία
Κατά τις επόμενες τρεις σεζόν (2011-2013), ο Φέτελ ήταν απλά ασταμάτητος. Θέτωντας τα δικά του στάνταρ στο σπορ και κατακτώντας ισάριθμα πρωταθλήματα. Χαρίζοντας ταυτοχρόνως στην Red Bull και ισάριθμους τίτλους στο πρωτάθλημα κατασκευαστών.
Το 2011, το μονοθέσιο της RB7, που βαφτίστηκε από τον Φέτελ ως “Kinky Kylie”, τον οδήγησε σε ένα εύκολο back-to-back. Συνοδευόμενο με στατιστικές που ακόμα και σήμερα τρομάζουν. 392 βαθμοί συνολικά, 11 νίκες σε 19 αγώνες, 15 pole position και παρουσία στο βάθρο κάθε αγώνα εκείνης της σεζόν, πλην δύο.
Η υπεράσπιση του τίτλου το 2012, ήταν σαφώς η δυσκολότερη από όλες. Σε μία από τις πιο φανταστικές σεζόν στην σύγχρονη ιστορία του σπορ, ο Φέτελ και η RB8, την οποία ονόμασε “Abbey”, βρήκαν απέναντί τους έναν πεισματάρη Φερνάντο Αλόνσο. Στην κατά γενική ομολογία καλύτερη του χρονιά με την Ferrari. Έτσι, χρειάστηκε ο τελευταίος αγώνας για να κριθεί το πρωτάθλημα. Ο Γερμανός πήγε στο φινάλε του Ιντερλάγκος, με υπερ διαφορά 13 βαθμών. Στον πρώτο γύρο, φλέρταρε με την καταστροφή. Όταν βρέθηκε τελευταίος μετά από επαφή με τον Μπρούνο Σένα. Ανέκαμψε στην διάρκεια ενός αγώνα θρίλερ και τερμάτισε στην 6η θέση. Αποτέλεσμα το οποίο παράλληλα με την μη νίκη του Αλόνσο (σ.σ ήρθε δεύτερος), αρκούσε για να στεφθεί για τρίτη φορά παγκόσμιος πρωταθλητής και με συνολική συγκομιδή 281 βαθμούς.
Το 2013, ήταν επίσης χρονιά κυριαρχίας. Και μάλιστα ακόμα πιο εντυπωσιακής του 2011. Ο Φέτελ με την RB9, η οποία βαφτίστηκε ως “Hungry Heidi”, σημείωσε έναν εντυπωσιακό αριθμό 13 νικών σε 19 αγώνες, οι εννέα εκ των οποίων συνεχόμενες (Βέλγιο-Βραζιλία). Και με συνολική δυγκομιδή 397 βαθμών έφτασε στον τέταρτο παγκόσμιο τίτλο και το πικ της καριέρας του.
Αναμφίβολα, η πιο σπουδαία χρονιά του ατομικά παρότι με κόστος για την δημόσια εικόνα του. Εκείνη την περίοδο επικρίθηκαν πολύ συμπεριφορές του, κυρίως για περιστατικά όπως εκείνο στις αρχές της σεζόν στην Μαλαισία. Με την περίφημη εντολή “Multi 21”, την οποία και παράκουσε για να πάρει τη νίκη σε βάρος του Μαρκ Γουέμπερ. Ενώ και η μη αποδοχή της κυριαρχίας το από το κοινό, είχε ως συνέπεια να αποδοκιμαστεί κατά το βάθρο σε αρκετά GP.
Το ζόρικο 2014 και το μεγάλο σταυροδρόμι της καριέρας του
Η έλευση της υβριδικής εποχής το 2014, έφερε και την πρώτη ξεκάθαρη αμφισβίτηση στο πρόσωπο του Φέτελ. Σε μία σεζόν στην οποία κυριάρχησε η Mercedes και με την πρωταθλήτρια Red Bull πλέον σε ρόλο κομπάρσου. Το μονοθέσιο της RB10 (ονομάστηκε από τον Φέτελ “Suzie” ) και ο υβριδικός πια κινητήρας της Renault δεν μπόρεσαν να ανακόψουν τα “ασημένια βέλη”. Τα οποία ξεκίνησαν να χτίζουν την μεγάλη αυτοκρατορία που όλοι γνωρίζουμε.
Την ίδια ώρα, ο τετράκις πρωταθλητής Φέτελ, είδε τον νέο του teammate μετά την απόσυρση του Γουέμπερ και προερχόμενος από την Toro Rosso, Ντάνιελ Ρικιάρντο, να τον κερδίζει κατά κράτος εντός πίστας. Ο Αυστραλός, ταχύτερος σε κάθε Σάββατο κατακτήριων δοκιμών. Πέτυχε όλες τις νίκες της Red Bull εκείνη τη χρονιά (Καναδάς, Ουγγαρία, Βέλγιο) και οι εμφανίσεις του έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με εκείνες του Φέτελ. Ο οποίος πήρε μόλις τέσσερα βάθρα και περιορίστηκε στην 5η θέση του πρωταθλήματος με 167 βαθμούς.
Ήταν ξεκάθαρο πλέον και για τον ίδιο τον Φέτελ, ότι χρειαζόταν μια αλλαγή. Κάπως έτσι προς τα τέλη της χρονιάς, παίρνει την μεγάλη απόφαση να αφήσει την οικογένεια της Red Bull, έπειτα από 16 ολόκληρα χρόνια στο πλάι της. Το πρώτο μεγάλο κεφάλαιο της καριέρας του Γερμανού, τελείωνε με ελαφρώς άδοξο τρόπο, αλλά την κατάλληλη στιγμή.
Φέτελ & Ferrari: Το ξεκίνημα ενός ονειρεμένου γάμου που δεν ήταν γραφτό να πετύχει…
Το 2015, ο Φέτελ ντύνεται στα κόκκινα και πλαισιώνει τον Κίμι Ραικόνεν για να γίνει κάτοικος Μαρανέλο. Πραγματοποιώντας το παιδικό του όνειρο να οδηγήσει για την Ferrari. Με την μεγάλη φιλοδοξία και στόχο να γίνει ο άνθρωπος που θα την επανέφερε στην κορυφή. Όπως ακριβώς έκανε και το ίνδαλμα του, ο Μίκαελ Σουμάχερ.
Η πρώτη νίκη για την Scuderia στον δεύτερο μόλις αγώνα της Μαλαισίας και το ανατριχιαστικό της team radio, έφεραν ξανά ελπίδα και ενθουσιασμό. Όμως, η SF15-T, που βαφτίστηκε από τον Φέτελ ως “Eva”, δεν ήταν αρκετά ανταγωνιστική για να “χτυπήσει” την Mercedes. Ενώ και η ομάδα δεν ήταν έτοιμη για πρωταθλητισμό ακόμα. Παρόλα αυτά, η σεζόν ήταν ικανοποιητική. Ο Φέτελ πετυχαίνει τρεις νίκες (Μαλαισία, Ουγγαρία, Σιγκαπούρη), κάνει αξιόλογες εμφανίσεις και τερματίζει τρίτος στην βαθμολογία των οδηγών με 278 βαθμούς.
All the emotions came out for Seb’s first win for @ScuderiaFerrari 🤩💫#DankeSeb #F1 pic.twitter.com/P7XhBKVe1w
— Formula 1 (@F1) November 15, 2022
Η επομένη χρονιά (2016), ήταν πισωγύρισμα για την ιταλική ομάδα. Παρά τα τακτικά βάθρα, η SF16-H, γνωστή και ως “Margherita”, δεν χαρίζει ούτε μία νίκη στον Φέτελ που περιορίστηκε στην 4η θέση στο πρωτάθλημα οδηγών (212 βαθμοί). Όμως υπήρχε ακόμα αισιοδοξία. Η οποία θα αποδεικνυόταν αρκετή για να αναζωπυρώσει αυτή τη σχέση αλλά και υπερβολική με ρίσκο να την διαλύσει…
Οι χαμένες ευκαιρίες του 2017 & 2018
Το 2017, έμπαινε με θετικούς οιωνούς. Τα μονοθέσια ήταν πλέον ταχύτερα και μεγαλύτερα, ο Φέτελ ήταν έτοιμος να ηγηθεί και η Scuderia είχε την SF70-Η. Βαφτισμένη και ως “Gina”. Ένα μονοθέσιο ικανότατο να διεκδικήσει τον τίτλο. Η αρχή κάτι παραπάνω από δυνατή. Ο Φέτελ κερδίζει τέσσερις αγώνες στο α’ μισό του πρωταθλήματος (Αυστραλία πρεμιέρα, Μπαχρέιν, Μονακό, Ουγγαρία) και είναι στην βαθμολογία 25 βαθμούς μπροστά μετά το Μονακό και 14 μετά την Ουγγαρία και την καλοκαιρινή διακοπή. Η καρδία του Γερμανού και των tifosi αρχίζουν και σκριτίζουν. Σιγοψιθυρίζοντας: μήπως ήρθε η ώρα;
Στο β’ μισό του 2017, η Ferrari “εξαφανίζεται” και η κατάρρευση έρχεται μετά την διπλή εγκατάλειψη στην Σιγκαπούρη. Γεγονός που αποδείχθηκε το breaking point εκείνου του πρωταθλήματος. Έτσι, ο τίτλος κατέληξε για ακόμη μια χρονιά σε Mercedes και Λιούις Χάμιλτον. O Φέτελ, ολοκλήρωσε την χρονιά μετρώντας μόλις μία νίκη περισσότερη από το πρώτο μέρος της σεζόν και τερματίζοντας δεύτερος στο πρωτάθλημα (317 βαθμοί). Όντας φιναλίστ για πρώτη φορά μετά το 2009. Το πρώτο μεγάλο χαμένο match point με την Ferrari ήταν γεγονός…
Περίπου το ίδιο έργο είχαμε και το 2018. Η SF71-H, η… αλλιώς “Loria”, ήταν εξίσου γρήγορη με την προκάτοχο της. Χαρίζοντας στους Φέτελ και Scuderia, 4 νίκες πριν τα μέσα της σεζόν (Αυστραλία πρεμιέρα, Μπαχρέιν, Καναδάς, Μεγ. Βρετανία) και θέση ισχύος για το πρωτάθλημα. Και τότε, ήρθε η νέα κατάρρευση. Στην Γερμανία και το Χόκενχαϊμ, ο Φέτελ μπροστά στους συμπατριώτες του, παίρνει την pole. Στον αγώνα υπο μεικτές συνθήκες, είναι πρωτοπόρος και βαδίζει προς μια μεγάλη νίκη. Όμως, δεν ήταν γραφτό…
Στον 51ο εκ των 67 γύρων, ο Γερμανός κάνει λάθος στην στροφή του σταδίου και εγκαταλείπει. Το λάθος αποδεικνύεται κομβικό. Μετά την Γερμανία, η πλάστιγγα του πρωταθλήματος γέρνει ξανά υπέρ του Χάμιλτον και ο Φέτελ, ολοκληρώνει την χρονιά, ξανά δεύτερος (320 βαθμοί) και πιο απογοητευμένος από ποτέ. Για πολλούς το λάθος εκείνο σηματοδότησε και την αρχή της πτώσης του. Σε μία χρονιά, η οποία θα ήταν και η τελευταία του ρεαλιστική ευκαιρία για έναν τίτλο με την Ferrari.
To τέλος μιας καρδιακής σχέσης
Ο αντίκτυπος της χαμένης ευκαιρίας του 2018, συνοδεύεται με αγωνιστική παρακμή. Η οποία αποτυπώνεται στις δύο επόμενες δύσκολες χρονιές. Το 2019, ο Φέτελ τίθεται νωρίς εκτός διεκδίκησης του τίτλου. Τερματίζοντας τη σεζόν ως πέμπτος με 240 βαθμούς. Σαν να μην έφτανε αυτό, πέφτει σε μια σειρά ατομικών λαθών και για δεύτερη φορά στην καριέρα του, ηττάται από έναν ομόσταβλό.
Αυτή τη φορά, από τον ανερχόμενο τότε Σάρλ Λεκλέρ. Ο οποίος αναδεικνύεται ως η μεγάλη μετοχή του αύριο για την ιταλική ομάδα και οδηγεί την SF-90, η οποία ονομάστηκε από τον Φέτελ “Lina”, σε δύο νίκες. Μια εκ των οποίων εκεί που δεν αξιώθηκε ποτέ να κερδίσει ο Γερμανός επί των φεραρικών ημερών του. Στην Μόντσα, μπροστά στους tifosi… Βέβαια, ο Φέτελ πανηγύρισε τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους και μία νίκη στον αγώνα της Σιγκαπούρης. Την 53η και η τελευταία του στην Formula 1.
Το 2020, η πανδημία του κορονοϊου ξεσπά στην ανθρωπότητα και ταυτόχρονα έρχεται η “αρρώστια” της Ferrari. Η Scuderia βιώνει την χειρότερη χρονιά της σύγχρονης ιστορίας της και τα σύννεφα στις σχέσεις του Φέτελ με την διοίκηση της ομάδας, που εστίαζε όλο και πιο πολύ στον ελπιδοφόρο Λεκλέρ, γίνονταν όλο ένα και πιο γκρίζα. Το “διαζύγιο” ήταν πλέον μονόδρομος.
Ακόμα και σε εκείνη την σεζόν ωστόσο, όπου βρέθηκε 13ος και με 33 μόλις βαθμούς στο πρωτάθλημα, ο Φέτελ δεν έχασε το ταλέντο του. Το έδειξε και στην πράξη πραγματοποιώντας ορισμένες ελάχιστες, αλλά υπεράνθρωπες εμφανίσεις για ένα κάκιστο μονοθέσιο σαν της SF-1000. Το οποίο είχε ονομάσει ως “Lucilla”. Αποκορύφωμα αυτών φυσικά, η 3η θέση και το βάθρο στην βροχερή Τουρκία. Ένας από τους καλύτερους αγώνες που έκανε ποτέ.
Αston Martin: Ο τερματικός σταθμός
Από το καλοκαίρι του 2020, ήταν γνωστό ότι Φέτελ και Ferrari θα τραβούσαν χωριστούς δρόμους. Παρά την έντονη φημολογία που μιλούσε για μεταγραφή στην Mercedes ή ακόμα και επιστροφή στην Red Bull εν όψει του 2021, ο τετράκις πρωταθλητής επιλέχθηκε να γίνει ο ηγέτης της φιλόδοξου project της Aston Martin. Η ομάδα δεν ήταν ανταγωνιστική, μην θυμίζοντας σε τίποτα την προκάτοχο της Force India/Racing Point. Η οποία ξεχώρισε στο midfield το 2020. Παρότι με αμφισβητούμενο αυτοκίνητο που κατηγορήθηκε ως αντιγραφή της Mercedes του 2019.
Ωστόσο, μέσα από την AMR21, η οποία βαφτίστηκε “Honey Ryder” από την ομώνυμη ηρωίδα των ταινιών Τζέιμς Μπόντ, ο Φέτελ ξαναβρήκε το χαμένο του χαμόγελο. Η 5η θέση στο Μονακό και τα δύο βάθρα σε Μπακού και Ουγγαρία, παρότι από το δεύτερο αποκλείστηκε λόγω καυσίμων, υπενθύμισαν στον κόσμο οτι είχε ακόμα ταχύτητα μέσα του. Ολοκλήρωσε τη σεζόν, 12ος στην βαθμολογία των οδηγών με 43 βαθμούς. Παρότι πέτυχε σχεδόν τους διπλάσιους πόντους από τον ομόσταβλο Λανς Στρολ.
Και φτάνουμε στο 2022. Η νέα εποχή της F1 με τις μεγάλες αλλαγές σε μονοθέσια και τεχνικούς κανονισμούς, έμοιαζε ελπιδοφόρα για την βρετανική ομάδα. Ομως ήδη από τα pre-season, οι επιδόσεις της AMR22 δεν άφηναν υποσχέσεις. Αναγκάζοντας για πρώτη φορά τον Φέτελ να μην ονοματίσει ένα μονοθέσιο του. Τα πράγματα στην κανονική σεζόν δεν κύλησαν καλά. Ακόμη και η απλή συγκομιδή βαθμών ήταν πανδύσκολη. Ενώ και ο Φέτελ που υπέκυψε σε αρκετά ατομικά λάθη δεν βρισκόταν στην καλύτερη φόρμα. Όντας μάλιστα απών από τους δύο πρώτους αγώνες (Μπαχρέιν και Σαουδική Αραβία), καθότι διαγνώστηκε θετικός στην covid-19.
Τον περασμένο Ιούλιο, λίγο πριν το Ουγγρικό GP, o Φέτελ αιφνιδιάζει τους πάντες. Όταν από τον ολοκαίνουργιο τότε λογαριασμό του στο Instagram (σ.σ μέχρι τότε ήταν ο μόνος οδηγός χωρίς social media) και με δύο βίντεο στα αγγλικά και γερμανικά ανακοίνωσε την απόσυρση από την Formula 1, στο τέλος του 2022. Παραδόξως, το γεγονός λειτούργησε για εκείνον ευεργετικά. Στους τελυταίους του αγώνες, ο Φέτελ έδειξε ένα τελείως διαφορετικό πρόσωπο. Τακτική παρουσία στους βαθμούς και με εμφανίσεις που θύμισαν τον καλό του εαυτό. Όπως η 6η θέση στο θρίλερ της Σουζούκα, σε τρομερή μάχη με τον Φερνάντο Αλόνσο στον τελευταίο γύρο και η 8η θέση στο Όστιν. Προσπερνώντας τον Κέβιν Μάγκνουσεν στον τελευταίο γύρο.
Seb ⚔️ Fernando
Look how close it was at the finish 🤯#JapaneseGP #F1 pic.twitter.com/MnNqGLxkEm
— Formula 1 (@F1) October 10, 2022
Στις 2ο Νοεμβρίου 2022, ο 35χρονος Σεμπάστιαν Φέτελ έτρεξε για τελευταία φορά σε αγώνα Formula 1, στο φινάλε του Άμπου Ντάμπι. Κρεμώντας τα γάντια έπειτα απο 17 χρόνια παρουσίας στο grid. Κερδίζοντας το χειροκρότημα και την καθολική αποδοχή όλων. Ολοκλήρωσε την τελευταία του σεζόν με 37 βαθμούς και στην 12η θέση του πρωταθλήματος. Βοηθώντας σημαντικά, ωστόσο στην ανάκαμψη της Aston Martin κατά το β’ μισό του 2022. Η οποία βρέθηκε από ένατη να χάνει στην ισοβαθμία την 6η θέση από την Alfa Romeo!
O Φέτελ μέσα από αριθμούς, ρεκόρ και βραβεία
Κάθε μεγάλος αθλητής με σημαντική καριέρα και στην Formula 1, βλέπει το όνομα του να συνοδεύεται από σημαντικά ρεκόρ. Και το όνομα του Σεμπάστιαν Φέτελ δεν μπορεί να εξαιρεθεί αυτού. Εκτός από τετράκις παγκόσμιος πρωταθλητής, κατά τις 16 σεζόν του στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Formula 1, o Φέτελ συμμετείχε σε 299 αγώνες, στους οποίους πέτυχε 53 νίκες, 122 βάθρα, 57 pole positions, 38 ταχύτερους γύρους και 3.098 βαθμούς συνολικά.
Όσον αφορά τα ρεκόρ τώρα, ο Φέτελ έκανε αρκετά, ήδη από νεαρή ηλικία. Τα περισσότερα εκ των οποίων βέβαια τα έχει ισοφαρίσει ή σπάσει σήμερα ο Μαξ Φερστάπεν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ρεκόρ των περισσότερων νικών σε μία σεζόν που μοιραζόταν από κοινού με τον Μίκαελ Σουμάχερ (13), μέχρι να έρθουν οι 15 νίκες του Φερστάπεν το 2022.
Ωστόσο κατέχει αρκετά ακόμα στο όνομα του. Πιο συγκεκριμένα εξακολουθεί να έχει: τις περισσότερες pole position σε μία σεζόν (15 – 2011), τους περισσότερους γύρους ως πρωτοπόρος σε μία σεζόν (739 – 2011), τις περισσότερες συνεχόμενες νίκες (9 – 2013), τις περισσότερες νίκες από pole σε μία σεζόν απο κοινού με τον Ναίτζελ Μάνσελ (9) και κατέχει απο κοινού με τους Αλμπέρτο Ασκάρι και Τζιμ Κλάρκ, τα περισσότερα συνεχόμενα grand slam (νίκη απο pole, πρωτοπώρος αγώνα σε κάθε γύρο και ταχύτερος γύρος / 2).
Ακόμη κατέχει το τιμητικό προνόμιο, οτι παραμένει ο νεότερος παγκόσμιος πρωταθλητής (23 ετών, 134 ημερών) μέχρι σήμερα, καθώς και: o νεότερος poleman (21 ετών, 72 ημερών), ο νεότερος οδηγός που έκανε double (νίκητης και pole position / 21 ετών, 73 ημερών), ο νεότερος οδηγός που έκανε χατ-τρικ (νίκη, pole, ταχύτερος γύρος / 21 ετών 353 ημερών) και ο νεότερος φιναλίστ πρωταθλήματος (22 ετών, 121 ημερών).
Σε επίπεδο ατομικής βράβευσης, ο Σεμπάστιαν Φέτελ έχει και εκεί έναν μεγάλο αριθμό διακρίσεων. Μεταξύ των οποίων έχει κερδίσει το τρόπαιο Lorenzo Bandini (2008), το βραβείο της αθλητικής προσωπικότητας για την Γερμανία για το 2010, το βραβείο του Ευρωπαίου αθλητή της χρονιάς από τον διεθνή τύπο (2010) και το αντίστοιχο βραβείο από τον πολωνικό τύπο (2012, 2013) και το παγκόσμιο αθλητικό βραβειο Laureus (2014). Επίσης ψηφίστηκε σε τρεις σεζόν ως οδηγός της χρονιάς από όλους τους διευθυντές των ομάδων της F1 (2009, 2011, 2013).
Ο ιδαίτερος άνθρωπος Φέτελ
Ο Φέτελ παραδοσιακά ήταν άνθρωπος που καρατούσε πολύ ιδιωτική τη ζωή του. Μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν ξέραμε για τις δραστηριότητες του εκτός του paddock. Πόσο μάλλον για την οικογενειακή του ζωή. Κι ας ξέρουμε με βεβαιότητα ότι είναι από το 2019 παντρεμένος με την παιδική του φίλη Χάνα και μεγαλώνουν μαζί τρία υγιέστατα παιδιά. Κόντρα στην πλειοψηφία της σημερινής γενιά πιλότων που είναι εξαιρετικά ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κάποτε προβάλλει την luxury πλευρά της ζωής που έχουν.
Στα πρώτα χρόνια της καριέρας του, αληθεύει πως δεν ήταν αγαπημένο πρόσωπο στις συνειδήσεις των οπαδών. Κατά την περίοδο των νικών, πόσο μάλλον της κυριαρχίας στην Red Bull, δεν ήταν τίποτα άλλο πέραν από “αλαζόνας”, ο “Γερμανός που ύψωνε το δάχτυλο”, ο “εγωκεντρικός πρωταθλητής που δεν χαριζόταν σε κανέναν”.
Ακόμα και αληθεύουν όλα αυτά για εκείνη την περίοδο δεν μπορούν να επισκιάσουν τις ιδιαίτερες αρετές του Σεμπάστιαν και πέραν της οδηγικής του ικανότητας. Το χαμόγελο. Την αίσθηση του χιούμορ. Το πόσο υποστηρικτικός ήταν στους άλλους οδηγούς, ιδιαίτερα τους νεότερους. Όντας μέντορας και για τον Λεκλέρ όσο ήταν στην Ferrari, αλλά και για τον γιο του Μίκαελ Σουμάχερ, Μικ. Με τον οποίο εξακολουθεί και έχει πολύ στενή σχέση.
Όπως και την μεγάλη και σπάνια (για σύγχρονο αθλητή F1) ανιδιοτελή του αγάπη για το σπορ. Ενδεικτικότερο του τελευταίου, το ετήσιο παιχνίδι των οδηγών “grill the grid” του 2021. Όταν ο Φέτελ ήταν ο μοναδικός οδηγός που ονομάτισε ΟΛΟΥΣ τους πρωταθλητές της Formula 1 από το 1950! Πράγμα εντυπωσιακό όσες και φορές και να το παρακολουθήσεις…
From Hamilton in 2020, all the way to Farina in 1950 🤯
How far could you get naming every #F1 champion back-to-back? Take it away, Seb… pic.twitter.com/fWjNuPacuH
— Formula 1 (@F1) August 10, 2021
Ο ακτιβιστής Φέτελ
Η εξέλιξη της θητείας στην Ferrari -την οποία και ο ίδιος ο Φέτελ χαρακτήρισε σημαντική περίοδο για εκείνον- βελτίωσε πράγματι την εικόνα του στο community της Formula 1. Δένοντας ιδανικά με την σταδιακή ωρίμανση του χαρακτήρα του και τις ευαισθησίες που απέκτησε. Ωστόσο, η μεγάλη αλλαγή στην περσόνα του ήρθε τα τελευταία δυομιση χρόνια. Αποκτώντας ένα έντονο ανθρωπιστικό προφίλ.
Το 2020 & 2021, όταν η FIA καθιέρωσε την αντι-ρατσιστική καμπάνια “We Race as One” μετά την δολοφονία του Τζόρτζ Φλόιντ, ο Φέτελ ήταν πάντα στους οδηγούς που επέλεγαν να γονατίσουν στο τελετουργίκο πριν την έναρξη των αγώνων. Επίσης, τον βλέπαμε συχνά στα Grand Prix με μπλουζάκια και statements που αφορούσαν το περιβάλλον και κοινωνικά ζητήματα. Όπως τα δικαιώματα της λεγόμενης ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Δεν δίστασε ποτέ να εκφράσει τις απόψεις του και να περάσει τα μηνύματα του. Ακόμα και εάν βρήκε απέναντι του νόμους, καθεστώτα και φωνές ακόμα και πολιτικών ανωτέρων που τον κατηγορούσαν για υποκρισία. Το 2021 στην Ουγγαρία, φόρεσε μπλούζα με τα χαρακτηριστικά ΛΟΑΤΚΙ χρώματα του ουράνιου τόξου. Παρότι, το απαγόρευε η τοπική κυβέρνηση. Στο Βρετανικό Grand Prix του 2021, βοήθησε στον καθαρισμό της πίστας του Σίλβερστοουν. Έστησε αγώνα καρτ μόνο για γυναίκες την εβδομάδα του GP της Σαουδικής Αραβίας του 2021. Και έκανε πολλά πράγματα εκτός πίστας που θα ήθελαν ώρες διήγησης και ανάλυσης…
Αντί επιλόγου
Η περίπτωση του Σεμπάστιαν Φέτελ είναι από τα πιο ιδαίτερα αντικείμενα μελέτης και αναφοράς για όσους ασχολούνται με την F1. Απλούστατα, γιατί η αγωνιστική καριέρα του, τα είχε όλα στον υπέρτατο βαθμό. Νίκες και ήττες, καταξίωση και απαξίωση, καθολικό σεβασμό και φανερή αμφισβήτιση. Ψηλά βγαλμένα από τα πιο τρελά όνειρα και χαμηλά που από τους χειρότερους εφιάλτες ενός αθλητή της κατηγορίας του.
Αλήθεια όμως με ποιον τρόπο θα μείνει πραγματικά στην ιστορία; Ως ο άξιος και ίσως τυχερός πρωταθλητής της Red Bull; Ο άτυχος και αδικημένος από την Ferrari; Ο χαρισματικός οδηγός που ήξερε να κερδίζει; Ο υπερεκτιμημένος που ήταν επιρρεπής στην πίεση και τα λάθη; H μήπως όλα αυτά μαζί; Η μόνη βεβαιότητα εντοπίζεται στο οτι μιλάμε για κάποιον ξεχωριστό. Μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, ευαίσθητη ψυχή, πολυδιάστατες πτυχές και πάνω από όλα ανθρώπινη. Την πιο ανθρώπινη περσόνα πρωταθλητή που ίσως είδαμε.
Δεν είναι γνωστό αν θα τον ξαναδούμε εκεί όπου τον μάθαμε. Δηλαδή στις πίστες. Και να μην συμβει αυτό όμως, πάντα θα υπάρχει το όνομα Φέτελ για να φέρνει νοσταλγία. Να μας γυρίζει στον χρόνο, να μας θυμίζει ποιους βλέπαμε τα μεσημέρια στην τηλεόραση. Ποιοι ήταν οι ήρωες που μας έκαναν να αγαπήσουμε αυτό το σπορ. Να μας θυμίζει πως ένα ταπεινό αγόρι από το Χέπενχαϊμ, έκανε αυτό που ονειρευόταν και αγαπούσε. Καταφέρνοντας να βρεθεί στην κορυφή και παράλληλα να αγαπηθεί, να διχάσει και στο τέλος να λατρευτεί σαν ίνδαλμα.
Από τα βάθη της καρδιάς μου και για μία ακόμη φορά Danke Seb!
Πηγές: Προσωπικές γνώσεις, Wikipedia, Peter Brook (YouTube)