Νίκος Γκάλης: Σαν σήμερα κάνει ντεμπούτο με τη φανέλα του Άρη
Σαν σήμερα, 2 Δεκεμβρίου 1979, ο Νίκος Γκάλης φόρεσε για πρώτη φορά τη φανέλα του Άρη - Και τα υπόλοιπα είναι... ιστορία.
Σαν σήμερα, 2 Δεκεμβρίου 1979, ο Νίκος Γκάλης φόρεσε για πρώτη φορά τη φανέλα του Άρη. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία, γραμμένη με χρυσά γράμματα και γεμάτη στιγμές μπασκετικής μαγείας στο Παλαί Ντε Σπορ. Ο κορυφαίος έλληνας καλαθοσφαιριστής όλων των εποχών και ο άνθρωπος που άλλαξε τη μοίρα του αθλήματος στη χώρα μας. Ο Νίκος Γκάλης «έβαλε» το μπάσκετ στα σπίτια των Ελλήνων, έκανε μικρούς και μεγάλους να πάνε στα γήπεδα με μια πορτοκαλί μπάλα και να αρχίσουν να σουτάρουν σε μια «μπασκέτα» τριών μέτρων. Αυτός με το έτερον του ήμισυ τον Παναγιώτη Γιαννάκη, υπό τις οδηγίες του αείμνηστου Γιάννη Ιωαννίδη.
Eυρωπαϊκό κύπελλο στο ΣΕΦ με την Εθνική Ελλάδος στο Ευρωμπάσκετ του 1987, ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του 1989, τρία φάιναλ φορ Ευρωλίγκας με τον Άρη, ένα με τον Παναθηναϊκό, πρωταθλήματα και κύπελλα Ελλάδος με τον Άρη. Και άπειρες φάσεις που «δοκιμάζουν» τους νόμους της βαρύτητας και όχι μόνο. Μοναδικό «αγκάθι» η μη κατάκτηση ενός Ευρωπαϊκού τροπαίου με τον Άρη. Αυτά είναι μερικά από τα παράσημα του «Γκάνγκστερ», όπως ήταν το προσωνύμιο του Νίκου Γκάλη.
Μικρός ο Νίκος Γκάλης ήθελε να γίνει πυγμάχος
Ο Νικόλαος Γεωργαλής όπως είναι το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στο New Jersey στις 23 Ιουλίου 1957. Όπως όλα τα παιδιά έχουν όνειρα για το μέλλον τους, έτσι και ο Νίκος Γκάλης είχε ως όνειρο να γίνει πυγμάχος. Ο πατέρας του Γιώργος Γεωργαλής τον προέτρεψε να ακολουθήσει αυτό το άθλημα αλλά η μητέρα του Στέλλα, μη αντέχοντας να τον βλέπει ματωμένο όταν επέστρεφε στο σπίτι από τις προπονήσεις, τον έστρεψε προς το μπάσκετ.
Σου αρέσουν τα μοναδικά αφιερώματα; Οι σπάνιες ρετρό ιστορίες; Τα εμπεριστατωμένα κείμενα άποψης; Ή θες να ενημερώνεσαι για κάθε hot trend της ημέρας; Ό,τι και να ψάχνεις, το Debut.gr στα παρέχει όλα.
Από νωρίς ξεχώρισε με την πορτοκαλί μπάλα ανά χείρος
Γρήγορα ξεχώρισε το ταλέντο του στο γυμνάσιο και το 1975 έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο του Σίτον Χολ, ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα με περγαμηνές και πολλές διακρίσεις στο χώρο του μπάσκετ. Σούταρε από κοντά και μακριά, κέρδιζε πολλά φάουλ που τα μετέτρεπε σε πόντους με τις ελεύθερες βολές, πέρναγε την μπάλα όταν έκλεινε πάνω του η άμυνα. Με λίγα λόγια «χάζευε» όλους τους αντιπάλους του.
Την περίοδο 1978–79 αναδείχθηκε τρίτος σκόρερ στο κολεγιακό πρωτάθλημα του NCAA με 27,5 πόντους μ.ο. πίσω από τον δεύτερο (και μετέπειτα θρύλο του ΝΒΑ) Λάρι Μπερντ. Επιλέχθηκε στο ντραφτ στο νούμερο 68 από τους Μπόστον Σέλτικς, αλλά ένας τραυματισμός του στον αστράγαλο τον κράτησε μακριά από το NBA. Έτσι, αποφάσισε να διαβεί τον Ατλαντικό και να αναζητήσει την τύχη του στην Ελλάδα.
Το ντεμπούτο του με τη φανέλα του Άρη στις 2 Δεκεμβρίου 1979
Το καλοκαίρι του 1979 πραγματοποιείται η μεταγραφή που έμελλε να αλλάξει την ιστορία τόσο του ελληνικού αλλά και του παγκόσμιου μπάσκετ. Μπορεί να τον πολιορκούσαν τόσο ο Παναθηναϊκός όσο και ο Ολυμπιακός, όμως το πρωτάθλημα της προηγούμενης σεζόν που κατέκτησε ο Άρης, έδρασε καταλυτικά προκειμένου ο Γκάλης να πάρει το αεροπλάνο για την Θεσσαλονίκη.
Το πρωτάθλημα εκείνης της περιόδου (1979-1980) διοργανώθηκε για πρώτη φορά με τις ομάδες χωρισμένες σε δύο ομίλους, του Βορρά και του Νότου, όπου οκτώ ομάδες θα διεκδικούσαν το πρωτάθλημα ενώ οι υπόλοιπες έξι θα μάχονταν για την παραμονή. Με τον Γκάλη να κάνει ντεμπούτο στις 2 Δεκεμβρίου 1979 στη νίκη απέναντι στον Ηρακλή με σκορ 79-78, πετυχαίνοντας μάλιστα 30 πόντους, ο Άρης τερμάτισε πρώτος στον όμιλο του Βορρά.
Στην τελική φάση με απολογισμό 8-6 ο Άρης εν τέλει έλαβε τη τρίτη θέση. Εκείνη τη χρονιά κατέγραψε και την παρθενική του συμμετοχή στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, βρισκόμενος στον ίδιο όμιλο με την Εφές Πίλσεν, τη Δυναμό Βουκουρεστίου και τη Μακάμπι Τελ Αβίβ. Με απολογισμό 3-3 δεν κατάφερε να προκριθεί στην επόμενη φάση της διοργάνωσης.
Ο Νίκος Γκάλης παρέμεινε στον Άρη για 13 χρόνια
Μετά την πρώτη του χρονιά στους «Κίτρινους» ο «Γκάνγκστερ» ήταν ο πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος για 11 συνεχόμενα χρόνια. Το όνομά του είναι συνυφασμένο με τη χρυσή εποχή του Άρη και το μπάσκετ στη Θεσσαλονίκη. Σε αυτή τη λίστα βρίσκεται και ο Παναγιώτης Γιαννάκης. Όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη το 1984, μαζί με τον Γκάλη συνέθεσαν ένα από τα κορυφαία δίδυμα της Ευρώπης και ήταν αυτοί που έκαναν τον Άρη ανίκητο. Οδήγησαν την ομάδα της Θεσσαλονίκης στην κατάκτηση 7 συνεχόμενων πρωταθλημάτων (5 νταμπλ) και την Ευρωπαϊκή καταξίωση. Ήδη από τη πρώτη χρονιά μαζί το 1984 έδειξαν τις διαθέσεις τους και κατέκτησαν εύκολα το πρωτάθλημα με το απίστευτο ρεκόρ 25 νικών και μόλις μία ήττας!
Σου αρέσουν τα μοναδικά αφιερώματα; Οι σπάνιες ρετρό ιστορίες; Τα εμπεριστατωμένα κείμενα άποψης; Ή θες να ενημερώνεσαι για κάθε hot trend της ημέρας; Ό,τι και να ψάχνεις, το Debut.gr στα παρέχει όλα.
Κάθε χρόνο η ανανέωση του συμβολαίου του ήταν το θέμα του καλοκαιριού. Κάθε φορά το συμβόλαιό του ήταν πιο πλουσιοπάροχο για τα δεδομένα της εποχής, αλλάζοντας τους όρους και για τους άλλους αθλητές. Με μέσο όρο 30 πόντους ανά παιχνίδι ο Νίκος Γκάλης αποχώρησε από τον Άρη το 1992, όταν ο νέος πρόεδρος Θεόφιλος Μητρούδης προσπάθησε να βάλει μια τάξη στα οικονομικά της ομάδας, που βρισκόταν στο χείλος της χρεοκοπίας και το συμβόλαιο του Γκάλη ήταν παχυλό.
Με τον αγαπημένο του Άρη πήρε 8 πρωταθλήματα και 6 κύπελλα στη δυναστεία της ομάδας σε Ελλάδα και Ευρώπη πριν μετακομίσει στον Παναθηναϊκό. Έπαιξε τρεις σεζόν στους «πράσινους», με απολογισμό την κατάκτηση ενός Κυπέλλου και τη συμμετοχή του σε ένα φάιναλ φορ. Το όνειρό του για ένα Ευρωπαϊκό δεν έγινε πραγματικότητα ούτε στον Παναθηναϊκό. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1995 ήρθε σε ρήξη με τον προπονητή του Κώστα Πολίτη, εγκαταλείποντας την ομάδα και οριστικά το ελληνικό μπάσκετ.
Το ιστορικό Ευρωμπάσκετ του 1987
Το 1987 υπήρξε μία από τις πιο σπουδαίες χρονιές στην καριέρα του Γκάλη, αλλά και στην ιστορία της ελληνικής καλαθοσφαίρισης. Η ομάδα του 1987 είχε την ευλογία να δει να συνυπάρχουν στη σύνθεσή της τέσσερις από τους καλύτερους παίκτες στην ιστορία της, οι οποίοι ταυτόχρονα αγωνίζονταν σε διαφορετικές θέσεις.
Ο λόγος για τους Νίκο Γκάλη, Παναγιώτη Γιαννάκη, Παναγιώτη Φασούλα και Φάνη Χριστοδούλου. Στον κρίσιμο αγώνα κόντρα στην Ιταλία που η Εθνική κέρδισε με 90-78 ο Γκάλης (σημείωσε 38 πόντους) έδωσε δύο μυθικές απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων «είδα στα μάτια τους από την προθέρμανση, ότι θα χάσουν», ενώ στην ερώτηση για το αν ήταν η μεγαλύτερη νίκη «ναι, μέχρι την επόμενη», με τα γεγονότα να τον δικαιώνουν.
Ο ιστορικός τελικός κόντρα στη Σοβιετική Ένωση έγινε μπροστά σε 16.000 φιλάθλους στο ΣΕΦ (παρουσία της πολιτειακής και πολιτικής εξουσίας της χώρας). Ο Γκάλης δικαίωσε τις προσδοκίες και σημείωσε 40 πόντους, αλλά η ιστορία ήθελε τις καθοριστικές δύο ελεύθερες βολές να γίνονται από τον Αργύρη Καμπούρη στο ισόπαλο τότε 101–101 της παράτασης, τέσσερα δευτερόλεπτα πριν τη λήξη. Το ξέφρενο πανηγύρι άρχισε άμεσα με τους φιλάθλους να εισβάλουν μαζικά στον αγωνιστικό χώρο και να σηκώνουν τον Γκάλη στα χέρια τους. Εικόνες που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες σε μικρούς που θα τις βλέπουν για πρώτη φορά αλλά για μεγάλους, καθώς αυτό το χρυσό μετάλλιο ήταν που εκτόξευσε την δημοτικότητα του αθλήματος.
Ο Νίκος Γκάλης στο πάνθεον του Παγκοσμίου Μπάσκετ
Το 2013 ήταν υποψήφιος για να ενταχθεί στο Naismith Memorial Basketball Hall of Fame, κάτι που δεν έγινε εκείνη τη χρονιά. Παρόλου που δεν αγωνίστηκε ποτέ στο NBA, η επιρροή του Γκάλη και στο παγκόσμιο μπάσκετ είναι εμφανής από το γεγονός πως είναι μέλος σε αυτό το πολύ κλειστό «κλαμπ» των αθλητών που έχουν ενταχθεί στο Hall of Fame. Αποτελεί τον μοναδικό Έλληνα ως τώρα που το έχει καταφέρει αυτό και φυσικά στο μέλλον θα ενταχθεί και ο Γιάννης Αντετοκούμπο.
Ο λόγος του Νίκου Γκάλη παραμένει ακόμα και σήμερα ανατριχιαστικός, με τον θρύλο του ελληνικού μπάσκετ να αναφέρεται μεταξύ άλλων στην συνάντηση που είχε κάποτε με μία γυναίκα, η οποία του είπε ότι έσωσε τον γιο της. Ο λόγος; Το παιδί της ήταν εθισμένο στα ναρκωτικά αλλά όταν είδε τον Νίκο Γκάλη να παίζει, αγάπησε το μπάσκετ.
Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του ΑΠΘ
Στις 2 Μαΐου 2023, ο Γκάλης αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΑΠΘ για την εξαιρετική προσφορά του στον ελληνικό αθλητισμό και τον πολιτισμό και για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην κοινωνία.
Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι μεγάλωσε και σπούδασε στην Αμερική. «Δεν είχα ευκαιρία να πάω σε ελληνικό σχολείο. Για εμένα αυτή η τιμή είναι μια ιδιαίτερη τιμή. Έχω τιμηθεί από πάρα πολύ κόσμο, αλλά για εμένα είναι μια ιδιαίτερη τιμή, σας ευχαριστώ πάρα πολύ».
Σου αρέσουν τα μοναδικά αφιερώματα; Οι σπάνιες ρετρό ιστορίες; Τα εμπεριστατωμένα κείμενα άποψης; Ή θες να ενημερώνεσαι για κάθε hot trend της ημέρας; Ό,τι και να ψάχνεις, το Debut.gr στα παρέχει όλα.
«Τους λέω, είναι πάρα πολύ ωραίο να κυνηγάς το όνειρό σου. Είναι και ρομαντικό. Follow your heart που λένε στην Αμερική. Αλλά να ξέρετε ότι αυτό απαιτεί πολλές θυσίες. Θέλει πάρα πολύ σκληρή δουλειά. Θέλει να διαθέτεις και το ανάλογο ταλέντο για να μπορείς να γίνεις επαγγελματίας αθλητής. Αυτό που θα μείνει για πάντα μαζί σας είναι τα γράμματα, η μόρφωση και το ήθος. Γι’ αυτό, παιδιά, κοιτάξτε να σπουδάσετε πρώτα», σημείωσε.
Ο Νίκος Γκάλης δήλωσε αστειευόμενος, ότι η μαύρη τήβεννος του επίτιμου διδάκτορα με τις χρυσές τις λεπτομέρειες, του πηγαίνει και «είναι και το σωστό χρώμα». «Έχω ενημερώσει όλους τους συγγενείς και φίλους μου, από σήμερα ‘δόκτωρ Νικ’ θα με φωνάζετε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
H απόσυρση της φανέλας με το νούμερο 4 ή αλλιώς όταν ο «Γκάνγκστερ» δάκρυσε
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, στις 4 Αυγούστου παρουσία 13.000 θεατών στο ΟΑΚΑ η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης απέσυρε τη φανέλα με το νούμερο 4 που φορούσε σε όλη σχεδόν τη διεθνή καριέρα του ο Γκάλης, ο πρώτος Έλληνας καλαθοσφαιριστής που του έγινε αυτή η τιμή.Ο Νίκος Γκάλης δάκρυσε. Είναι η μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή να βλέπει να αποσύρεται η φανέλα του. Και η ομάδα του Άρη έχει αποσύρει την φανέλα του «γκάνγκστερ» με το νούμερο 6. Κανείς αθλητής στην Εθνική και στην ομάδα της Θεσσαλονίκης δε θα φορέσει τη φανέλα με το νούμερο 4 και με το 6 αντίστοιχα γιατί αυτή πάντα θα έχει το όνομα «Νίκος Γκάλης» γραμμένο.
Στατιστικά
- Έπαιξε σε 854 επίσημα παιγνίδια και σημείωσε 25.995 πόντους, 30.4 κατά μέσο όρο.
- Σε 384 αγώνες στη μεγάλη κατηγορία του μπάσκετ σημείωσε 12.849 πόντους (33,4 κατά μέσο όρο) και είναι ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών.
- Αγωνίσθηκε 168 φορές με την Εθνική Ελλάδας, με μέσο όρο πόντων 30,46.
- Αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986 και στα Ευρωπαϊκά του 1983, 1987, 1989 και 1991.
- Ρεκόρ πόντων σε ένα αγώνα: 62, στον αγώνα Άρη – Ιωνικού το 1981. Στον ίδιο αγώνα ο μελλοντικός του συμπαίκτης στον Άρη Παναγιώτης Γιαννάκης σημείωσε 73 πόντους για λογαριασμό της ομάδας της Νίκαιας.
- Ρεκόρ πόντων σε Ευρωπαϊκό Αγώνα: 57, το 1981, στον αγώνα Άρη-Βενέτσια για το κύπελλο Κόρατς.
Έχουν πει για τον Νίκο Γκάλη
- Μάικλ Τζόρνταν: «Δεν περίμενα ότι θα υπήρχε ένας τόσο καλός επιθετικός παίκτης στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα».
- Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς: «Πολλά παιδιά αγάπησαν το μπάσκετ και ξεκίνησαν να παίζουν μετά τον Γκάλη. Άλλαξε το μπάσκετ».
- Ντράζεν Πέτροβιτς: «Αν εγώ είμαι ο γιος του διαβόλου, τότε ο Nick Galis είναι ο ίδιος ο διάβολος».
- Μπομπ Μάκαντου: «Είδα τον Γκάλη να κάνει πράγματα, που δεν γινόντουσαν ούτε στους Λέικερς και τους Σέλτικς».
- Αλεξάντερ Γκομέλσκι: «Ο Γκάλης είναι ο παίκτης του 21ου αιώνα. Του βγάζω το καπέλο».
