Πέντε αξέχαστοι τελικοί στην ιστορία των Eurobasket (pics, vids)

To Εurobasket 2022 μας προσέφερε αναμφίβολα μια συναρπαστική, θεαματική και σίγουρα ήδη απο τώρα ιστορική διοργάνωση. Παρότι η εξέλιξη της βρήκε για ακόμη μια φορά την εθνική μας ομάδα να μην φτάνει μέχρι το τέλος της διαδρομής. Κάτι το οποίο καταβάθος το ελπίζαμε και θέλαμε. Όμως όπως είθισται στην ζωή και τον αθλητισμό όλα τα καλά κάποτε τελειώνουν…

Το 41ο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης, ρίχνει απόψε (18/9) στο Βερολίνο και την Mercedes-Benz Arena την αυλαία. Mε την διεξαγωγή των δύο τελικών. Του μικρού για το χάλκινο μετάλλιο που διεξάγεται αυτή την ώρα μεταξύ της διοργανώτριας Γερμανίας και της Πολωνίας και φυσικά του μεγάλου τελικού (21:30). Εκεί όπου Ισπανία και Γαλλία θα διεκδικήσουν την επιστροφή τους στον “θρόνο” της μπασκετικής Ευρώπης.

To Debut.gr για ακόμη μια φορά εκμεταλλεύεται τις περιστάσεις και θυμάται πέντε (συν έναν μπόνους) από τους πιο αξέχαστους τελικούς στην ιστορία της κορυφαίας μπασκετικής διοργάνωσης της “Γηραιάς Ηπείρου”.

1) Ισπανία – Ρωσία 59-60 (Eurobasket 2007, Μαδρίτη)

Ίσως ο πιο επικός τελικός στην σύγχρονη ιστορία των Eurobasket. Ο τελικός της Μαδρίτης. Ή μάλλον καλύτερα ο τελικός του μεγάλου ήρωα της πρωταθλήτριας Ρωσίας Τζέι Αρ Χόλντεν. Ό οποίος πέτυχε και το καθοριστικό καλάθι του αγώνα στα τέσσερα δεύτερα πριν το τέλος του.

Η οικοδέσποινα Ισπανία έμπαινε στην διοργάνωση και τον τελικό της διοργάνωσης του 2007, ως το μεγάλο φαβορί για την κατάκτηση του τουρνουά. Όχι μόνο επειδή έπαιζε εντός έδρας. Αλλά επειδή ήταν και η πιο ισχυρή εκ των ομάδων του τουρνουά. Εξάλλου οι “Φούριας Ρόχας” διέθεταν την ίδια ομάδα που έναν χρόνο νωρίτερα στην Σαϊτάμα (2006) κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Παρόλα αυτά, η Ρωσία του Ντέιβιντ Μπλατ με ηγέτη τον Αντρέι Κιριλένκο έκανε την έκπληξη. Kατακτώντας προς έκπληξη όλων το χρυσό. Για να γίνει αυτό βέβαια, οι Ρώσοι χρειάστηκαν να επιστρέψουν από εις βάρος τους διψήφια διαφορά και παίζοντας εκπληκτική άμυνα στο τελευταίο δεκάλεπτο.

Η Ισπανία είχε την ευκαιρία να εξασφαλίσει τη νίκη στα τελευταία δευτερόλεπτα. Αλλά, ο Χόλντεν σαν απο μηχανής θεός έκλεψε τη μπάλα από τα χέρια του Γκασόλ και στη συνέχεια έτρεξε τον χρόνο για να πετύχει το περίφημο τζαμπ σουτ του. Το οποίο και διαμόρφωσε το τελικό 60-59 υπέρ της Ρωσίας. Ο Πάου Γκασόλ είχε μια ακόμη ευκαιρία να πάρει το σουτ για τη νίκη. Εκείνος αστόχησε κάτω από συνθήκες πίεσης, η Ισπανία βρέθηκε στο καναβάτσο και η Ρωσία πανηγύρισε τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο της σύγχρονης εποχής της.

Ισπανία (Πάπου Ερνάντεζ): Kαλντερόν 15, Ρούντι Φερνάντεθ 5, Χιμένεθ 5, Πάου Γκασόλ 14, Ρέγιες 5, Γκαρμπαχόσα 8, Μάρκ Γκασόλ 5, Μουμπρού, Ναβάρο, Καμπέσας , Σέρχι Ροντρίγκεζ, Μπέρνι Ροντρίγκεζ

Ρωσία (Ντείβιντ Μπλάτ): Χόλντεν 8, Σαμοιλένκο, Κριάπα 7, Κιριλένκο 17, Σαβρασένκο 10, Ρασούτιν 3, Πάντιους, Μόνια 3, Ποκράσοφ 8, Μοργκούνοφ 4

2) Γιουγκοσλαβία (Σερβία) – Λιθουανία 96-90 (Eurobasket 1995, Αθήνα)

Για πολλούς ο τελικός του Eurobasket 1995 μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Λιθουανίας, θεωρείται ο καλύτερος στην σύγχρονη ιστορία του θεσμού. Και πράγματι ίσως να άξιζε το νο.1 της σχετικής λίστας μας. Ό λόγος όμως που δεν βρίσκεται εκεί, είναι τα αρνητικά γεγονότα που πάντα θα επισκιάζουν το τρομερό μπάσκετ που παίχτηκε στο παρκέ του ΟΑΚΑ την δεύτερη μέρα του Ιουλίου του 1995.

Όπως η διαιτησία για την οποία διαμαρτυρήθηκαν έντονα οι Λιθουανοί. Απειλώντας μάλιστα να αποσυρθούν ακόμη και στα τελευταία λεπτά! Αυτό πάντως δεν εμπόδισε την Γιουγκοσλαβία στην επιστροφή της στις μεγάλες διοργανώσεις (μετά την τιμωρία της λόγω του εμφυλίου πολέμου) να πάρει τη νίκη (96-90) και το τρόπαιο. Μεγάλος πρωταγωνιστής ο Αλεξάντερ Τζόρτζεβιτς στο παιχνίδι της ζωής του!

Ο Σέρβος πλέι μέικερ ήταν απλά από άλλον πλανήτη. Σημειώνοντας 41 πόντους και 9/12 τρίποντα στην καλύτερη εμφάνιση οποιουδήποτε παίκτη μέχρι τις μέρες μας σε τελικό Eurobasket. Οδηγώντας μόνος του σχεδόν την Γιουγκοσλαβία προς το χρυσό. Η Λιθουανία των Μαρτσουλιόνις και Σαμπόνις ήταν επίσης εξαιρετική και πάλαιψε μέχρι τέλους. Όμως τελικά αρκέστηκε στο ασημένιο μετάλλιο. Παρά την ήττα, η σπουδαία εμφάνιση του Σαρούνας Μαρτσιουλιόνις έμεινε επίσης στην ιστορία. Αφού σημείωσε 31 πόντους σε μια γόνιμη εμφάνιση (είχε επίσης 6 ριμπάουντ και 6 ασίστ).

Ανάμεσα στις εικόνες που δεσπόζουν στις μνήμες όλων, τα δάκρυα του Άρβιντας Σαμπόνις πριν την ολοκλήρωση του τελικού της Αθήνας. Καθώς και η επεισοδιακή απόνομη. Η οποία χαρακτηρίστηκε από τις έντονες αποδοκιμασίες του ελληνικού κοινού προς τους Σέρβους και την αποχώρηση από το βάθρο των παικτών της Κροατίας (σύμφωνα με τον μύθο για πολιτικούς λόγους) που κέρδισε το χάλκνινο μετάλλιο.

Γιουγκοσλαβία (Ντούσαν Ίβκοβιτς): Τζόρτζεβιτς 41, Ντανίλοβιτς 23, Μποντίρογκα 12, Πάσπαλι 5, Ντίβατς 5, Σάσα Ομπράντοβιτς 5, Ρέμπρατσα 1, Σάβιτς 4

Λιθουανία (Βλάντας Γκαράστας): Mαρτσουλιόνις 32, Λιουκμίνας, Κουρτινάιτις 6, Καρνισόβας 19, Σαμπόνις 20, Χομίτσιους 3, Στόμπεργκας 2, Κράπικας, Εινίκις 8, Μαρκεβίτσιους

3) Ελλάδα – Σοβ. Ένωση 103-101 πρτ. [89-89 κ.δ] (Eurobasket 1987, Αθήνα)

Ο σξέχαστος τελικός της 14ης Ιουνίου 1987, παραμένει ένας από τους θρυλικότερους στην ιστορία των Eurobasket. Οχι μόνο για τον θρίαμβο της εθνικής μας ομάδας, αλλά και για το χαρακτηριστικό οτι αποτελεί ακόμη και σήμερα τον μοναδικό τελικό του θεσμού που κρίθηκε στην παράταση. Κάτι που δείχνει το πόσο δραματικός ήταν.

Η Εθνική Ομάδα με την ώθηση του κόσμου της στο ΣΕΦ και με επικεφαλή τον Νίκο Γκάλη κατάφερε να κερδίσει τη Σοβιετική Ένωση. Η οποία φυσικά ήταν η υπερδύναμη της εποχής και το μεγάλο φαβορί για το χρυσό μετάλλιο. Ακόμα και με την απουσία του Άρβιντας Σαμπόνις. Ο “θεός” του ελληνικού μπάσκετ με άλλη μια εκπληκτική του εμφάνιση στη διοργάνωση οδήγησε την ομάδα του στη νίκη.

Οι Σοβιετικοί παραλίγο να πάρουν το παιχνίδι στην κανονική διάρκεια. Όμως το καλάθι δύο πόντων που πέτυχαν στο τελος κρίθηκε εκπρόθεσμο. Λίγο νωρίτερα, είχαν προηγηθεί οι εύστοχες ελεύθερες βολές του Λιβέρη Ανδρίτσου που τελικά έφεραν την ισοπαλία και την παράταση (89-89). Ο παίκτης που έκρινε την αναμέτρηση ήταν ο Αργύρης Καμπούρης. Ο οποίος με τις δύο εύστοχες βολές του τέσσερα δευτερόλεπτα πριν την εκπνοή διαμόρφωσε το τελικό 103-101 υπερ της ελληνικης ομάδας.

Ο Γκάλης ήταν ο πρώτος σκόρερ του αγώνα (40 πόντοι) ενώ αναδείχθηκε επίσης πρώτος σκόρερ και MVP της διοργάνωσης. Από την πλευρά των ηττημένων, ξεχώρισε ο Βάλτερς που σημείωσε 21 πόντους.

ΕΛΛΑΔΑ (Κώστας Πολίτης): Γκάλης 40, Γιαννάκης 10, Καμπούρης 10, Ρωμανίδης 3, Ανδρίτσος 10, Φασούλας 12, Ιωάννου 8, Χριστοδούλου 10, Φιλίππου.

Σοβιετική Ένωση (Αλεξάντερ Γκομέλσκι): Βολκόφ 4, Ταρακάνοφ 5, Χομίτσιους 10, Μπαμπένκο, Τικχονένκο, Βάλτερς 23, Τκατσένκο 14, Μαρτσουλιόνις 16, Γιοβάισα 17, Πανκράσκιν 8, Γκομπόροφ 4.

4) Γερμανία – Ρωσία 71-70 (Eurobasket 1993, Μόναχο)

Το 1993 στο Eurobasket της Γερμανίας, πραγματοποιήθηκε ένας από τους πιο αξέχαστους τελικούς. Ο οποίος με τη σειρά του αποτέλεσε το επιστέγασμα για μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις του θεσμού. Πρωταγωνίστρια και αναπάντεχη θριαμβεύτρια η διοργανώτρια Γερμανία.

Στον μεγάλο τελικό του Μονάχου, η Ρωσία στην πρώτη μεγάλη μπασκετική διοργάνωση της σύγχρονης εκδοχής της, μετά και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, έδειχνε να ελέγχει το παιχνίδι. Όμως στα τελευταία δεύτερα, οι Γερμανοί χάρη στο έμεσο τρίποντο του Κρίστιαν Βελπ από το κέρδισμενο του γκολ-φαουλ παίρνουν το ματς για ένα πόντο (71-70). Και μαζί με αυτό τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης μπροστά στους συμπατριώτες τους.

Ο Βελπ (18 πόντοι) ήταν ο κορυφαίος παίκτης για την ομάδα του Σβέτισλαβ Πέσιτς, μαζί με τον Νύρνμπεργκερ (14 πόντοι). Ενώ για τους ηττημένους Ρώσους, ξεχώρισαν ο πρώτος σκόρερ Μπάμπκοφ (22 πόντοι) και ο Μιχαήλοφ (16 πόντοι).

Γερμανία (Σβέτσιλαβ Πέσιτς): Νύρνμπεργκερ 14, Κοχ 6, Χάρνις 13, Γκναντ 6, Ροντλ, Βελπ 18, Μπεκ 2, Ζακέλ 10

Ρωσία (Γιούρι Σελίκοφ): Μπαζάρεβιτς 14, Μπάμπκοφ 24, Πανόφ 6, Μιχαΐλοφ 14, Σουκάρεφ 14, Γκoριν, Καράσεφ, Φετίσοφ 8

5) Σοβ. Ένωση – Γιουγκοσλαβία 69-64 (Eurobasket 1971, Έσσεν, Δυτική Γερμανία τότε)

Από τα 8 συνεχόμενα χρυσά μετάλλια που κατέκτησε η Σοβιετική Ένωση, στην διάρκεια της πρώτης της χρυσής δυναστείας (1957-1971) το όπως έμελλε τελευταίο ήταν και αυτό που κατακτήθηκε δυσκολότερα. Το φινάλε του Eurobasket 1971 στο Έσσεν, επεφύλασσε έναν “κλειστό” τελικό μεταξύ των δύο μπασκετικών γιγάντων της εποχής. Της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας.

Οι “Πλάβι” του αείμνηστου Κρέζιμιρ Τσόσιτς προηγήθηκαν στο ημίχρονο με τέσσερις πόντους (37-33) και έμοιαζαν αποφασισμένοι να πάρουν το αίμα τους πίσω. Πόσο μάλλον μετά από τρεις χαμένους τελικούς από τους Σοβιετικούς (1961, 1965, 1969). Όμως οι “Τσάροι” με μπροστάρηδες τους τρεις κουρφαίους τους παίκτες στην αναμέτρηση τους Σεργκέι Μπέλοφ (14π.), Άλτσαν Zαρμουχάμεντοφ (16π.) και Μοντέστας Παλάουσκας (12π.) αντεπιτέθηκαν. Κερδίζοντας με 69-64 για ακόμη μια φορά τη μεγάλη αντίπαλό τους και ανεβαίνοντας στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου.

Αξισοημείωτο οτι παρόλο που δύο Σοβιετικοί παίκτες ήταν στην κορυφαία πεντάδα του τουρνουά (Μπέλοφ, Παλάουσκας), πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης (MVP) αναδείχθηκε ο Τσόσιτς. Ο Κροάτης σέντερ θα έπαιρνε την εκδίκηση του δύο χρόνια αργότερα (1973) στο Ευρωμπάσκετ της Ισπανίας…

Σοβιετική Ένωση (Βλαντιμιρ Κοντράσκιν): Σεργκέι Μπέλοφ 14, Εντεσκο 6, Πολίντοβα 5, Ζαρμουχαμέντοφ 16, Αλεξάντερ Μπέλοφ 8, Ταμιστε, Παλάουσκας 12, Σακαντελιτζε 8, Τόμσον, Αντρέεφ

Γιουγκοσλαβία (Ράτκο Ζεράβιτσα): Πλέτσας 4, Τσέρνακ 5, Κάπισιτς 10, Τσόσιτς 12, Κνέζεβιτς 16, Σιμόνοβιτς 11, Γέλοβατς 2, Mπάσιν 4

Αναλυτικά όλοι οι 40 τελικοί των Eurobasket:

1935 (Γενεύη) Λετονία – Ισπανία 28-19

1937 (Ρίγα) Λιθουανία – Ιταλία 24-23

1939 (Κάουνας) Λιθουανία – Λετονία 37-36
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν εγιναν νοκ-αουτ)

1946 (Γενεύη) Τσεχοσλοβακία – Ιταλία 34-32

1947 (Πράγα) ΕΣΣΔ – Τσεχοσλοβακία 56-37

1949 (Κάιρο) Αίγυπτος –  Γαλλία  57-36
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

1951 (Παρίσι) ΕΣΣΔ – Τσεχοσλοβακία 45-44

1953 (Μόσχα) ΕΣΣΔ – Ουγγαρία 29-24
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

1955 (Βουδαπέστη) Ουγγαρία – Τσεχοσλοβακία 65-75 *
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

*Η Ουγγαρία πήρε το χρυσό επειδή ήταν πρώτη στην κατάταξη του ομίλου της τελικής φάσης

1957 (Σόφια) ΕΣΣΔ – Βουλγαρία 60-57
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

1959 (Κωνσταντινούπολη) ΕΣΣΔ – Τσεχοσλοβακία 83-72
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

1961 (Βελιγράδι) ΕΣΣΔ – Γιουγκοσλαβία 60-53

1963 (Βρότσλαβ) ΕΣΣΔ – Πολωνία 61-45

1965 (Μόσχα) ΕΣΣΔ – Γιουγκοσλαβία 58-49

1967 (Τάμπερε) ΕΣΣΔ – Τσεχοσλοβακία 89-77

1969 (Νάπολι) ΕΣΣΔ – Γιουγκοσλαβία 81-72

1971 (Έσσεν) ΕΣΣΔ – Γιουγκοσλαβία 69-64

1973 (Βαρκελώνη) Γιουγκοσλαβία – Ισπανία 78-67

1975 (Βελιγράδι) Γιουγκοσλαβία – ΕΣΣΔ 90-84
(καθοριστικό παιχνίδι ομίλου τελικής φάσης / δεν έγιναν νοκ-αουτ)

1977 (Λιέγη) Γιουγκοσλαβία – ΕΣΣΔ 74-61

1979 (Τορίνο) ΕΣΣΔ – Ισραήλ

1981 (Πράγα) ΕΣΣΔ – Γιουγκοσλαβία 84-67

1983 (Ναντ) Ιταλία – Ισπανία 105-96

1985 (Στουτγκάρδη) ΕΣΣΔ -Τσεχοσλοβακία 120-89

1987 (Αθήνα) ΕΛΛΑΔΑ – ΕΣΣΔ 103-101

1989 (Ζάγκρεμπ) Γιουγκοσλαβία -Ελλάδα 98-77

1991 (Ρώμη) Γιουγκοσλαβία – Ιταλία 88-73

1993 (Μόναχο) Γερμανία – Ρωσία 71-70

1995 (Αθήνα) Γιουγκοσλαβία (Σερβία) – Λιθουανία 96-90

1997 (Βαρκελώνη) Γιουγκοσλαβία – Ιταλία 61-49

1999 (Παρίσι) Ιταλία – Ισπανία 64-56

2001 (Κωνσταντινούπολη) Γιουγκοσλαβία (Σερβία) – Τουρκία 78-69

2003 (Στοκχόλμη) Λιθουανία – Ισπανία 93-84

2005 (Βελιγράδι) ΕΛΛΑΔΑ – Γερμανία 78-62

2007 (Μαδρίτη) Ρωσία – Ισπανία 60-59

2009 (Κατοβίτσε) Ισπανία – Σερβία 85-63

2011 (Κάουνας) Ισπανία – Γαλλία 98-85

2013 (Λιουμπλιάνα) Γαλλία – Λιθουανία 80-66

2015 (Λιλ) Ισπανία – Λιθουανία 80-63

2017 (Κωνσταντινούπολη) Σλοβενία – Σερβία 93-85