Το σκάνδαλο που σημάδεψε τους Παραολυμπιακούς Αγώνες

«Ο καλύτερος τρόπος να εξαπατηθείς είναι να υποκρίνεσαι ότι είσαι εξυπνότερος από τους άλλους». Αυτό το γνωμικό του Κομφούκιου φαίνεται πως είχε στο μυαλό του ο Φερνάντο Μάρτιν Βιθέντε, πρόεδρος της ισπανικής ομοσπονδίας μπάσκετ, όταν έστηνε την πλέον σπουδαιότερη απάτη στην ιστορία των Παραολυμπιακών Αγώνων.

Back in time

Πίσω στις αρχές της χιλιετίας και συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 2000, το Σίδνεϊ της Αυστραλίας φορούσε τα καλά του για να υποδεχθεί τους Ολυμπιακούς και κατόπιν τους Παραολυμπιακούς αγώνες.

Παρά τη γιορτινή ατμόσφαιρα που επικρατούσε και έντυσε τις δύο διοργανώσεις, όμως, μια καλοστημένη απάτη έμελλε να επισκιάσει την καθ’ όλα επιτυχημένη διεξαγωγή τους.

Μία απάτη που έφερε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στο μπάσκετ, την εθνική Παραολυμπιακή ομάδα της Ισπανίας, η οποία, ωστόσο, δεν αποτελείτο από άτομα με κάποιου είδους σωματική ή νοητική αναπηρία.

Φαντάζει αδιανόητο, μα στην πράξη είναι εξαιρετικά απλό. Όλα ξεκίνησαν το 1998, όταν ο πρόεδρος της ισπανικής ομοσπονδίας, Φερνάντο Μάρτιν Βιθέντε, κλήθηκε να αναλάβει τη στελέχωση της Παραολυμπιακής ομάδας μπάσκετ που θα εκπροσωπούσε την Ισπανία στο Σίδνεϊ.

Τα χρήματα που θα απέφερε το χρυσό μετάλλιο από τις χορηγίες ήταν πολλά και ο Βιθέντε αποφάσισε να κινηθεί εκτός των προβλεπόμενων κανόνων που επέβαλλε η Παραολυμπιακή Επιτροπή. Έτσι, λοιπόν, άρχισε να εντοπίζει και να προσεγγίζει κάποιους άσημους μπασκετμπολίστες που αγωνίζονταν σε μικρές κατηγορίες, τους οποίους εν συνεχεία έπειθε να παραστήσουν το ρόλο τους.

Έναν εξαιρετικά απλό και δίχως απαιτήσεις ρόλο. Το μόνο που είχαν να κάνουν οι εν λόγω μπασκετμπολίστες ήταν να προσποιηθούν ότι έχουν νοητική στέρηση. Ο Βιθέντε, λοιπόν, φρόντισε να αποκτήσουν όλοι τους τις απαραίτητες ιατρικές βεβαιώσεις για το υποτιθέμενο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν και έτσι όταν μετέβησαν στην Αυστραλία, όλοι θεώρησαν ότι πράγματι πρόκειται για άτομα μειωμένης αντίληψης.

Let’s get this party started

Συνολικά, μόλις οκτώ ομάδες συμμετείχαν στο Παραολυμπιακό τουρνουά μπάσκετ, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Πορτογαλία, η Πολωνία, η Βραζιλία, η Ελλάδα, η οικοδέσποινα Αυστραλία και φυσικά η Ισπανία.

Από τον πρώτο κιόλας αγώνα τους, οι Ισπανοί έδειξαν τις πραγματικές τους ικανότητες αφού προπορεύονταν των Πορτογάλων αντιπάλων τους με τριάντα πόντους, αναγκάζοντας τον προπονητή τους να καλέσει ταιμ-άουτ, προκειμένου να τους επαναφέρει στο πλάνο.

«Χαμηλώστε ταχύτητα αλλιώς θα καταλάβουν ότι δεν έχετε αναπηρία», ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια του τεχνικού των Ισπανών.

Η συνέχεια του τουρνουά, αναλόγως… εύκολη για τους Ίβηρες. Ακολούθησαν οι νίκες επί της Βραζιλίας (94-48) και Ιαπωνίας (87-20) για να έρθει η ώρα της τελικής ευθείας.

Μόλις δύο παιχνίδια χώριζαν τους Ισπανούς από τη δόξα και το χρυσό μετάλλιο. Πρώτος αντίπαλος, η αξιόμαχη Πολωνία. Όταν βέβαια παίζεις με σημαδεμένη τράπουλα, ένας άξιος αντίπαλος δεν παύει να είναι εύκολος αντίπαλος.

Έτσι, λοιπόν, και η Πολωνία έφυγε με σκυμμένο το κεφάλι, γνωρίζοντας την ήττα με 97-67 από τους Ισπανούς.

Η ώρα του μεγάλου τελικού είχε φτάσει και επίσημα. Ισπανία εναντίον Ρωσίας. Το αποτέλεσμα προδιαγεγραμμένο. Μόνο ο χρόνος βρισκόταν ανάμεσα στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου και τους Ισπανούς.

Ο πίνακας του σκορ έγραψε τυπικά 87-63 υπέρ των Ιβήρων. Θρίαμβος, αίγλη. Ή μήπως η αρχή της αντίστροφης μέτρησης;

Η αποκάλυψη

Αρκετά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τη χώρα των καγκουρό, στην Ισπανία, είχαν κυκλοφορήσει ήδη τα πρώτα διθυραμβικά πρωτοσέλιδα για τους ήρωες που έφεραν το χρυσό μετάλλιο στην πατρίδα τους.

Ένα από αυτά τα πρωτοσέλιδα ήταν και της δημοφιλούς από τότε εφημερίδας «Marca», η οποία είχε ως κεντρική φωτογραφία της, αυτή που είχαν τραβήξει οι Παραολυμπιονίκες με τα μετάλλια στο στήθος.

Λίγες ώρες, ωστόσο, μετά την κυκλοφορία της εφημερίδας εκείνο το πρωί, είχαν ξεσπάσει τα πρώτα τηλεφωνήματα από αναγνώστες που αναγνώρισαν αρκετούς από τους παίκτες και αποκάλυπταν πως δε διαθέτουν καμία απολύτως αναπηρία.

Οι ψίθυροι δεν άργησαν να μεταφερθούν στην Αυστραλία και στα αυτιά των ιθυνόντων της Ομοσπονδίας, των οποίων τα χαμόγελα της επιτυχίας μετατράπηκαν σε δευτερόλεπτα σε κρύο ιδρώτα. Ο φόβος μην αποκαλυφθεί το σκάνδαλο τους οδήγησε να παροτρύνουν τους παίκτες να φοράνε καπέλα ή να αφήσουν γένια ώστε να μη μπορεί κανείς να τους αναγνωρίσει κατά την άφιξή τους στο αεροδρόμιο.

Ήλπιζαν πως έτσι θα αποφύγουν τον διασυρμό. Αλλά η μοναδική ατέλεια στο κατά τ’ άλλα καλοστημένο σχέδιο του Βιθέντε ήταν μία και άκουγε στο όνομα του Κάρλος Ριμπαχόρθα. Ο ίδιος ήταν ένας από τους «εκλεκτούς» που κάλεσε ο Βιθέντε στην αποστολή της Παραολυμπιακής ομάδας αλλά εκτός της ενασχόλησής του με το μπάσκετ, εξασκούσε και το επάγγελμα του δημοσιογράφου.

Έτσι, λοιπόν, όταν η αποστολή της Παραολυμπιακής ομάδας πάτησε το πόδι της στην Ισπανία, εκείνος αποκάλυψε το σκάνδαλο στην εφημερίδα «Capital».

«Οι περισσότεροι το είδαμε ως ένα δωρεάν ταξίδι στην Αυστραλία», είχε δηλώσει ο Ριμπαχόρθα όταν προέβη στις αποκαλύψεις του.

Κατόπιν σειράς ερευνών διαπιστώθηκε πως μόλις δύο από τους συνολικά δώδεκα μπασκετμπολίστες διέθεταν πράγματι κάποιου είδους αναπηρία και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν τόσο τα μετάλλιά τους αλλά και τα χρήματα που είχαν λάβει από την κεντρική Ομοσπονδία των Αγώνων.

Ένοχος εξ ολοκλήρου, όμως, για την απάτη θεωρήθηκε ο Βιθέντε, ο οποίος επέστρεψε ένα μεγάλο μέρος των επιχορηγήσεων που είχε λάβει κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης.

Για χρόνια μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, ο Βιθέντε επέμενε πως η Ισπανία δεν ήταν η μοναδική ομάδα του τουρνουά που αποτελείτο από άτομα χωρίς αναπηρία.

Φυσικά, οι ισχυρισμοί του δεν εξετάστηκαν ποτέ και το όνομά του συνδέθηκε με μία από τις μεγαλύτερες «κομπίνες» του παγκόσμιου αθλητισμού αλλά και του θεσμού των Παραολυμπιακών Αγώνων.