Jοhan Cruyff: «Ο ιπτάμενος Ολλανδός»

Ίσως ο μεγαλύτερος Ολλανδός ποδοσφαιριστής που πέρασε ποτέ ενώ και για πολλούς θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών. Ο Hendrik Johannes Cruyff  έμελλε να βάλει τα θεμέλια του σύγχρονου ποδοσφαίρου και να αφήσει ανεξίτηλο το όνομα του στο μυαλό του κάθε ανθρώπου που αγαπάει το ποδόσφαιρο.

Η Αρχή

Γεννήθηκε στις 25 Απριλίου του 1947 και σε ηλικία 10 χρονών εντάσσεται στον Άγιαξ. Λίγα χρόνια μετά το 1964 κάνει το ντεμπούτο του όπου και πέτυχε το μοναδικό γκολ της ομάδας του στην ήττα με 3-1 κόντρα στη Χρόνινγκεν. Εκείνη τη περίοδο αν και ο Άγιαξ τερμάτισε πολύ χαμηλά στη κατάταξη. Είχε όμως πλέον κάτι που θα άλλαζε όχι μόνο το μέλλον της ολλανδικής ομάδας αλλά και ολόκληρη την ποδοσφαιρική ιστορία. Την αμέσως επόμενη σεζόν ο Cruyff πετυχαίνει σε 23 εμφανίσεις 25 γκολ και ο Άγιαξ κατακτάει το πρωτάθλημα.

Άγιαξ (1964-1973)

Ως βασικός στέλεχος πλέον της ομάδας του και πολυσυζητημένος ως ένα νέο ταλέντο ο Cruyff οδήγησε στη κυριολεξία τον Άγιαξ στην κορυφή. Ίσως ήταν και η καλύτερη ομάδα της εποχής. Αυτός ήταν που τον τοποθέτησε στην αφρόκρεμα των Ευρωπαϊκών ομάδων. Ακολούθησαν 5 σερί πρωταθλήματα και 5 κύπελλα Ολλανδίας με τον Cruyff να πρωταγωνιστεί. Αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα με 33 γκολ τη σεζόν ’66-67 και με μέσο όρο 30+ γκολ κάθε σεζόν. Αριθμοί ρεκόρ για την εποχή. Επιπλέον ο Cruyff ανακηρύσσεται ως καλύτερος Ολλανδός παίχτης της χρονιάς το 1968 και το 1972 και γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής που κατέκτησε 3 χρυσές μπάλες τις χρονιές 1971-1973 και 1974. Έτσι δημιουργήθηκε ένας ζωντανός θρύλος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

Πέρα από τα κατορθώματα και τις κατακτήσεις όμως όσο βρισκόταν στον Άγιαξ ο Cruyff «δίδαξε» και κάτι πολύ μεγαλύτερο στη ποδοσφαιρική κοινότητα. Αυτό το κάτι ονομάστηκε «total football» ή ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο. Η αρμονία στη σκέψη, οι απλές πάσες και η απουσία περιττών κινήσεων αποτέλεσε τον προάγγελο του σημερινού tiki-taka και του αποτελεσματικού ποδοσφαίρου. Έννοιες άγνωστες τότε.  Άλλωστε το «total football» ήταν αυτό που έκανε τον Άγιαξ να ξεχωρίσει και τον Cruyff να θεωρηθεί ως ο θεμελιωτής της σύγχρονης ποδοσφαιρικής σκέψης.

Η μεταγραφή “ρεκόρ”

Μετά από την κατάκτηση της 3ης χρυσής μπάλας ο Cruyff είχε μπει για τα καλά στο μάτι πολλών συλλόγων οι οποίοι θα έδιναν «γή και ύδωρ» για να τον αποκτήσουν όπως και έγινε. Το 1973 η Μπαρτσελόνα έδωσε 2 εκατομμύρια ευρώ για την απόκτησή του. Έτσι ο Cruyff γίνεται η ακριβότερη μεταγραφή που είχε γίνει μέχρι τότε σπάζοντας και το σχετικό ρεκόρ.

Μπαρτσελόνα (1973-1978)

Ως μέλος πλέον των “Μπλαουγκράνα” ο Cruyff δεν άργησε να ξεχωρίσει καθώς τους οδήγησε στη κατάκτηση του πρωταθλήματος Ισπανίας. Μάλιστα τελευταία φορά το είχε κερδίσει 13 χρόνια πριν. Ο θρίαμβος ολοκληρώθηκε νικώντας μάλιστα την αιώνια αντίπαλο τους Ρεάλ Μαδρίτης μέσα στην έδρα τους με σκορ 5-0. Έτσι ως φυσικό επακόλουθο στο τέλος της σεζόν 1974 ο Cruyff ανακηρύχθηκε ως ο Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής της χρονιάς.

Αξιομνημόνευτη στιγμή κατά τη παραμονή του στη Μπαρτσελόνα ήταν το διάσημο γκολ «φάντασμα» που πέτυχε κόντρα στην Ατλέτικο Μαδρίτης. Πετυχαίνοντας τη μπάλα έπειτα από σέντρα με το τακούνι σε ύψος που βρίσκεται ο λαιμός ενός ανθρώπου κάνοντας αυτό το γκολ να θεωρηθεί ως «αδύνατο» από τα μέσα της εποχής. Αυτό το εξωγήινο γκολ αποτέλεσε και τη κύρια αιτία για το παρατσούκλι «Ιπτάμενος Ολλανδός».

Διεθνής καριέρα

Με την εθνική ομάδα της Ολλανδίας ο Cruyff είχε μόλις 48 εμφανίσεις στις οποίες είχε σκοράρει 33 φορές. Ξεχωριστή και παράλληλα γλυκόπικρη στιγμή με τη φανέλα των «οράνιε» ήταν το παγκόσμιο κύπελλο το 1974. Διοργανώτρια η Δυτική Γερμανία. Ο Cruyff με το νεοσύστατο προαναφερθέν «total football» κατάφερε να φτάσει στο τελικό της διοργάνωσης. Η Ολλανδία ξεπέρασε τα εμπόδια της Αργεντινής (4-0), της Ανατολικής Γερμανίας (2-0) και της προηγούμενης πρωταθλήτριας Βραζιλίας (2-0). Ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» σκόραρε δύο φορές εναντίων της Αργεντινής και πέτυχε το δεύτερο γκολ της Ολλανδίας ενάντια στη Βραζιλία.

Στον τελικό η Ολλανδία αντιμετώπισε την Δυτική Γερμανία των Beckenbauer και Muller. Μια από τις καλύτερες εθνικές ομάδες που υπήρξε ποτέ. Μόλις στο ξεκίνημα του μεγάλου τελικού, ο Cruyff μετά από 15 εναλλαγές τις μπάλας με την ομάδα του κατάφερε και βρέθηκε στη μεγάλη περιοχή  όπου και κέρδισε πέναλτι. Έτσι η Ολλανδία άνοιξε το σκορ ενθαρρύνοντας τους φιλάθλους για τη νίκη. Αργότερα όμως κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού η Γερμανία κατάφερε να γυρίσει το παιχνίδι (2-1) αφήνοντας τους Ολλανδούς στη 2η θέση.

Η Ανατολική Γερμανία κατέκτησε το Παγκόσμιο όμως όλοι μιλούσαν για αυτό το διαφορετικό ποδόσφαιρο της Ολλανδίας που μάγευε τα πλήθη και «έσπαγε» τη ρουτίνα. Ο Cruyff μπορεί να μην πρόσθεσε ένα παγκόσμιο κύπελλο στη συλλογή του αλλά ανακηρύχθηκε ως ο καλύτερος παίχτης της διοργάνωσης.

Ένα ακόμα highlight του Cruyff που πρωτοσυστήθηκε στο κόσμο σε αυτή τη διοργάνωση ήταν το διάσημο «Cruyff’s turn». Μια προσποίηση εμπνευσμένη από τον ίδιο στην οποία «εξαφάνιζε» τη μπάλα πίσω από το αριστερό πόδι με αστραπιαία αλλαγή κατεύθυνσης. Η συγκεκριμένη «ντρίμπλα» υιοθετήθηκε όπως ήταν φυσικό από πάρα πολλούς ποδοσφαιριστές. Μάλιστα ήταν από τα πρώτα μαθήματα που μάθαιναν τα παιδιά στις ακαδημίες του Άγιαξ ως φόρος τιμής.

Το μετά…

Ο Cruyff αποσύρθηκε από την ενεργό δράση το 1984. Αργότερα ασχολήθηκε με την προπονητική σε Άγιαξ και Μπαρτσελόνα στην οποία επίσης διέπρεψε. Όπως ήταν φυσικό ως προπονητής εφάρμοσε και έκανε πλέον καθημερινότητα το πολυσυζητημένο “total football” κάνοντάς το όπως το ξέρουμε σήμερα. Το 1999 ο Cruyff ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής του αιώνα. Ήρθε δεύτερος μετά από τον μεγάλο Pele στη ψηφοφορία της διεθνούς επιτροπής ποδοσφαιρικής ιστορίας και στατιστικών για τον καλύτερο ποδοσφαιριστή του αιώνα παγκοσμίως. Από την παγκόσμια κοινότητα θεωρείται ο 3ος καλύτερος ποδοσφαιριστής μετά από τον Pele και τον Maradona. Επιπλέον ο Cruyff εντάχθηκε στη παγκόσμια ομάδα του 20ου αιώνα το 1998, στη παγκόσμια “dream team” της FIFA το 2002 καθώς και στους Top 100 ποδοσφαιριστές όλων των εποχών της FIFA το 2004.

Τέλος το 2016 ο Cruyff «έφυγε» από τη ζωή από την επάρατη νόσο όντας λάτρης του καπνίσματος όπως είχε δηλώσει επανειλημμένως, αφήνοντας το ποδοσφαιρικό κόσμο φτωχότερο. Προς τιμήν του το Amsterdam Stadium μετονομάστηκε σε Cruyff stadium ενώ ο αριθμός του το 14 αποσύρθηκε από τον Άγιαξ. Η τεραστία παρακαταθήκη  και συνεισφορά του δεν θα ξεχαστεί ποτέ και πάντα θα θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές όλως των εποχών.