Ayrton Senna: Ο τελευταίος των «Μοϊκανών»

Δεν έζησα τον Ayrton Senna. Δεν έχω δει ούτε έναν αγώνα του ζωντανά, αφού έφυγε απ’ τη ζωή τρία χρόνια πριν γεννηθώ. Παρόλα αυτά, θεωρώ κοινότυπο να κάνω ένα στείρο αφιέρωμα γεμάτο αριθμούς, στατιστικά, λεπτομερή περιγραφή αγωνιστικών συμβάντων και άλλα τέτοια. Αυτά εξάλλου έχουν ειπωθεί πολλάκις στο παρελθόν. Αυτό το αφιέρωμα θα εστιάσει στο τι έκανε τον Senna ξεχωριστό, όχι βάσει αριθμών και επιτευγμάτων, αλλά βάσει των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του, αυτά που συνέθεταν τον άνθρωπο και πιλότο Senna.

Ο Ayrton Senna da Silva, όπως είναι και το πλήρες όνομα του, γεννήθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας στις 21 Μαρτίου του 1960. Κατάφερε να κατακτήσει 3 πρωταθλήματα, να κερδίσει 41 αγώνες, 65 pole position και να κάνει 19 φορές τον ταχύτερο γύρο του αγώνα σε ένα σύνολο δέκα και…κάτι σεζόν, μέχρι και τον θάνατο του, την «καταραμένη» πρωτομαγιά του 1994 στην πίστα της Imola. Αρκετά όμως με τους αριθμούς. Εξάλλου όταν αναφερόμαστε σε οδηγούς σαν τον Senna, είναι το τελευταίο που χρειάζεσαι για να αποδείξεις την αξία τους.

Όντας Βραζιλιάνος, θα περίμενε κανείς να επιλέξει το ποδόσφαιρο. Και όμως, η F1 ήταν αυτή που τον κέρδισε, συνεχίζοντας έτσι μια βραζιλιάνικη αγωνιστική παράδοση που περιλαμβάνει ονόματα όπως του Emerson Fittipaldi και του Nelson Piquet. Ο Senna ξεκίνησε από τα καρτ και συνέχισε αγωνιζόμενος σε υποκατηγορίες της F1. Ύστερα, βρέθηκε τελικά με 4 προτάσεις στα χέρια του, αυτές των Williams, Brabham, Mclaren και Toleman, εκ των οποίων διάλεξε την τελευταία, και το 1984 βρέθηκε τελικά να οδηγεί στο μεγαλύτερο μηχανοκίνητο θεσμό.

Ο Ayrton, δεν ήταν σαν όλους τους άλλους οδηγούς. Δεν είχε να κάνει μονάχα με την ταχύτητα του, με τα αποτελέσματα του, με την τρέλα του. Είχε να κάνει με το «κράμα» που ήταν φτιαγμένος. Είχε να κάνει με τον συνδυασμό των ικανοτήτων του και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του, τα οποία τον έκαναν ιδιαίτερο. Το ταλέντο του ήταν μοναδικό, με το πρώτο δείγμα του τι ήταν ικανός να έρχεται το 1984 στο κατακλυσμένο grand prix του Monaco.

Εκεί,  με κάποια Toleman(ήταν μια μικρομεσαία, άκρως αναξιόπιστη ομάδα), εκκινώντας μόλις από την 13^η θέση, βρέθηκε να καταδιώκει τον – στο τέλος της χρονιάς πρωταθλητή – 1^ο εκείνη την στιγμή Alain Prost, όντας 3.5 δευτερόλεπτα ταχύτερος του στον γύρο, μόνο για να (τον) διακόψουν οι αγωνοδίκες, τερματίζοντας πρόωρα τον αγώνα λόγω των ακατάλληλων συνθηκών. Αυτή ήταν η πρώτη από τις πολλές παραστάσεις που έδωσε μέσα στην πίστα, και η ημέρα όπου η φήμη πως σε βρεγμένο οδόστρωμα ήταν ανίκητος, επιβεβαιώθηκε περίτρανα.

Ο ταλαντούχος Βραζιλιάνος ήταν ένας μάγος, διέθετε στοιχεία που είναι δύσκολο να εξηγήσεις. Ήταν τρομακτικά εργατικός, με μια ικανότητα να περιγράφει επακριβώς το πως συμπεριφέρεται το μονοθέσιο και να μεταφέρει στους μηχανικούς πληροφορίες για τα λάστιχα και τις αναρτήσεις, μέχρι το σασί και τον κινητήρα. Μιλούσε σε αυτό. Γινόταν ένα με την μηχανή, ήξερε ακριβώς τι έπρεπε να κάνει για να βρεθεί εκεί όπου ο ίδιος πίστευε ότι έπρεπε να είναι. Στην κορυφή.

Εκτός αυτού, αφιέρωνε δεκάδες ώρες μελετώντας τηλεμετρίες, νούμερα και ιδανικές γραμμές της πίστας. Ήθελε να είναι ο καλύτερος, και φυσικά θα έκανε τα πάντα για να το πετύχει. Ένα ακόμη στοιχείο εργατικότητας και αφοσίωσης είναι το πόσο πρόσεχε το σώμα του, όντας ουσιαστικά ο πρώτος οδηγός που έθεσε τα τόσο υψηλά στάνταρ φυσικής κατάστασης. Έτσι θα μπορούσε να ανακαλύπτει νέα όρια του εαυτού του, και να γίνεται συνεχώς καλύτερος τόσο σωματικά, όσο και πνευματικά. Μέσα σε όλα αυτά όμως, ήταν και φιλόδοξος..

Όπως ο ίδιος είχε πει, δεν ήταν φτιαγμένος για να έρχεται 2^ος ή 3^ος, ήταν φτιαγμένος για να νικάει. Και εδώ έρχονται να συμπληρώσουν την φιλοδοξία, έννοιες όπως η προσήλωση στον στόχο, και ο εγωισμός, τις οποίες αμφότερες διέθετε ο Senna , και που φυσικά τον βοήθησαν στην επιτυχία του. Ιστορική στιγμή που αξίζει να αναφερθεί αποτελεί το Grand Prix της Ιαπωνίας το 1988, εκεί που ο Senna με νίκη έπαιρνε το πρωτάθλημα, παρότι προτελευταίος αγώνας του πρωταθλήματος.

Εκκινώντας πρώτος, είδε τον κινητήρα του να σβήνει πριν καν ξεκινήσει, και μόνο λόγω της κλίσης του οδοστρώματος κατάφερε να ξαναβάλει μπροστά το μονοθέσιο, βρισκόμενος όμως μόλις στην 14^η θέση! Από εκεί, ξεκίνησε μια αφηνιασμένη καταδίωξη, κατάφερε σε 3 γύρους να βρεθεί 4^ος, και από εκεί, στον 27^ο γύρο 1^ος, η οποία ήταν και η τελική θέση που κατέλαβε. Αυτός παράλληλα ήταν και ο πρώτος του παγκόσμιος τίτλος.

Σπάνια στιγμή όπου Senna και Prost συζητούν σε ήρεμο τόνο. πηγή: Google

Αξίζει βεβαίως να αναφερθούμε και στην σχέση του με τον Θεό, με τον οποίο ήταν πάρα πολύ κοντά. Όπως έλεγε, “αν Τον έχεις πλάι σου, όλα γίνονται πιο καθαρά”. Η πίστη του αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιδιοσυγκρασία του ίδιου, πολύ βαθύ και δύσκολο να αποτυπωθεί. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής, αποτελούν οι κατατακτήριες δοκιμές του 1988 στο Grand Prix του Monaco για τις οποίες ο Senna είχε δηλώσει «Δεν οδηγούσα συνειδητά, αλλά από ένστικτο. Ήμουν σε μια άλλη διάσταση. Είχα ξεπεράσει τα όρια και μπορούσα να πάω ακόμα πιο μακριά. Γνώριζα ότι ήμουν σε άλλη ατμόσφαιρα, πέρα από τη συνείδηση». Τελικά, επικράτησε του team mate του, Alain Prost, με μια διαφορά της τάξεως των 1.4 δευτερολέπτων στον τελικό χρόνο!

Στον αγώνα η κατάσταση συνεχίστηκε, με τον Βραζιλιάνο να έχει «χτίσει» μια διαφορά 50 δευτερολέπτων από τον(2o στην κατάταξη) ομόσταυλό του, μέχρι που τελικά έχασε τον έλεγχο του μονοθέσιου και κατέληξε εκτός αγώνα. «Δεν ήθελε μόνο να με νικήσει, ήθελε να με ταπεινώσει. Και αυτό ήταν το μεγάλο του λάθος», είχε δηλώσει ο Alain Prost μετά τον αγώνα.

Ο Ayrton ήταν κάτι παραπάνω από ένας πιλότος. Ήταν Άνθρωπος με Α κεφαλαίο . Δεν εκπροσωπούσε μόνο τον εαυτό του, άλλα και ένα ολόκληρο έθνος αφού παρόλο που προερχόταν από μια πλούσια οικογένεια, άγγιξε ακόμη και τον φτωχότερο Βραζιλιάνο. Άμεση σύνδεση με τα παραπάνω έχει η εκπληκτική, έως και συγκλονιστική του παράσταση στον αγώνα της Βραζιλίας του 1991. Η οποία μάλιστα, έγινε και η πρώτη του εντός έδρας νίκη. Υπερβάλλοντας εαυτόν, ο Senna οδήγησε για 30 γύρους χωρίς 4^η σχέση στο κιβώτιο, και για τους 10 τελευταίους μόνο με 6^η! Πρακτικά, ένα μονοθέσιο Formula 1,  επιβραδύνει πολύ πιο αποτελεσματικά όταν ο οδηγός κατεβάζει ταχύτητες, ή όταν φρενάρει έχοντας κάποια από τις «μικρές» σχέσεις στο κιβώτιο.

Ο Senna, καθώς είχε στη διάθεσή του μόνο την έκτη ταχύτητα, δεν είχε πλέον αυτήν τη «βοήθεια». Έπρεπε να ασκεί πολλή περισσότερη πίεση στο πεντάλ των φρένων, μιας και τώρα αυτά χρησιμοποιούνταν σε μεγαλύτερο βαθμό. Παράλληλα, έπρεπε να προσαρμόσει και το οδηγικό του στυλ έτσι ώστε να μην του σβήσει ο κινητήρας. Όταν ο αγώνας τελείωσε, δεν είχε δύναμη να βγει από το μονοθέσιο. Πονούσε στους ώμους και στα χέρια του, ενώ και στην απονομή δυσκολεύτηκε να υψώσει το τρόπαιο. Η σωματική του προσπάθεια σε εκείνον τον αγώνα έμεινε στην ιστορία, ως μια από τις μεγαλύτερες στιγμές του αθλήματος γενικότερα.

«Έφυγε» πολύ νωρίς, ύστερα από το ατύχημα που είχε στην στροφή Tamburello στον 7^ο γύρο του grand prix της Imola. Ίσως, κάτι παραπάνω από άδοξα, κάνοντας όμως αυτό που λάτρευε περισσότερο από όλα. Να τρέχει. Όπως ο ίδιος είχε πει, αν κάποια στιγμή είχε ένα σοβαρό ατύχημα θα ήθελε να «φύγει» μια και έξω. Να μην περάσει την ζωή του σε μια αναπηρική καρέκλα ούτε να υποφέρει από σοβαρά τραύματα. Αν ήταν να ζήσει, θα ήθελε η ζωή του να είναι πλήρης, και έντονη, όπως ο ίδιος. Από αυτή την οπτική , η επιθυμία του εισακούστηκε. Σκληρό να το λες, αλλά άνθρωποι σαν τον Senna έζησαν μια ζωή στα άκρα. Και έτσι, θα ήταν δύσκολο να συμμορφωθούν με οτιδήποτε λιγότερο από μια έντονη ζωή.

Στοιχείο που αξίζει να αναφερθεί είναι φυσικά το φιλανθρωπικό του έργο. Ο Senna δώρισε μεγάλα ποσά για τους αναξιοπαθούντες συμπατριώτες του, φροντίζοντας βέβαια να το κρατάει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Επίσης,  Σε ηλικία 21 ετών νυμφεύτηκε  την παιδική του φίλη Λίλιαν ντε Βασκονσέλος Σόουζα. Ο γάμος τους άντεξε μόνο λίγους μήνες, επειδή, σύμφωνα με την “απατημένη” σύζυγο «ήμουν το δεύτερο πάθος του. Το πρώτο του πάθος ήταν οι αγώνες » …