Πως θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει τον Alex Zanardi; Ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα του ερχόταν στο μυαλό ακούγοντας το όνομα του; Οδηγός αγώνων. Σύζυγος. Πατέρας. Πρωταθλητής. Μαχητής. Παράδειγμα προς μίμηση. Και άλλα πολλά, αναμφίβολα. Και όποιο και να επέλεγε, θα ήταν αρκετό. Ίσως όμως και μόνο το όνομα του 54χρονου σήμερα Ιταλού, να περικλείει αυτά, και άλλα τόσα. Και μόνο το “Alex Zanardi” να αρκεί.

Η αλήθεια είναι πως δεν γνώριζα ποιος ακριβώς είναι ο Ιταλός. Όμως θέλησα να μάθω και να γράψω για εκείνον, διότι όσο και αν η ζωή του έχει γραφτεί και ξαναγραφτεί κατά καιρούς, ακόμη και στο ελληνικό διαδίκτυο, δεν θα πάψει ποτέ να συναρπάζει και να αποτελεί έναν φάρο, από πολλές απόψεις. Και ειδικότερα όταν οι καιροί είναι δύσκολοι και ο κόσμος δοκιμάζεται, ζωές και ιστορίες σαν του Zanardi έρχονται να μας υπενθυμίσουν την αστείρευτη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας. Και το γεγονός πως, είμαστε ικανοί να τα ξεπεράσουμε όλα, αν το θελήσουμε.

Τα πρώτα χρόνια, η ενασχόληση του με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό και το ρόδι που δεν “έσπασε” στην Formula 1.

«Ότι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς» Τάδε έφη, Νίτσε. Κάπως έτσι θα μπορούσε ευθύς εξαρχής να ξεκινήσει να διηγείται την ζωή του. Την ζωή του από την αρχή, από την χρονιά όπου, παρότι έχασε την αδελφή του σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, εκείνος ξεκίνησε να τρέχει με καρτ (1979). Ένα χτύπημα της μοίρας, το οποίο μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε και να διαμορφώσει ζωές, και πορείες. Και όμως, ο Ιταλός ξεκίνησε, ή καλύτερα συνέχισε, αυτό που είχε ήδη στο μυαλό του.

Τρέχοντας σε υποδεέστερες μορφές αγώνων μέχρι το 1991, έκανε τελικά το ντεμπούτο του στην F1 την ίδια χρονιά, στους 3 τελευταίους αγώνες αντικαθιστώντας τον Roberto Moreno στην Jordan. Το 1993, και έχοντας δυσκολευτεί να αποδώσει μέχρι εκείνο το σημείο, ο Ιταλός θα δει το αριστερό του πόδι να διαλύεται, όταν ένας ηλικιωμένος αυτοκινητιστής θα τον χτυπήσει ενώ έκανε ποδήλατο. Και, ενώ έχει επιστρέψει στην ενεργό δράση, λίγες εβδομάδες αργότερα, στις κατατακτήριες δοκιμές του Βελγικού Grand Prix συγκρούεται σφοδρά με τις μπαριέρες. Ο Zanardi υπέστη σοβαρές μώλωπες, διάσειση και ένα τεταμένο νωτιαίο νεύρο. Επέστρεψε τελικά για περιορισμένες εμφανίσεις την επόμενη χρονιά, όταν κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Pedro Lamy στην Lotus.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η ζωή του Ιταλού δεν είναι οι αγωνιστικές του επιτυχίες. Ή τουλάχιστον δεν είναι μόνο, αυτές. Είναι η θέληση του, είναι το ότι ποτέ δεν τα παράτησε. Και ακόμη δεν έχουμε αναφερθεί καν στο γεγονός που -δυστυχώς- τον έχει κάνει «γνωστό» στο ευρύτερο κοινό. Το ατύχημα του το 2001. Όμως, επειδή έγραψα πως ο Zanardi δεν είναι μόνο οι αγωνιστικές του επιτυχίες, ας τις δούμε και αυτές.

Ο άγνωστος Zanardi που έβλεπαν με δυσπιστία στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, έμελλε να γίνει ο αγαπημένος τους οδηγός

Και αυτό γιατί, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, παρότι δυσκολεύτηκε να βρει θέση στο πρωτάθλημα CART, αφού κανένας δεν τον γνώριζε, ήδη στην πρώτη του χρονιά βγήκε Rookie of the year, τερματίζοντας 3^ος  στο πρωτάθλημα σε ισοβαθμία με τον 2^ο, έχοντας κερδίσει τρεις φορές. Η Αμερική ξεκάθαρα, του ταίριαζε περισσότερο. Το 1997 ήρθε η στιγμή της λύτρωσης, αφού με 5 νίκες σε 17 αγώνες, κέρδισε στο τέλος της σεζόν το πρωτάθλημα, επιτυχία που επανέλαβε το 1998, μάλιστα με ακόμη περισσότερες νίκες (7) και 15 βάθρα σε 17 αγώνες. Και κάπου εκεί, επέστρεψε το μικρόβιο της F1, αν αυτό έφυγε και ποτέ.

«Θα μπορούσε να είναι έναν γύρο πίσω στον αγώνα και να επιστρέψει», θυμάται ο Franchitti, αντίπαλος του εντός πίστας. «Η σταθερότητα του, η αποφασιστικότητά του, οι μπάλες του – ο τύπος απλά δεν τα παρατούσε ποτέ».

Η ατυχής εκ των υστέρων επιστροφή του στην F1 και το συγκλονιστικό του ατύχημα το οποίο του άλλαξε την ζωή

Υπογράφοντας 3ετες συμβόλαιο με την ομάδα της Williams, ο Ιταλός είχε την ευκαιρία να αλλάξει την μέχρι πρότινος εικόνα του στην F1. Διαβάζοντας για την σεζόν του 1999 όμως, δεν μπορώ παρά να τον χαρακτηρίσω άτυχο. Με συνεχόμενες βλάβες και συγκρούσεις, ο Ιταλός δεν κατάφερε να κερδίσει κανέναν βαθμό έναντι των 35 του team mate του Ralf Schumacher, έχοντας 10 συνολικά εγκαταλείψεις. Το τέλος, ήταν προδιαγεγραμμένο, όχι όμως και η συνέχεια.

Μένοντας χωρίς ομάδα το 2000, ερχόμαστε κατευθείαν στο 2001. Χρονιά η οποία καθόρισε την ζωή του και την μετέπειτα πορεία του. Μη έχοντας πετύχει τις επιτυχίες των προηγούμενων σεζόν του, ο Ιταλός προπορευόταν τον αγώνα EuroSpeedway Lausitz της Γερμανίας έχοντας ξεκινήσει από το βάθος του grid. Ήταν η πρώτη φορά από το 1998 όπου κατάφερνε να οδηγεί την κούρσα. Μπαίνοντας για το τελευταίο του pit-stop, με κρύα ελαστικά έχασε τον έλεγχο κατά την είσοδο του στην πίστα, με αποτέλεσμα ο Alex Tagliani που ερχόταν, να τον χτυπήσει με σχεδόν 200 μίλια την ώρα. Έκτοτε, θα κυνηγούσε μια διαφορετική νίκη, εκείνη της ζωής του.

Ο Ιταλός έμεινε αναίσθητος, χάνοντας πολύ αίμα. Ο γιατρός προσπάθησε να σταματήσει την αιμορραγία, κλείνοντας τις αρτηρίες με τα χέρια του! Προτιμήθηκε να φύγει με ελικόπτερο για το Βερολίνο για να χειρουργηθεί. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, η καρδιά του σταμάτησε τρεις φορές, ενώ μόλις έφτασε στο νοσοκομείο, χρειάστηκε 1 λίτρο αίμα.

Ύστερα από ένα χειρουργείο τριών ωρών, ξύπνησε χωρίς τα δύο πόδια του, σε μια νέα πραγματικότητα στην οποία θα έπρεπε να προσαρμοστεί. Δίπλα του, η οικογένεια του, η δική του πηγή δύναμης και υποστήριξης. «Ξυπνώντας από το κώμα, αντί να ρωτήσω τον εαυτό μου πως διάολο θα ζήσω χωρίς πόδια, απλά αναρωτήθηκα: Πως διάολο θα κάνω τα πράγματα που έχω να κάνω, χωρίς πόδια;» Και το μετά;

Η επιστροφή του, όχι απλά στην επιβίωση, αλλά στην ζωή

Το μετά αποτελεί το γιατί ο Ιταλός αποτελεί παράδειγμα για όλους μας. Η ιστορία του Alex Zanardi ξεπερνάει τα όρια του αθλητισμού, όσο ευρεία και αν είναι. Και τα ξεπερνάει, γιατί και ο ίδιος ξεπέρασε τα δικά του όρια. Δεν επαναπαύτηκε, δεν θέλησε απλώς να συνεχίσει να επιβιώνει, αλλά να συνεχίσει να ζει. Πέρασε μεγάλες περιόδους κατάθλιψης, αλλά με πρώτο στόχο να ξανά-μεταφέρει τον γιο του στους ώμους του, επέστρεψε.

Σχεδίασε τα δικά του πρόσθετα πόδια, και το 2003, μόλις 2 χρόνια μετά το ατύχημα του, βρέθηκε πίσω από το τιμόνι ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου, στην ίδια πίστα που παραλίγο να χάσει την ζωή του. Έτρεξε 13 γύρους μπροστά σε 50.000 ανθρώπους, τόσους όσους δεν ολοκλήρωσε το 2001. Και το έκανε με ένα γυρολόγιο που θα του έδινε άνετα την 5^η θέση στις κατατακτήριες εκείνης της χρονιάς.

Αυτή του η εμπειρία, τον έκανε να συνεχίσει να αγωνίζεται εντός πίστας. Το 2004, επέστρεψε συμμετέχοντας με την BMW Team Ιταλίας-Ισπανίας στο παγκόσμιο πρωτάθλημα τουρισμού της FIA. Και αν πολλοί αναρωτιέστε το πώς, από τεχνικής άποψης τουλάχιστον, αυτό κατέστη δυνατό με ένα τροποποιημένο αυτοκίνητο, με το γκάζι και το φρένο σαν διακόπτες κοντά στο τιμόνι. Συνέχισε να τρέχει μέχρι το 2009, όπου και σταμάτησε την ενεργό δράση. Σε αυτό το διάστημα, κατέκτησε μάλιστα και 4 νίκες.

Αλλά οι νίκες του αυτές καθ’ αυτές νομίζω πως δεν «λένε» τίποτα. Διότι ο Zanardi νίκησε κάθε ημέρα από την στιγμή που έχασε τα κάτω άκρα του. Νίκησε και μόνο που επανήλθε από τις περιόδους κατάθλιψης. Νίκησε και μόνο που επέστρεψε σε αγωνιστικό αυτοκίνητο. Νίκησε και μόνο που βρήκε το σθένος και την δύναμη να επιστρέψει σε ένα πλήρες πρωτάθλημα αγώνων αυτοκινήτου, αγωνιζόμενος μάλιστα στην «κανονική» κατηγορία, απέναντι σε αντιπάλους και team mates αρτιμελείς. Και η αγωνιστική του ιστορία μάλιστα, δεν τελειώνει εδώ.

Ο Zanardi στους Παραολυμπιακούς αγώνες, μια ακόμη τεράστια -αγωνιστική- επιτυχία του

Οι περισσότεροι θα γνωρίζετε τον Zanardi από την ενασχόληση του με τους αγώνες ποδηλάτου. Πιο σωστά handcycle, δηλαδή ποδήλατο με τα χέρια. Ο Ιταλός κατάφερε να διακριθεί και να πετύχει μεγάλες νίκες, μάλιστα είναι 4 φορές χρυσός στους Παραολυμπιακούς του Λονδίνου και του Ρίο ντε Τζανέιρο, εκπροσωπώντας την Ιταλία.«Δεν υπάρχει τίποτα το μαγικό σε ό,τι έκανα (Στους Παραολυμπιακούς του Λονδίνου). Δεν καβάλησα το ποδήλατο μου επειδή ήθελα να πάω στο Λονδίνο και να κερδίσω. Κέρδισα, γιατί ήθελα απλά να οδηγήσω το ποδήλατο μου.» Και αυτό είναι ένα μάθημα σε ότι αφορά τους στόχους που θέτουμε, και του που εστιάζουμε την σκέψη μας.

Σπουδαίος άνθρωπος, και σίγουρα λίγα τα λόγια που μπορείς πραγματικά να αφιερώσεις για εκείνον. Ένα παράδειγμα θέλησης, πείσματος, επιμονής και υπομονής. Πρώτα άνθρωπος, και μετά αθλητής, μετέτρεψε τις δικές του δυσκολίες, σε ευκαιρίες για εξέλιξη και πρόοδο. Λίγα χρόνια πριν, δήλωνε τυχερός διότι στην ηλικία των 47 ετών, τα πράγματα δεν είχαν τελειώσει ακόμη. Ένας αισιόδοξος άνθρωπος που έζησε μια καταπληκτική ζωή και συνεχίσει να την ζει.

Σήμερα και ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, ο μεγάλος Alex Zanardi αναρρώνει ύστερα από ατύχημα που είχε με το ποδήλατο του στην Ιταλία όταν  τον χτύπησε αυτοκινητιστής. Έπεσε σε κώμα, μεταφέρθηκε σε διάφορες κλινικές, και μόλις πριν από λίγο καιρό άρχισε να επικοινωνεί και να αναγνωρίζει πρόσωπα.

Εμείς θα ευχηθούμε ο Ιταλός να επιστρέψει σύντομα, και να συνεχίσει να εμπνέει και να εμπνέεται. Μας χρωστάει, και μάλλον χρωστάει και στον εαυτό του κάποια  ακόμη ντόνατς, σαν εκείνα που έκανε με το μονοθέσιο του όταν έτρεχε στο CART και αποτελούσαν το δικό του τρόπο να πανηγυρίσει, μια ακόμη νίκη…