Με αφορμή τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, ο Άκης Μυκονιάτης θυμάται την απίθανη ιστορία του Στίβεν Μπράντμπερι.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες είναι αλήθεια ότι δεν κεντρίζουν έντονα το ενδιαφέρον του αθλητικού κόσμου σε αρκετές χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Ειδικά όταν μπαίνουν στην αναπόφευκτη σύγκριση με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.

Η προσωπική σχέση μου με την συγκεκριμένη διοργάνωση δεν είναι παρά περιστασιακή και στηριζόμενη κυρίως σε κάποιες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις γύρω από το παρελθόν του θεσμού. Ωστόσο δεν αναιρείται η αξία των Χειμερινών Ολυμπιακών. Kυρίως λόγω της επισημότητας τους ως διοργάνωση και του γεγονότος ότι μας χάρισαν ανά καιρούς μερικές από τις πιο όμορφες ιστορίες του παγκόσμιου αθλητισμού.

Όπως η ιστορία της εθνικής ομάδας ελκήθρου της Τζαμάικα το 1988 ή της νίκης των ΗΠΑ επί της Σοβιετικής Ένωσης στο ολυμπιακό τουρνουά χόκει του 1980. Το περίφημο “Θαύμα στον πάγο” (Miracle on ice) που έγινε και γνωστή κινηματογραφική ταινία. Όμως μια από τις σπουδαιότερες και προσωπικά αγαπημένες (μου) ιστορίες είναι αυτή που θα σας παρουσιάσουμε παρακάτω.

Κεντρικό της πρόσωπο ένας πεισματάρης Αυστραλός, ο οποίος πηγαίνοντας κόντρα στην κακοδαιμονία του κατάφερε έστω και με τη μεγάλη βοήθεια της τύχης να κατακτήσει ένα ανέλπιστα σπουδαίο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία του Στίβεν Μπράντμπερι…

Τα… ερεθίσματα και η αρχή της καριέρας του

Γεννημένος στις 14 Οκτωβρίου 1973 στο Κάμντεν της Νέας Νότιας Ουαλίας, ο Στίβεν Μπράντμπερι ήθελε πάντα να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Μόνο που πηγαίνοντας κόντρα στο… ρέμα και τις τάσεις της χώρας του εκείνος επέλεξε τα χειμερινά σπορ. Το πατινάζ ταχύτητας σε μικρή πίστα (short track speed skating) ήταν εκείνο που τελικά τον κέρδισε. Ειρωνικό όλο αυτό εάν σκεφτούμε ότι γεννήθηκε στην πιο ζεστή πολιτεία της χώρας των καγκουρό.

Πραγματοποίησε το ντεμπούτο του σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1992 όντας μόλις 19 ετών. Στην Αλμπερτβίλ της Γαλλίας λοιπόν, ο Αυστραλός πατινέρ ταχύτητας “κατέβηκε” με την ομάδα σκυταλοδρομίας της χώρας του. Μαζί της μάλιστα έναν χρόνο νωρίτερα είχε στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής. Οι ελπίδες ωστόσο για μετάλλιο εξανεμίστηκαν γρήγορα. Η ομάδα του δεν προκρίθηκε από τους ημιτελικούς της σκυταλοδρομίας 5.000 μέτρων των ανδρών εξαιτίας μιας πτώσης του Ρίτσαρντ Νιζιέλσκι. Ο Μπράντμπερι παρότι ήταν εκεί δεν αγωνίστηκε επειδή είχε ρόλο αναπληρωματικού.

Το ασπρόμαυρο 1994 και οι ατυχίες

Δύο χρόνια αργότερα στο Λίλερχαμερ της Νορβηγίας, ξαναδοκίμασε την τύχη του ακριβώς στο ίδιο αγώνισμα. Η ομάδα της Αυστραλίας αυτή τη φορά όχι απλά προκρίθηκε στον τελικό, αλλά τερμάτισε και 3η πίσω από την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Ο Μπράντμπερι κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο και μαζί με τους συναθλητές του Κίραν Χάνσεν, Άντριου Μούρτα και Ρίτσαρντ Νιζιέλσκι έγιναν οι πρώτοι χειμερινοί ολυμπιονίκες στην ιστορία της Αυστραλίας. Η επιτυχία αυτή έμοιαζε με την αρχή των ημερών του φωτός για την καριέρα του Στίβεν. Όμως τα πράγματα θα έπαιρναν τελείως διαφορετική τροπή…

Ο Μπράντμπερι σε εκείνους τους αγώνες συμμετείχε και σε δύο ατομικά αγωνίσματα (500 και 1.000μ. ανδρών). Όμως “γκρεμίστηκε” από τους αντιπάλους του και αποκλείστηκε νωρίς. Τα πραγματικά δύσκολα δεν είχαν έρθει ακόμη. Αργότερα την ίδια χρονιά, ήρθε αντιμέτωπος με τον πρώτο σοβαρό τραυματισμό στην καριέρα του. Μάλιστα εκ θαύματος δεν ήταν (και) μοιραίος.

Κατά την διάρκεια αγώνα για το παγκόσμιο κύπελλο του Μόντρεαλ, οι λεπίδες από τα παγοπέδιλα ενός αντιπάλου τραυμάτισαν τον Αυστραλό πολύ σοβαρά στον δεξί του μηρό. Ως αποτέλεσμα έχασε περίπου 4 λίτρα αίμα και οι καρδιακοί του παλμοί έφτασαν τους 200. Όπως αποδείχθηκε και οι τέσσερις μύες του τετρακέφαλου του είχαν κοπεί. Ένώ κι ο ίδιος ο Μπράντμπερι πίστεψε οτι αν είχε χάσει τις αισθήσεις του θα πέθαινε. Χρειάστηκαν 111 ράμματα και 18 μήνες για να επιστρέψει στην αγωνιστική δράση!!

Η κακοδαιμονία συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια. Το 1998 στο Ναγκάνο της Ιαπωνίας, ο Μπράντμπερι συμμετείχε στους τρίτους του Ολυμπιακούς Αγώνες. Το σκηνικό ίδιο με αυτό στην Νορβηγία. Ξανά σύγκρουση με αντιπάλους και πάλι στα ίδια αγωνίσματα (500 και 1000μ.). Η έλευση του millenium δεν άλλαξε τα πράγματα. Ανιθέτως τον Σεπτέμβριο του 2000 ήρθε και ο δεύτερος τραυματισμός για τον Μπράντμπερι, όταν έσπασε το λαιμό του κατά την διάρκεια μιας προπόνησης. Η σύγκρουση επέφερε δυο σπασμένους σπόνδυλους (4ος και 5ος αυχενικός). Επίσης τον ανάγκασε να φορέσει κολάρο για 1.5 μήνα, ενώ υποβλήθηκε και σε χειρουργική επέμβαση. Οι γιατροί είπαν στον 27χρονο τότε Στίβεν πως δεν θα μπορούσε να αγωνιστεί ξανά.

Ο Αυστραλός όμως δεν το έβαλε κάτω θέλοντας να δώσει το παρόν σε ακόμη μια Ολυμπιάδα. Ήθελε την εξιλέωση για τα ατυχήματα του ’94 και του ’98. Ακόμη κι αν ήξερε πως δεν θα βρισκόταν στην καλύτερη φόρμα για να διεκδικήσει ένα μετάλλιο. Που να φανταζόταν εκείνη τη στιγμή ότι έπαιρνε την πιο σωστή απόφαση της καριέρας και της ζωής του…

Σόλτ Λέικ 2002: Η λύτρωση

Και φτάνουμε στο σωτήριο και ολυμπιακό έτος 2002. Όταν η τύχη αποφάσισε να δώσει στον Αυστραλό κάτι από όσα του χρωστούσε. Στο Σολτ Λέικ Σίτι των ΗΠΑ, μία σειρά απίστευτων γεγονότων θα πρόσφεραν στον Στίβεν Μπράντμπερι τη σπουδαιότερη στιγμή της καριέρας του. Μαζί και τη δυνατότητα να ζήσει αυτό που καταβάθος ονειρευόταν μία ολόκληρη ζωή. Να βρεθεί στην κορυφή του κόσμου!!

Και τι δεν έγινε προκειμένου να συμβεί αυτό… Η αρχή για τον Αυστραλό έγινε κερδίζοντας εύκολα τον αγώνα της σειράς του για τους προκριματικούς των 1.000 μέτρων. Αλλά στα προημιτελικά τα πράγματα άρχισαν να δυσκολεύουν. Πόσο μάλλον όταν είχε αντιπάλους τους κορυφαίους της εποχής στο αγώνισμα. Τον Αμερικανό Απόλο Άντον Όνο και τον Καναδό Μαρκ Γκανιόν. Στα ημιτελικά περνούσαν οι δύο πρώτοι κάθε σειράς και ο Αυστραλός τερμάτισε τρίτος, πίσω από τους δύο προαναφερθέντες. Ωστόσο, ο Γκανιόν ακυρώθηκε για παρεμπόδιση αντιπάλου και έτσι άνοιξε ο δρόμος για τον Μπράντμπερι. Το πρώτο θαύμα είχε γίνει…

Ο ημιτελικός ήταν εξίσου δύσκολη υπόθεση. Τότε η προπονήτρια της Αυστραλίας Αν Ζανγκ, είχε την “επιφώτηση” να τον συμβουλέψει να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη στρατηγική. Επειδή ήταν ο πιο αργός από τους συμμετέχοντες, του είπε να παραμείνει τελευταίος και να ελπίζει σε σύγκρουση των προπορευόμενων, ώστε να διεκδικήσει μία από τις τρεις πρώτες θέσεις. Όπως και έγινε! Ο κάτοχος του χρυσού Κιμ Ντονγκ-Σουνγκ, ο Λι Γιαγιούν και ο Ματιέ Τουρκότ συγκρούστηκαν μεταξύ τους στον τελευταίο γύρο και ο Μπράντμπερι τους προσπέρασε παίρνοντας τελικά τη νίκη παρότι βρισκόταν πίσω σε όλο τον αγώνα. Ο Αυστραλός έστω και έτσι ήταν στον τελικό.

Η τελευταία πράξη του θαύματος

Το ημερολόγιο έγραφε 16 Φεβρουαρίου 2002. Ο Στίβεν Μπράντμπερι, βρισκόταν για πρώτη φορά σε έναν ατομικό ολυμπιακό τελικό. Εκεί θα ξανασυναντούσε τους Άντο Όνο και Τουρκότ, με τις “προσθήκες” αυτή τη φορά του Νοτιοκορεάτη Αν Χιουν-Σου και του Κινέζου Λι Ζιαζούν. Ο Μπράντμπερι έμεινε πιστός στη στρατηγική που ακολούθησε στον ημιτελικό.

Η σκέψη του ήταν “να περιμένω πίσω, μήπως πέσουν δύο αντίπαλοι και κατακτήσω το χάλκινο μετάλλιο”. Σε πολλούς φαίνεται παράδοξο αυτό (ίσως είναι λίγο) αλλά ταυτόχρονα δεν το λες ούτε και ανορθολογικό. Αφού σε αγωνίσματα σαν το speed skating οι συγκρούσεις είναι μέρος του παιχνιδιού. Όπως επίσης και η ικανότητα να τις αποφύγεις. Εκεί ακριβώς πόνταρε και ο Αυστραλός.

Πίσω στην ιστορία. Ο τελικός εξελίσσεται παρόμοια με τον ημιτελικό. Με τον Μπράντμπερι να δυσκολεύεται επί 6 γύρους να βρει ρυθμό για να φτάσει τους αντιπάλους του. Φτάνουμε στον έβδομο και τελευταίο γύρο, στην τελευταία στροφή. Ο Λι Ζιαζούν που βρίσκεται πλάι πλάι με τον Όνο προσπαθεί να περάσει τραβώντας τον Αμερικανό. Ο τελευταίος ανταποδίδει με το δεξί χέρι του και κρατάει την ισορροπία του με το αριστερό, ώστε να συνεχίσει να πατινάρει στην εσωτερική.

Τότε ο Τουρκότ  που προσπαθεί να μπει από μέσα εκμεταλλευόμενος το κενό ρίχνει με το δεξί του πόδι τον Λι και δημιουργείται ένα ανθρώπινο ντόμινο με τελευταίο θύμα τον Κορεάτη Χιουν-Σου. Οι τέσσερις δρομείς πέφτουν όλοι κάτω, ο δρόμος είναι κενός και τότε ο χρόνος σταματάει. Ο Στίβεν Μπράντμπερι εκμεταλλεύεται το κενό μπροστά του όπως και ότι ο Όνο δεν σηκώνεται έγκαιρα και περνάει με στυλ την γραμμή τερματισμού πρώτος.

Έτσι, έγραψε ιστορία κατακτώντας όχι μόνο το πρώτο χρυσό μετάλλιο της Αυστραλίας σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά και το πρώτο για οποιαδήποτε χώρα του νότιου ημισφαιρίου. Οι σκηνές κατά την απονομή των μεταλλίων ήταν συναισθηματικές. Με ολόκληρο το κοινό στο Salt Lake Ice Center να καταχειροκροτεί τον Αυστραλό που λίγο νωρίτερα δυσκολευόταν να συνειδητοποιήσει τι συνέβη.

Προφανώς και δεν ήμουν ο πιο γρήγορος. Όμως, δεν πιστεύω πως κέρδισα αυτό το μετάλλιο γι’ αυτόν τον αγώνα που διήρκεσε 1,5 λεπτό, αλλά για τον πολύ δύσκολο αγώνα που έδωσα τα τελευταία 10 χρόνια, δήλωνε αργότερα ο Στίβεν. Αναφερόμενος πρωτίστως στα πολλά προβλήματα υγείας που αντιμετώπισε και στο ήταν τυχερός σύμφωνα με ορισμένους δημοσιογράφους. Ο Μπράντμπερι συμμετείχε και σε άλλα τρία αγωνίσματα ανεπιτυχώς στους αγώνες του Σολτ Λεικ. Όμως και πάλι είχε γράψει το όνομα του με χρυσά γράμματα στην Ολυμπιακή κι όχι μόνο ιστορία.

Η αναπάντεχη νίκη του Μπράντμπερι τον μετέτρεψε σε λαϊκό ήρωα για την Αυστραλία, ενώ το όνομα του υπήρξε και η έπνευση για την δημιουργία της τοπικής φράσης “pull a Bradbury” ή “doing a Bradbury” που δηλώνει μια απροσδόκητη επιτυχία. Η φράση αυτή μάλιστα εντάχθηκε στο εθνικό λεξικό της Αυστραλίας το 2016. Επίσης εκδόθηκε προς τιμήν του γραμματόσημο 4 μέρες μετά τη νίκη του.

Για το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφία του με το μετάλλιο, έλαβε το ποσό των 20.000 δολαρίων, με το οποίο δήλωσε πως θα πάρει αυτοκίνητο. Καθώς δεν είχε για πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικό πως πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε αναγκαστεί να δανειστεί 1.000 δολάρια από τους γονείς του για να επισκευάσει ένα παλιό αυτοκίνητο που είχε, ώστε να πηγαίνει στις προπονήσεις.

Η μετά τον αθλητισμό ζωή

Ο Στίβεν Μπράντμπερι έκλεισε την καριέρα του αμέσως μετά το χρυσό. Έγινε σχολιαστής των Χειμερινών Ολυμπιακών του 2006 στο Τορίνο και του 2010 στο Βανκούβερ και το 2007 πήρε το μετάλλιο τιμής της Αυστραλίας. Την ίδια χρονιά επίσης εντάχθηκε στο Hall of Fame του αθλητισμού της Αυστραλίας και έγινε μέρος της Ολυμπιακής επιτροπής της χώρας. Η αυτοβιογραφία του έχει τον άκρως αντιπροσωπευτικό τίτλο ” Τhe Last Man Standing”. Επίσης ασχολήθηκε και με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό αλλά σε τοπικό επίπεδο.

Σε άλλα διάφορα το 2005 πήρε μέρος στο Αυστραλιανό “Dancing with the Stars” και το 2019 συμμετείχε στην έκτη σεζόν της αυστραλιανής εκδοχής του Survivor. Εδώ και 2 περίπου χρόνια έχει δική του εταιρεία μπύρας με το όνομα “Last Man Standing”. Επιθετικό μάρκετινγκ…

Αναμφίβολα ένα σπουδαίο παράδειγμα για την αξία του outsider που δεν τα παρατάει ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές. Ακόμα και όταν τα προγνωστικά είναι εναντίον του. Αυτή είναι και η παρακαταθήκη της ιστορίας του Μπράντμπερι. Ενός ανθρώπου “ψυχάκια”, αυθεντικού, ο οποίος με την πορεία του απέδειξε ότι η τύχη -ακόμα και σε μεγάλο βαθμό- μπορεί να γίνει ο σύμμαχος σου για μεγάλα επιτεύγματα. Όταν αυτή συνδυάζεται με πείσμα και σκληρή προσπάθεια.

Να λοιπόν που μερικές φορές δεν χρειάζεται να αλλάξεις τον εαυτό σου και το στυλ σου -αθλητικά και μη- επειδή δεν είσαι ο καλύτερος. Γιατί αργά ή γρήγορα μπορεί να έρθει η στιγμή που έστω και απροσδόκητα θα πετύχεις. Όπως πέτυχε έναν Φλεβάρη του 2002 ένας μέτριος Αυστραλός αθλητής που εξελίχθηκε από μια περσόνα ανυποληψίας σε ένα σύγχρονο ολυμπιακό σύμβολο.

Στίβεν Μπράντμπερι είσαι ένας από εμάς…