Ναι στην αλλαγή, όχι στην αλλοίωση του αθλήματος

Η αντισφαίριση είναι ένα από τα αθλήματα που επιχειρεί συνεχώς να συγχρονίζεται με τις αλλαγές που επιφέρουν οι τεχνολογικές ανακαλύψεις παρά τη στενή σχέση του τένις με την παράδοση. Ενδεικτικό παράδειγμα η χρήση της τεχνολογίας γραμμής (hawk eye), ήδη από 2006, μία απόφαση που βελτίωσε την αξιοπιστία του αθλήματος σε βαθμό που κανείς παίκτης δεν μπορούσε να ρίξει την ευθύνη της ήττας σε αποφάσεις των διαιτητών ή των εποπτών γραμμής. ‘Ετσι, το τένις έγινε το δεύτερο χρονικά άθλημα μετά το κρίκετ (2001) που έβαλε τη τεχνολογία στη ζωή του για να ακολουθήσουν στη συνέχεια το παράδειγμά τους και τα πιο δημοφιλή αθλήματα, όπως το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο.

Η αντισφαίριση, εξάλλου, ουδέποτε φοβήθηκε να αξιοποιήσει την πρόοδο της τεχνολογίας για χάρη της. Ήδη από το 1983, άλλωστε, η Wilson άλλαξε την ιστορία του αθλήματος κατασκευάζοντας την πρώτη ρακέτα από γραφίτη. Έτσι, οι ξύλινες ρακέτες μπήκαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και η δομή του αθλήματος άλλαξε, καθώς τα νέα εργαλεία των παικτών πρόσφεραν μεγαλύτερη δύναμη στον κάτοχό τους. Συνεπώς, τα ράλι απέκτησαν μεγαλύτερη διάρκεια και δημιουργήθηκαν νέα στυλ παιχνιδιού, με τους τενίστες που παίζουν από τη βασική γραμμή να έχουν ουσιαστικά αντικαταστήσει τους παλιάς κοπής παίκτες που ανέβαιναν στο φιλέ.

Με βάση αυτόν τον πρόλογο θα επιχειρήσουμε να αξιολογήσουμε τις νέες αλλαγές στους κανονισμούς που δοκίμασε για πρώτη φορά να εφαρμόσει η ATP, στην πειραματική διοργάνωση, Next Gen ATP Finals. Ειδικότερα, το τουρνουά έλαβε χώρα στο Μιλάνο από τις 7 έως τις 11 Νοεμβρίου και βασίστηκε στην ιδέα των Nitto Atp Finals που διεξάγονται στο τέλος κάθε σεζόν. Περιλάμβανε τους 8 καλύτερους νέους τενίστες ηλικίας έως 21 ετών, με βάση την ειδική τους βαθμολογία στην παγκόσμια κατάταξη για το ημερολογιακό έτος του 2017. Η ιδέα του τουρνουά και η πραγματοποίησή του συνέβη για δύο λόγους. Αρχικά, για την προώθηση του “νέου αίματος” του αθλήματος, έτσι ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τα επόμενα δύσκολα χρόνια από οικονομικής πλευράς που θα φέρουν οι συνταξιοδοτήσεις των Ράφαελ Ναδάλ και των Ρότζερ Φέντερερ. Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με τον πειραματισμό πάνω στο πλαίσιο νέων κανονισμών που αποβλέπει στην αύξηση της δημοτικότητας του αθλήματος και κατ΄επέκταση των εσόδων του αθλήματος. Το παρόν άρθρο, όπως προαναφέρθηκε, θα ασχοληθεί με το δεύτερο ζήτημα.

Αρχικά, θα γίνει μία συνοπτική αναφορά στους νέους κανόνες που δοκιμάστηκαν στο Μιλάνο.

1. Συντομότερο φορμάτ: Σετ των τεσσάρων game. Αν τα game φτάσουν στο 3-3, τότε υπάρχει tie break. Νικητής αναδεικνύεται ο παίκτης που κατακτά 3 σετ. Σε περίπτωση που το game φτάσει στο 40-40, τότε δεν υπάρχει πλεονέκτημα αλλά καθοριστικός πόντος. Ο παίκτης που σερβίρει, μάλιστα, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει από ποια πλευρά θα ξεκινήσει τον πόντο. Τέλος, τα παιχνίδια θα ξεκινάνε 5 λεπτά μετά την άφιξη του δεύτερου παίκτη στον αγωνιστικό χώρο.
2. Χρονόμετρο πριν το σερβίς: Μετά τη λήξη του κάθε πόντου, ο σέρβερ υποχρεούται μέσα σε 25 δευτερόλεπτα να έχει σερβίρει προκειμένου να ξεκινήσει ο επόμενος πόντος. Θα υπάρχει, μάλιστα, ένα χρονόμετρο, δίπλα από τον πίνακα με το σκορ, έτσι ώστε να βρίσκεται στο οπτικό πεδίο των αθλητών.
3. Κατάργηση του LET μετά από σερβίς: Όταν η μπάλα μετά από σερβίς χτυπάει στο LET και μπαίνει στο κουτί, ο πόντος θα συνεχίζεται κανονικά και δε θα επαναλαμβάνεται, όπως συμβαίνει κανονικά.
4. Ιατρικά τάιμ άουτ: Κάθε παίκτης δικαιούται ένα ιατρικό τάιμ άουτ μέσα στο παιχνίδι ενώ αν καλέσει το φυσιοθεραπευτή για μασάζ οφείλει να δεχθεί βοήθεια μόνο για τον ίδιο τραυματισμό που είχε καλέσει το ιατρικό διάλειμμα.
5. Προπονητικές εντολές κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού: Μετά τη λήξη κάθε σετ, οι παίκτες δικαιούνται να επικοινωνήσουν με τον προπονητή τους, προκειμένου να δεχθούν τις συμβουλές του. Σε αντίθεση, όμως, με ό,τι συμβαίνει στο γυναικείο τουρ, όπου οι προπονητές μπαίνουν στον αγωνιστικό χώρο για να παράσχουν οδηγίες, στο ανδρικό οι δύο πλευρές συνεννοούνται μέσω συστήματος ενδοεπικοινωνίας.
6. Hawk eye: Το “μάτι του γερακιού” χρησιμοποιείται πια μετά από κάθε χτύπημα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πια η ανάγκη εποπτών γραμμής. Συγκεκριμένα, οι παίκτες δεν χρειάζεται πια να κάνουν χρήση του δικαιώματος “ένστασης” όταν θεωρούν ότι αδικούνται, καθώς η κατάληξη κάθε μπάλας εποπτεύεται από ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης. Έτσι, όταν ένα χτύπημα καταλήγει άουτ, ακούγεται από ήχο υπολογιστή η χαρακτηριστική φωνή που υποδηλώνει ότι η μπάλα πέρασε εκτός ορίων.

Ενδοεπικοινωνία ανάμεσα σε παίκτη και προπονητή μετά τη λήξη ενός σετ.

Eξαγωγή συμπερασμάτων κατ΄αντιστοιχία:

1. Η συγκεκριμένη αλλαγή έχει ως στόχο να βελτιώσει την εμπορικότητα του αθλήματος. Ειδικότερα, επιδιώκει να μικρύνει τη διάρκεια των αγώνων και κατ΄επέκταση να κάνει λιγότερο κουραστική για τον θεατή την παρακολούθηση μίας αναμέτρησης. Συνεπώς, επιθυμεί να προσελκύσει εκείνους που επιλέγουν να μην βλέπουν τένις, επειδή θεωρούν χρονοβόρο και “ατελείωτο” ένα παιχνίδι αντισφαίρισης. Ωστόσο, ο νέος αυτός κανονισμός αλλοιώνει τη δομή του ίδιου του αθλήματος, το οποίο με βάση το ισχύων σύστημα σκορ, κατάφερε να αναρριχηθεί ως ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματα μετά το ποδόσφαιρο. Συνεπώς, το να “πειράξει” κάποιος τόσο βαθιά τα θεμέλια του τένις θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως και επιζήμιο, καθώς η εφαρμογή αυτού του κανόνα “ξενίζει” εντελώς τους συνεπείς φίλους του αθλήματος.
2. Η εφαρμογή ενός χρονομέτρου 25 δευτερόλεπτων από τη λήξη ενός πόντου μέχρι την έναρξη του επόμενου κινείται στη φιλοσοφία του σύντομου φορμάτ που περιγράψαμε προηγουμένως. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση το χρονικό διάστημα των 25 δευτερολέπτων κρίνεται πιο ωφέλιμο για το άθλημα, καθώς θα αποτρέψει την απώλεια της προσοχής του θεατή. Επιπλέον, 25 δευτερόλεπτα είναι ένας εύλογος χρόνος προκειμένου υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο σέρβερ να προετοιμαστεί για τον επόμενο πόντο. Το συγκεκριμένο πείραμα με το χρονόμετρο είχε τεθεί εξάλλου σε εφαρμογή στα προκριματικά του φετινού Αμερικανικού Όπεν και η δοκιμή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Η μόνη ένσταση που ίσως κάποιος προβάλλει είναι η ανάγκη εύρεσης μίας ρύθμισης, έτσι ώστε αυτός ο χρόνος να είναι ικανός να δουλέψει, σε περιπτώσεις που ο πόντος διαρκέσει πολύ ώρα, με αποτέλεσμα μετά το τέλος του οι παίκτες να χρειάζονται περισσότερες ανάσες και το κοινό περισσότερο χρόνο για να κατευναστεί.
3. Ο συγκεκριμένος κανονισμός έχει ως ξεκάθαρο στόχο να προσθέσει το στοιχείο του απρόβλεπτου στο άθλημα, το οποίο πράγματι απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, πρόκειται για έναν κανόνα που απλά θα επιβραβεύσει τους τυχερούς, μειώνοντας έτσι το αίσθημα δικαίου που χαρακτηρίζει το σπορ. Τέλος, για το μάτι του θεατή είναι πιο ευχάριστο να βλέπει έναν άσο από τη ρακέτα, για παράδειγμα του Φέντερερ, παρά να βλέπει το φιλέ να τελειώνει άδοξα έναν πόντο.
4. Ο συγκεκριμένος κανόνας είναι ευεργετικός για το άθλημα, καθώς αποτρέπει την υιοθέτηση κάποιων unfair τακτικών από τους τενίστες. Ειδικότερα, πολλάκις στο παρελθόν, παίκτες του τένις έχουν κατηγορηθεί ότι έχουν επινοήσει πολλαπλούς τραυματισμούς μέσα σε έναν αγώνα προκειμένου να διακόψουν τη ροή του αγώνα και να “σπάσουν” το ρυθμό του αντιπάλου τους. Με την αλλαγή που φέρνει ο νέος κανονισμός, οι παίκτες θα δικαιούνται ένα ιατρικό ταιμ άουτ, ένας αριθμός απόλυτα λογικός όσον αφορά τους πιθανούς τραυματισμού ενός τενίστα σε ένα παιχνίδι. Έτσι, προωθείται η ευγενής άμιλλα και μειώνεται η αμφισβήτηση των προθέσεων και η γκρίνια των αθλητών προς τους συναδέλφους τους και τους διαιτητές.
5. Με την παροχή συμβουλών από τον προπονητή στον παίκτη, είναι ξεκάθαρο ότι η ATP θέλει να καταστήσει ακόμα πιο εμπορικό το προϊόν της. Γι΄αυτό, άλλωστε χρησιμοποιούνται τα μικρόφωνα, έτσι ώστε να περνάει στον τηλεθεατή η κάθε κουβέντα της επικοινωνίας ανάμεσα στον αθλητή και τον τεχνικό του. Στο συγκεκριμένο κανόνα, το νόμισμα έχει δύο όψεις. Από την μία πλευρά, είναι αδιαμφισβήτητο ότι για τον τηλεθεατή, η διαδικασία της ζωντανής παρακολούθησης μία μορφής προπονητικής είναι άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς παρέχει νέες πληροφορίες για την προσωπικότητα των πρωταγωνιστών και το μέγεθος της επιρροής που μπορεί να ασκήσει ένας προπονητής στον παίκτη του. Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχουν εκείνοι που αντιτάσσονται με τον κανόνα, διότι θεωρούν ότι το τένις είναι ένα από τα λίγα αθλήματα, στα οποία παραδοσιακά ο παίκτης ήταν αυτός που έπαιρνε πάντα όλες τις αποφάσεις μόνος του. Κατά τη δική μου άποψη, τα θετικά του συγκεκριμένου κανόνα υπερτερούν των αρνητικών.
6. H ολοκληρωτική χρήση του hawk eye σε αναμετρήσεις τένις αναμένεται να εκμηδενίσει τα όποια λάθη γίνονταν μέχρι τώρα. Ωστόσο, στα δικά μου μάτια η ζυγαριά βαραίνει περισσότερο προς την αρνητική πλευρά που θα επιφέρει μία πιθανή εφαρμογή του κανόνα στο tour. Ειδικότερα, η ισχύουσα διάθεση 3 ενστάσεων σε κάθε τενίστα, των οποίων η χρήση βρίσκεται στην διακριτική ευχέρεια των παικτών, καθώς και το μικρό περιθώριο λάθους που υφίσταται ακόμα στο τένις, αποτελούν λίγα από τα στοιχεία ανθρώπινου παράγοντα που έχουν απομείνει στο άθλημα. Συνεπώς, είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθούν, από τη στιγμή, μάλιστα, που τα διαιτητικά λάθη σε μία αναμέτρηση έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο με τους υπάρχοντες κανόνες. Παράλληλα, δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία σε κάθε αγώνα τένις είναι αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα που διαρκεί μία ένσταση, στα οποία η αγωνία φτάνει στο κατακόρυφο ανάλογα και με τη κρισιμότητα της στιγμής.

Συνοψίζοντας, κατά τη γνώμη μου τρεις από τους 6 νέους κανόνες (ιατρικό τάιμ άουτ, χρονόμετρο πριν το σερβίς, προπονητικές εντολές στη λήξη των σετ) μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές προσθήκες για την ομαλή λειτουργία του αθλήματος και την βελτίωσή του. Με αυτόν τον τρόπο, θα αυξηθεί η αξιοπιστία του αθλήματος ενώ ενδέχεται να γίνει ακόμα πιο δημοφιλές. Ωστόσο, οι 3 υπόλοιπες αλλαγές που δοκιμάστηκαν στο Next Gen ATP Finals, νομίζω ότι οφείλουν να αναθεωρηθούν ή να τροποποιηθούν από τους υπεύθυνους, διότι σε περίπτωση που μονιμοποιηθούν θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παίζεται το παιχνίδι. Αν συμβεί αυτό, τότε ενδέχεται τα αποτελέσματα να είναι τα ακριβώς αντίθετα από τα προσδοκώμενα και το τένις να απολέσει μεγάλο μέρος του κοινού του.

Υ.Γ. Για την ιστορία, νικητής του πρώτου Next Gen ATP Finals αναδείχθηκε ο 21χρονος, X.  Τσουνγκ, οποίος κέρδισε τον παρθενικό του τίτλο στη σύντομη καριέρα του επικρατώντας στον τελικό του 20 χρονου, Αντρέι Ρούμπλεφ, με  3-4(5), 4-3(2), 4-2, 4-2.