Γιατί η Formula 1 ξεμένει από κατασκευαστές;

Το παρόν άρθρο γράφτηκε εν μέσω καραντίνας. Όμως η λήξη της το βρήκε στα pits, πριν βγει στη δημοσιότητα. Και έτσι, ήμουν υποχρεωμένος να αλλάξω την εισαγωγή. Ξέρετε, όταν γράφεις ένα άρθρο, έχει ειδικό βάρος η έμπνευση της στιγμής. Ο πρόλογος και ο επίλογος είναι κομμάτια προσωπικά, που δύσκολα τροποποιούνται κατόπιν εορτής. Το ίδιο κόλλημα που έχω τώρα, το είχα και όταν ξεκινούσα να γράψω το παρόν άρθρο.

Εξάλλου, τι να γράψεις για ένα άθλημα, στο οποίο οι οδηγοί έχουν να λάβουν μέρος σε αγώνα την 1^η Δεκέμβρη; Και που φυσικά, όταν και αν αυτό αρχίσει, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο; Ήδη τα περισσότερα εργοστάσια έχουν κλείσει και οι προγραμματισμένες αλλαγές κανονισμών για το 2021 μετατέθηκαν για το 2022 και..βλέπουμε. Γίνονται συζητήσεις για μείωση του αρχικού πλάνου αγώνων, έναρξη χωρίς θεατές, και φυσικά στο βάθος κρούεται και ο κώδωνας του κινδύνου για τις μικρότερες ομάδες.

Οι ομάδες που δυσκολεύονται

O Zak Brown, CEO της McLaren έκανε λόγο για 4 ομάδες, χωρίς να τις κατονομάζει. Είναι θέμα σεβασμού να μην το κάνει λόγω της θέσης που κατέχει, αλλά εύκολα καταλαβαίνει κανείς πως εννοεί ομάδες όπως η Williams, η Racing Point, η Haas και ίσως η Alpha Tauri. Οι συγκεκριμένες ομάδες έχουν ως κοινά την μη κατασκευή οχημάτων δρόμου, άρα επρόκειτο για αποκλειστικά αγωνιστικά τμήματα-ομάδες, και το ότι απέχουν από το πρωταγωνιστούν, από το να κερδίζουν. Κάτι, που αυτομάτως θα σήμαινε υψηλότερη θέση στο κατασκευαστών, και άρα μεγαλύτερα έσοδα.

Δεν αποτελεί μυστικό πως όλοι οι κατασκευαστές, ίσως πλην της Mercedes, περίμεναν τις αλλαγές των κανονισμών του 2021 ώστε η τράπουλα να ανακατευτεί. Πόσο; Τόσο ώστε η Brawn GP να κατακτήσει το πρωτάθλημα του 2009, τόσο ώστε η μικρομεσαία Red Bull να κατακτήσει τέσσερα σερί πρωταθλήματα, τόσο ώστε η Ferrari των έξι συνεχόμενων να βρεθεί 3^η το 2005. Και τώρα που ομάδες και οδηγοί μένουν στα Pits και οι αλλαγές πήγαν για το 2022, κάποιοι εύλογα δυσκολεύονται.

Μια ενδεχόμενη αποχώρηση θα ήταν διαχειρίσιμη (Αν δεν επρόκειτο για την ιστορική Williams), από δύο και πάνω θα ήταν πρόβλημα. Και θα ήταν πρόβλημα διότι δύσκολα θα βρεθεί επενδυτής να τις «σώσει», αλλά και επειδή κανένας κατασκευαστής, ήδη προ κορωνοιού δεν ήθελε να εισέλθει στον «μαγικό κόσμο της Formula 1». Μου πήρε 5 παραγράφους για να συνδέσω το θέμα μου με την επικαιρότητα…

H Formula 1 του θεάματος, της δόξας, της διαφήμισης και της αίγλης, σήμερα έχει μονάχα πέντε «κανονικούς» κατασκευαστές. Ferrari, Mercedes, McLaren, Renault και Honda. Είκοσι χρόνια πριν, υπήρχαν οι Ferrari, McLaren-Mercedes, Honda, Jaguar-Cosworth, BMW, Peugeot. Κατά περιόδους, έχουν φύγει και ξανά-έρθει ονόματα γνωστά σε όλους μας, κυρίως λόγω της κατασκευής αυτοκινήτων δρόμου. Το ζήτημα είναι πως κανένας δεν θέλει να επιστρέψει. Και αν αυτό αφορούσε τα προ κορωνοιού, το ίδιο (θα) ισχύει και αύριο, σε μάλλον μεγαλύτερο βαθμό. Γιατί οι κατασκευαστές δεν γυρνάνε, και τι θα κάνει η F1 αν χάσει κάποιον εκ των  τεσσάρων, ή ακόμη και κάποιον άλλον;

Oι κατασκευαστές του παρελθόντος

Για να μιλήσουμε με δεδομένα, ας δούμε μονάχα κάποιους κατασκευαστές που έχουν συμμετάσχει παλιότερα στην Formula 1: Aston Martin, Porsche, Bugatti, Jaguar, Lancia, Lotus, Maserati, BMW, Toyota. Ακόμη, ονόματα όπως της Minardi (έτρεχε από το 1985 έως το 2005 πριν γίνει η Alpha Tauri που ξέρουμε σήμερα), της Ligier που έτρεχε από το 1976 έως και το 1996, της Jordan που έγινε Midland, Spyker, Force India, Racing Point και προσεχώς Aston Martin* αλλά και ομάδες όπως η Brabham που συμμετείχαν για 30 συναπτά έτη(1962-1992). Που είναι όλοι αυτοί;

Κανένας από τους παραπάνω δεν έχει εκφράσει ενδιαφέρον να επιστρέψει. Υπήρξαν φήμες για είσοδο της Porsche το 2021, που όμως διαψεύστηκαν. Πριν γράψω γιατί κατά την γνώμη μου κανείς δεν επιστρέφει, ας δούμε κάποιες πιο μεμονωμένες περιπτώσεις.

Η Aston Martin, θα, “επιστρέψει”. Δεν θα είναι όμως μια κανονική επιστροφή. Αλλά βασικά μια αλλαγή του ονόματος της Racing Point. Ο Lawrence Stroll, πατέρας του Lance, αγόρασε μετοχές της Βρετανικής εταιρίας που ούτως ή άλλως βρισκόταν σε δυσκολία, και ετοιμάζει την επιστροφή του ονόματος. Η βάση, η ομάδα είναι ήδη έτοιμη, φτιαγμένη. Αν στη συνέχεια η ίδια η Aston Martin θελήσει να συμβάλει αμεσότερα, κανείς δεν το γνωρίζει.

Για εταιρίες όμως η Lancia, που έχουν μείνει στο έλεος τους, πλέον ένα brand name περασμένων ονείρων και επιτυχιών στο ευρύτερο portofio της FCA, δεν χρειάζεται να γράψουμε κάτι. Και οι υπόλοιποι;

Οι λόγοι που κρατούν τους κατασκευαστές μακριά από την Formula 1

Δυστυχώς η Formula 1 δεν είναι αυτή που ήταν πριν 30 ή 40 χρόνια. Τα κόστη σήμερα είναι δυσθεώρητα για να μιλήσουμε για είσοδο, και όχι εξαγορά υπάρχουσας ομάδας. Διότι η είσοδος απαιτεί χτίσιμο ομάδας από την αρχή, προσωπικό, έρευνα, σασί, κινητήρα, ρευστό. Αυτός είναι σίγουρα ο ένας βασικός λόγος που η F1 δεν είναι πλέον ελκυστική. Τα έξοδα, ειδικά για  μικρότερες αυτοκινητοβιομηχανίες , όπως οι Jaguar, Lotus, ακόμη και η Bugatti, είναι υψηλά. Και το ρίσκο μεγάλο για μια ενδεχόμενη επένδυση. Όμως το «κόλλημα» έγκειται και αλλού.

Η Formula 1 δεν πουλάει όπως πουλούσε. Δεν έχει την αίγλη που είχε. Δεν απορρέει την αύρα του παρελθόντος. Δεν είναι το άθλημα που κάθε σπορ ή μη κατασκευαστής θέλει να συμμετάσχει για να προωθήσει κάποιο μοντέλο, εταιρική τάση ή να ανεβάσει μετοχές. Ίσως ακόμη και για να χτίσει όνομα. Πλέον κάποιοι κατασκευαστές είναι bigger than f1. Σαν μπράντες, είναι πιο δυνατές και δεν έχουν ανάγκη τον μηχανοκίνητο αθλητισμό για να τις κάνει ελκυστικότερες, πιο θελκτικές στα μάτια των καταναλωτών.

Τα χαρακτηριστικά μιας άλλης εποχής για τη Formula 1

Ξεχάστε την ρομαντικότητα του Enzo Ferrari, του Colin Chapman και του Jack Brabham. Εκείνοι, όπως και δεκάδες άλλοι, έτρεχαν γιατί τους άρεσε να τρέχουν. Ζούσαν από αυτό. Ζούσαν για αυτό. Άνθρωποι μιας άλλης εποχής, με τα ανάλογα ερεθίσματα , με διαφορετικές προτεραιότητες. Στο “σήμερα” γράφω το να εισέλθει κάποιος στην F1 για να προωθηθεί. Ο Enzo έτρεχε και χρηματοδοτούσε το αγωνιστικό του τμήμα με τα αυτοκίνητα που πουλούσε. Πουλούσε για να τρέχει.

Η δύναμη της F1 πεθαίνει. Και όχι μόνο της F1. Τα πρωταθλήματα τουρισμού που έζησαν ένδοξες στιγμές με Alfa Romeo, Mercedes, Bmw, Opel, το ράλι, είτε είναι Group B είτε WRC. Μόνο η Formula E είναι σήμερα ελκυστική. Γιατί;

Τα πράγματα είναι απλά. Το motorsport γίνεται αν-ελκυστικό για νέους ή παλιούς κατασκευαστές και θεατές, διότι δεν συμβαδίζει με την εποχή. Πλέον οι κατασκευαστές αυτοκινήτων είναι λιγότερο σπορ, σήμερα σε μια διαφήμιση δεν θα σου πουν για τα κρατήματα, τα φρένα, το σύστημα αναρτήσεων, το μηχανικό 5αρι κιβώτιο. Θα σου πουν για την οθόνη 4K με το αμεσότερο touch της αγοράς, την ασφάλεια που στα NCAP πήρε 101%, τα φώτα LED που διαπερνούν το βουνό και το αυτοκίνητο που βγαίνει από το γκαράζ μόνο του και σου κορνάρει να κατέβεις για να σε πάει στη δουλειά.

Οι εποχές αλλάζουν και το sporty, το άγριο δεν έχει το κοινό που είχε. Όταν η Toyota έτρεχε στην F1, είχε και στην γκάμα της μια Celica, ένα MR-2, μια Corolla με 192 άλογα. Σήμερα, έχει 2 sportscars που τα φτιάχνει σε συνεργασία με άλλους κατασκευαστές (Supra, BRZ).

Σήμερα, το μόνο ελκυστικό μηχανοκίνητο είναι η Formula E, διότι συμβαδίζει με την εποχή αυτή της ηλεκτροκίνησης, του ρεύματος της οικολογίας. Και -λογικά- το κόστος εισόδου είναι και μικρότερο. Η Audi ήδη αποσύρθηκε από κάθε άλλη μορφή αγώνων και αφοσιώθηκε εκεί. Καθόλου τυχαίο.

Ανακεφαλαίωση

Γιατί λοιπόν δεν εισέρχεται κανείς στο τσίρκο της Formula 1; Διότι το κόστος είναι υψηλό. Διότι πλέον σαν μέσο προβολής, διαφήμισης και εικόνας έχει πάρει την κατιούσα. Πλέον λίγοι ενδιαφέρονται για αν η Toyota έχει κατακτήσει Χ φορές το Le Mans. Θλιβερό. Ο καταναλωτής του 21ου αιώνα έχει ισοπεδώσει την ιστορία, το παρελθόν και το κράμα της κάθε αυτοκινητοβιομηχανίας. Who cares; Αυτό έχει οθόνη αφής νεότερης γενιάς. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν τι είναι το Mille Miglia που η Alfa Romeo έχει κατακτήσει 11 φορές. Ο καταναλωτής δεν ενδιαφέρεται για τους αγώνες, και τα εργοστάσια έχουν βρει αποδοτικότερους τρόπους διαφήμισης και διείσδυσης, χωρίς να λερώνουν τα χέρια τους. Η F1 κάποτε, ήταν ένας θεσμός που σε έκανε γνωστό, σε έκανε τρανό, ίσως σε έκανε και «αθάνατο». Σήμερα, υπάρχουν κατασκευαστές που σαν ονόματα πουλάνε περισσότερο.

Ευτυχώς που η Ferrari, η McLaren, η Williams και οι άλλοι, έκτισαν όνομα όταν οι εποχές το επέτρεπαν..και προπάντων, το ζητούσαν.