Το 1988 στους Ολυμπιακούς Αγώνες τη Σεούλ 8 σπρίντερ έγραψαν την ιστορία των πιο αμφιλεγόμενων 100 μέτρων στην ιστορία του στίβου.

Αν για το ποδόσφαιρο, το γκολ είναι η πεμπτουσία του, τότε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αυτό είναι τα 100 μέτρα σπριντ. Ο σπουδαιότερος αγώνας των Ο.Α. είναι και ο πιο απλός. 8 σπρίντερ, 8 ευθείες γραμμές. Ένας, πυροβολισμός, μία έκρηξη από μυς και ένας νικητής. Μία κούρσα που κρατά λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα αλλά μέσα σε αυτό το διάστημα γίνονται τόσο πολλά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο τελικός των 100 μέτρων πάντα διεξάγεται την τελευταία ημέρα των αγώνων. Η τελευταία εικόνα είναι πάντα αυτή που μένει και το 100ρι γράφει τη δικιά του ιστορία σε κάθε Ολυμπιάδα.

Καμία Ολυμπιάδα, όμως, δε μνημονεύεται τόσο συχνά μέχρι σήμερα όσο αυτή του 1988. Ο αγώνας της μίας ανάσας, που διεξήχθη εκείνη τη χρονιά στη Σεούλ, συνεχίζει μέχρι και σήμερα να βγάζει ειδήσεις. 4 από τους 8 δρομείς έτρεξαν τη διαδρομή σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα. Χαρακτηρίστηκε ως ο πιο “βρώμικος” αγώνας στην ιστορία του στίβου. 6 από τους 8 σπρίντερ του τελικού είτε ενεπλάκησαν σε σκάνδαλο ντόπινγκ είτε αποδείχτηκε ότι έκαναν χρήση αναβολικών σε κάποιο σημείο της καριέρας του. Ο αρχικός νικητής ήταν ο Μπεν Τζόνσον με χρόνο 9,79 δευτερόλεπτα. Ωστόσο, 1 μέρα αργότερα αφαιρέθηκε το μετάλλιο του από τη ΔΟΕ, καθώς βρέθηκε θετικός στην στανοζολόλη. Έτσι, ο Κάρλ Λίουις πήρε το χρυσό του μετάλλιο και έγινε ο κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ (9,92).

Η πορεία μέχρι τη Σεούλ

Για να κατανοήσουμε τον τελικό της Σεούλ χρειάζεται να πάμε 4 χρόνια πίσω. Στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες. Το 1984 ο Κάρλ Λιούις ήταν ο βασιλιάς των 100 μέτρων. Στον μεγάλο τελικό εδραίωσε την κυριαρχία του πανηγυρίζοντας το χρυσό μετάλλιο και αφήνοντας πίσω στην τρίτη θέση τον Μπεν Τζόνσον. Εκείνη την εποχή ο Καναδός σπρίντερ δε θεωρούταν καν απειλή για τον Λιούις. “Ο Τζόνσον απλά δεν ήταν τόσο καλός. Δεν ανησυχούσαμε για εκείνον γιατί δεν είχε τόσο ταλέντο” είχε αναφέρει ο Αμερικάνος χρυσός Ολυμπιονίκης. Αυτή ή ήττα ανάγκασε τον Τζόνσον να αναθεωρήσει. Μετά από 8 ώρες μελέτης του αγώνα στο βίντεο κατέληξε ότι στα πρώτα 60 μέτρα ήταν άπιαστος. Αυτό που του έλειπε ήταν η αντοχή στα τελευταία 40 μέτρα.

Έτσι, αποφάσισε μαζί με τον προπονητή του, Τσάρλι Φράνσις, να ακολουθήσουν το αξίωμα της νίκης με κάθε κόστος. “Αν δεν τα πάρεις, δε θα τα καταφέρεις” ήταν το δόγμα της εποχής στον στίβο και αυτό ακριβώς υπηρέτησε ο αποφασισμένος Καναδός δρομέας. Η προπόνησή του συμπεριλάμβανε πάρα πολλά βάρη. Με τη χρήση στεροειδών μπορούσε να σηκώνεις το διπλάσιο βάρος κάθε μέρα. Η μεταμόρφωσή του σώματός του άρχισε να κινεί υποψίες. Ωστόσο, ο ίδιος απέρριπτε τις φήμες. Ο Τσάρλι Φράνσις παραδέχεται στο βιβλίο του, μάλιστα, ότι αθλητές του έπαιρναν αναβολικά, με την εξής σημείωση: “Η χρήση ουσιών δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το ταλέντο, την προπόνηση και ένα άρτια σχεδιασμένο πρόγραμμα. Δε μπορείς να μεταμορφώσεις ένα δουλευταρά σε πρωταθλητή. Είχαν εξελιχθεί, όμως, σε ένα απαραίτητο συστατικό σε μία περίπλοκη συνταγή”.

To 1985, λοιπόν, ο Λιούις παρέδωσε τα σκήπτρα του. Ο Μπεν Τζόνσον μετά από 8 αποτυχημένες προσπάθειες νίκησε τον Αμερικάνο στη Ζυρίχη. Σε αυτόν τον αγώνα ο Τζόνσον δεν επιβράδυνε στα τελευταία μέτρα και κέρδισε. Ο Καναδός δεν κοίταξε ξανά πίσω του και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Ρώμης, το 1987, επιβεβαίωσε ότι είναι ο πιο γρήγορος άνθρωπος στον κόσμο. Σε χρόνο 9,83 νίκησε για 5η συνεχόμενη φορά τον Λιούις. Αυτό ήταν. Ο Τζόνσον είχε μπει για τα καλά στο μυαλό του Λιούις. Του είχε γίνει έμμονη ιδέα.

Μία αντιπαλότητα γεμάτη μίσος

Η δημοτικότητα ενός αθλήματος εξαρτάται από τη δημοτικότητα των αθλητών του. Οι αντιπαλότητες ανάμεσα στους αθλητές, μάλιστα, είναι αυτές που “μεγαλώνουν” ένα άθλημα. Τα 100 μέτρα έγιναν πιο δημοφιλή από ποτέ τη δεκαετία του 80΄ακριβώς λόγω αυτής της αντιπαλότητας ανάμεσα στον Μπεν Τζόνσον και τον Καρλ Λιούις. Δύο αθλητές τόσο διαφορετικοί από αγωνιστικής πλευράς, που συμπλήρωναν ο ένας τον άλλον. Ο μεν Τζόνσον φημιζόταν για την εκρηκτική του εκκίνηση. Ο δε Λιούις είχε γίνει διάσημος για την αντοχή του στα τελευταία μέτρα. Αμφότεροι, βέβαια, μισούσαν να χάνουν, ήταν φιλοχρήματοι και ποτέ δεν έκρυψαν το μίσος του ενός για τον άλλο.

Ο έλλειψη αλληλοσεβασμού ήταν φανερή στις δηλώσεις τους και εξίταρε τους οπαδούς. “Ο Λιούις ηταν φαντασμένος και φιγουρατζής. Έτσι, είναι οι φίρμες” είχε πει ο Καναδός σπρίντερ. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι ο αντίπαλος του ουδέποτε τον συνεχάρη για την επιτυχία του, στο παγκόσμιο του 1987. “Φάνηκε να έρχεται να με συγχαρεί αλλά μου είπε ότι ήταν άκυρη η εκκίνησή μου. Δεν το παραδέχεται όταν τον κερδίζουν. Εγώ ποτέ δε θα κάνω το ίδιο όταν ηττηθώ”. Από την πλευρά του ο Λιούις μετά την ήττα του το 1987 “φωτογράφισε” με τα λόγια του τον Τζόνσον όταν μίλησε για αθλητές που ντοπάρονται: “Υπάρχουν αθλητές που παίρνουν ουσίες στους αγώνες, δεν τους πιάνουν και αρχίζουν να κερδίζουν από το πουθενά”.

Ένα έτος αργότερα ήταν χρονιά Ολυμπιάδας. 4 μήνες πριν την έναρξη των Αγώνων, ο Τζόνσον ένιωσε ένα σοβαρό τράβηγμα στο δικέφαλό του. Γι αυτό, επισκέφθηκε το γιατρό του Τζέιμι Άσταφαν. Ο ίδιος ομολόγησε αργότερα ότι είπε στον γιατρό να κάνει ότι χρειάζεται για να είναι έτοιμος για τους Ο.Α. Έτσι, του χορηγήθηκε με ενέσιμη μορφή η ουσία στανοζολόλη. Ο Ασταφάν ένα χρόνο αργότερα είχε υποστηρίξει ότι η συγκεκριμένη ουσία δεν θα μπορούσε να είναι ακόμα στον οργανισμό του αθλητή του κατά την Ολυμπιάδα. 4 εβδομάδες πριν τη Σεούλ ο Λιούις κέρδισε τον Τζόνσον στη Ζυρίχη τερματίζοντας σε χρονο 9,93. Το μήνυμα του ήταν σαφές: “Το χρυσό μετάλλιο στους προσεχείς Ολυμπιακούς είναι δικό μου. Δε θα χάσω ξανά από τον Τζόνσον”.

Από την κορυφή στην καταστροφή

Στις 23 Σεπτέμβρη του 1988 η σκηνή ήταν έτοιμη. Μπροστά σε ένα κατάμεστο στάδιο στη Σεούλ θα γραφόταν ιστορία. Από τo διάδρομο 1 μέχρι και τον όγδοο είχαν παραταχθεί οι εξής αθλητές: Ντα Σίλβα, Στιούαρτ, Κρίστι, Λιούις, Σμιθ, Τζόνσον, Γουίλιαμς, Μίτσελ. Η σιωπή πριν το πυροβολισμό ήταν εκκωφαντική. Ο Λιούις έριξε μία τελευταία ματιά στον Τζόνσον. Και μετά ΜΠΑΜ. Ο Τζόνσον πραγματοποίησε την εκκίνηση της ζωής του. “Είδαμε ένα ολόκληρο σώμα να ξεπετάγεται μπροστά μας. Νόμιζα ότι ήταν άκυρη η εκκίνησή του” περιγράφει o Ντένις Μίτσελ. Ο Τζόνσον από την αρχή μέχρι το τέλος δεν επιβράδυνε ούτε στο ελάχιστο. Σε 9,79 όλα ανήκαν στο παρελθόν. Χρυσό μετάλλιο και νέο παγκόσμιο ρεκόρ.

Ο Λιούις μάταια κοίταξε 3 φορές προς την πλευρά του Καναδού, βγαίνοντας μάλιστα λίγο από το διάδρομό του. Η δεύτερη θέση δεν ήταν αρκετή για του “σβήσει” το βλέμμα απελπισίας. Στην τρίτη θέση τερμάτισε ο Λίντον Κρίστι και στην τέταρτη ο Κάλβιν Σμιθ. Ο Λιούις πήγε προς το μέρος του Καναδού για να το συγχαρεί αλλά ο Τζόνσον τράβηξε το χέρι πίσω του. “Επέμεινα και τον ανάγκασα να ανταλλάξουμε χειραψία” θυμάται ο Λιούις. Για τον Αμερικανό, η δεύτερη θέση τον άφησε απογοητευμένο και για έναν ακόμη λόγο. Είχε αποτύχει να εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε στον πατέρα του. Ειδικότερα, λίγο καιρό πριν τους Ο.Α. πέθανε ο πατέρας του. Στην κηδεία του, τού έβαλε στο χέρι του το χρυσό μετάλλιο που είχε κερδίσει στο Λος Άντζελες. Τότε, του υποσχέθηκε ότι σύντομα θα κρατάει ένα καινούριο στα χέρια του.

Ποιος να του το έλεγε ότι 3 μέρες αργότερα το χρυσό μετάλλιο θα άλλαζε χέρια και θα πήγαινε στα δικά του. Συγκεκριμένα, την επόμενη της απονομής των 100 μέτρων, φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν στο Ολυμπιακό χωριό σχετικά με τον Μπεν Τζόνσον. Έτσι, εκείνο το βράδυ η ΔΟΕ ανακοίνωσε ότι ο Καναδός βρέθηκε θετικός στην παράνομη ουσία, στανοζολόλη. Ως εκ τούτου, αποκλείστηκε από την Ολυμπιάδα της Σεούλ, και του αφαιρέθηκε το παγκόσμιο ρεκόρ. Ο Λίντον Κρίστι ανέβηκε στη δεύτερη θέση και ο Κάλβιν Σμιθ κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο.

Η άρνηση μέχρι την τελική παραδοχή

Ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις ο Μπεν Τζόνσον αρχικά επέμεινε ότι ουδέποτε έβαλε στον οργανισμό του αναβολικές ουσίες. Στην έρευνα Ντούμπιν, όμως, το 1989, παραδέχτηκε ότι στην καριέρα του είχε χρησιμοποιήσει πολλές φορές παράνομες ουσίες. Ο Τσάρλι Φράνσις στη συνέχεια υποστήριξε ότι ο αθλητής του έπαιρνε στεροειδή από το 1981. Ωστόσο, μέχρι και σήμερα ο Τζόνσον αρνείται ότι έκανε χρήση της στανοζολόλης στην Ολυμπιάδα της Σεούλ. Αντίθετα, κατηγορεί έναν τότε συναθλητή του, τον Αντρέ Τζάκσον, ότι στη συνέντευξη τύπου μετά τη νίκη έβαλε την ουσία στο ποτήρι με τη μπύρα του. Εικόνες από την αίθουσα τύπου αποδεικνύουν ότι ο Τζάκσον ήταν όντως παρών εκείνη τη μέρα. Ωστόσο, το τιμ του Καρλ Λιούις ανέφερε ότι κατάφεραν να περάσουν μέσα στην αίθουσα τον Τζάκσον προκειμένου να φωτογραφήσει τον Τζόνσον σε περίπτωση που έριχνε κάποιο διουρητικό στη μπίρα του που θα έβγαζε αρνητικό το τεστ ντόπινγκ.

Ο προπονητής του Καναδού σπρίντερ, επίσης, υποστήριξε την άποψη του αθλητή του. “Δε θα μπορούσε να βγει θετικό το δείγμα του για το συγκεκριμένο αναβολικό γιατί ο Τζόνσον προτιμούσε την φουραζοβόλη. Ο Μπεν θεωρούσε ότι η στανοζολόλη προκαλεί ένα σφίξιμο στο σώμα του”. Στο μυαλό του Τζόνσον, πάντως, η συγκεκριμένη υπόθεση ποτέ δεν άλλαξε τη γνώμη του για τον γρηγορότερο άνθρωπο στον πλανήτη. “Για μένα ήταν ο καλύτερος αγώνας που έχω ρίξει παρόλο που είχα να δώσω ακόμα περισσότερα. Κλέβεις μόνο αν κανείς άλλος δεν το κάνει. Γνώριζα τι έκαναν οι υπόλοιποι σπρίντερ. Απλά το έκανα καλύτερα από όλους. Τα αναβολικά δε σε κάνουν γρήγορο σπρίντερ. Ήταν η προπονητικές μου συνήθειες που ήταν καλύτερες από κάθε άλλον στον κόσμο. Η προπόνηση ήταν προσαρμοσμένη σε μένα και ο κόουτς μου ήταν μία ιδιοφυΐα. Τώρα όλος ο κόσμος κάνει χρήση του προγράμματός μου”.

Το 2010 αποκαλύφθηκε ότι ο Ρέι Στιούαρτ διακινεί αναβολικά σε κορυφαίους αθλητές. Αυτός ήταν ο έκτος αθλητής που συμμετείχε σε εκείνον τον τελικό και έχει εμπλακεί σε σκάνδαλα ντόπινγκ. Ο Ντένις Μίτσελ καταδικάστηκε με διετή αποκλεισμό καθώς βρέθηκε υπερβολική ποσότητα τεστοστερόνης στον οργανισμό του. Ο Ντεσάι Γουίλιαμς παραδέχτηκε τη χρήση αναβολικών ενώ ο Κρίστι βρέθηκε θετικός στην ουσία νανδρονόλη. Αφήσαμε για το τέλος τον Καρλ Λιούις. Το 2003 αποκαλύφθηκε ότι παραμονές της Ολυμπιάδας της Σεούλ βρέθηκε θετικός σε 3 απαγορευμένα διεγερτικά. Ωστόσο, η Αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή δεν του απαγόρευσε τη συμμετοχή δεχόμενη τη δικαιολογία του Λιούις περί απρόσεκτης χρήσης των ουσιών αυτών. Σε ένα αγγελικά πλασμένο κόσμο, λοιπόν, στην Ολυμπιάδα του Σεούλ το χάλκινο μετάλλιο δε θα δινόταν σε κανέναν. Το χρυσό θα πήγαινε στον Κάλβιν Σμιθ και το ασημένιο στον Ρόμπσον Ντα Σίλβα.

“Γνώριζα ότι μου αρνήθηκαν τη δυνατότητα να δείξω στον κόσμο ότι ήμουν ο πιο γρήγορος καθαρός αθλητής”

-Κάλβιν Σμιθ