Μπράιαν Κλαφ: Ο άνθρωπος που άλλαξε το αγγλικό ποδόσφαιρο

Ο Κλαφ ίσως ο μεγαλύτερος προπονητής που έβγαλε το Βρετανικό ποδόσφαιρο ήταν αυτός που του έδωσε πνοή, έμπνευση και πίστη σε μία περίοδο κατά την οποία αυτό ταλανιζόταν από τον χουλιγκανισμό και έβγαλε από τον λήθαργο ομάδες άγνωστες μέχρι τότε όπως η Ντέρμπι Κάουντι, η Μπράιτον και η Νότινγκαμ Φόρεστ.

Πρωταθλήματα, Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης, Ευρωπαϊκά, Σούπερ Καπ, Λίγκ καπ, Τσάριτι Σίλντ, είναι μόνο λίγες από τις πολλές επιτυχίες του, πάντα με τη βοήθεια του «alter-ego» του Πίτερ Τέιλορ. Κάτι σαν τον Μπάτμαν και Ρόμπιν των πάγκων ο Τέιλορ ήταν πάντα δίπλα σε όλες τις επιτυχίες του Κλαφ.

Ως ποδοσφαιριστής

Ο Κλαφ ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα στην ομάδα της πόλης του, την Μίντλεσμπρο το 1955. Έπαιζε στην θέση του επιθετικού και ήταν εξαιρετικός σκόρερ αφού με την ομάδα της Μπόρο πέτυχε 204 γκολ σε 222 παιχνίδια. Εκεί ήταν που γνώρισε και τον Πίτερ Τέιλορ, τερματοφύλακα της Μπορο και μετέπειτα βοηθό του σχεδόν σε όλη του την προπονητική καριέρα.

Την περίοδο που ήταν παίχτης της Μίντλεσμπρο ήρθε και το ντεμπούτο του με την Εθνική ομάδα της Αγγλίας. Ο Κλαφ είχε μόλις δύο συμμετοχές με τα λιοντάρια στις 17 Οκτωβρίου του 1959 και στις 28 Οκτωβρίου του ιδίου έτους.

Τον Ιούλιο του 1961 παίρνει μεταγραφή για την Σάντερλαντ, μισητή αντίπαλό της Μίντλεσμπρο ύστερα από δικό του έτυμα. Το κόστος της μεταγραφής θα πλησιάσει τις 55.000 λίρες και ο Μπράιαν σε συνολικά 74 παιχνίδια θα πετύχει 63 γκολ. Η μέρα όμως που θα στιγματίσει την καριέρα του και θα σημάνει την αρχή μίας καινούριας λαμπρής πορείας στους πάγκους, είναι η 26 Δεκεμβρίου 1962, όπου σε ένα αγώνα εναντίον της Μπούρι τραυματίζεται στο γόνατο.

Με τα τότε μέσα της εποχής ήταν αδύνατο να επανέλθει στην προηγούμενη κατάστασή του, αν και προσπάθησε δύο χρόνια αργότερα ανεπιτυχώς. Ο Κλαφ θα αποσυρθεί από την ενεργό δράση στα 29 του χρόνια, έχοντας πετύχει πάνω από 200 γκολ στο πρωτάθλημα και έχοντας τον υψηλότερο μέσο όρο γκολ ανά αγώνα (0,916).

Η αρχή ενός θρύλου

Η πρώτη ομάδα που ξεκίνησε ως προπονητής (μετά τους νέους της Σάντερλαντ) ήταν η Χάρτπουλ. Εκεί συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Πίτερ Τέιλορ και σε ηλικία 30 ετών ήταν ο νεότερος προπονητής στο πρωτάθλημα. Αφού έμεινε για δύο χρόνια τη Χάρτπουλ σειρά είχε η Ντέρμπι Κάουντι. Κολλημένη στην δεύτερη κατηγορία(league one) για δέκα χρόνια έχοντας ως μόνο τίτλο ένα κύπελλο FA το 1946. Τη πρώτη του χρονιά θα τερματίσει μία θέση κάτω από την προηγούμενη αλλά οι μεταρρυθμίσεις και ο αέρας αλλαγής που έφερε στον σύλλογο ήταν εμφανής.

Ο Κλαφ έφερε νέο αίμα στα κριάρια κάνοντας μεταγραφές όπως οι Ρόι ΜακΦάρλαντ, Τζόν Οχάρε, ΜακΓκόβεν και πολλοί άλλοι. Ήθελε να έχει το πάνω χέρι παντού απέλυσε ακόμα και την γραμματέα του συλλόγου, τον επιστάτη και όποιον έβλεπε πως συκοφαντούσε ή έβλαπτε την ομάδα. Ο Κλαφ έκανε ριζικές αλλαγές και το καλοκαίρι του 68 στέφθηκε πρωταθλητής της δεύτερης κατηγορίας (league one) με την Ντέρμπι επιτυγχάνοντας ρεκόρ 22 αγώνων χωρίς ήττα.

Είχε πλέον γίνει καθολικά αποδεκτός από όλους και τον φώναζαν Mr Clough από σεβασμό. Η πολυπόθητη άνοδος στα σαλόνια της κορυφαίας κατηγορίας θα έρθει το 1969, ενώ την σεζόν 71-72 θα κατακτήσει και το πρωτάθλημα Αγγλίας. Την επόμενη χρονιά 1972-1973 οδηγεί την Ντέρμπι στα ημιτελικά του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης και θα αποκλειστεί από την Γιουβέντους με συνολικό σκορ 3-1. Βέβαια ο Κλαφ ήταν ένας ιδιαίτερος χαρακτήρας ευέξαπτος και αρκετά ιδιότροπος.

Οι σχέσεις με την διοίκηση δεν πήγαιναν πολύ καλά, ο Κλαφ σχολίαζε συχνά τις επιλογές των διοικούντων και μάλιστα με αρνητικό τρόπο και σε πολλές από τις αποφάσεις τους ασκούσε ακόμα και βέτο. Τον Οκτώβριο του 1973 η διοίκηση κάνει αποδεκτή την παραίτηση του Κλαφ , ο οποίος μαζί με τον βοηθό του Πίτερ Τέιλορ αποτελούν παρελθόν από τον πάγκο της Ντέρμπι.

«The damned United»

Αυτός ήταν και ο τίτλος της ομώνυμης ταινίας για το μικρό διάστημα των μόλις 44 ημερών που έμεινε στην Λιντς, πριν όμως από αυτό, ο Κλαφ είχε περάσει και για ένα εξάμηνο από την Μπράιτον η οποία αγωνιζόταν στην τρίτη κατηγορία του πρωταθλήματος, χωρίς να πετύχει κάτι το αξιόλογο. Η ιστορία τον Κλαφ με την Λίντς Γιουνάιτεντ είναι περισσότερο μια ιστορία μίσους, ο Μπράιαν είχε εκφράσει πολλές φορές την αντίθεσή του στον τρόπο παιχνιδιού των πρωταθλητών Αγγλίας.

Ο ίδιος μάλιστα είχε δηλώσει δημόσια πως αν η Αγγλική ομοσπονδία ήθελε πραγματικά να αντιμετωπίσει το αντιαθλητικό παιχνίδι το οποίο ήταν σήμα κατατεθέν για εκείνη τη περίοδο στην Αγγλία, θα έπρεπε να υποβιβάσει την Λιντς. Επίσης στην παρθενική του ομιλία στους ποδοσφαιριστές της Λιντς είχε πει το θρυλικό :

«As far as I’m concerned you can throw all those medals in the bin, because you won them all by cheating!’»

(Σε ό,τι με αφορά μπορείτε να πετάξετε όλα τα μετάλλια που έχετε κερδίσει στην καριέρα σας στο σκουπιδοτενεκέ, γιατί τα έχετε κερδίσει όλα με απάτες!). Γ αυτό το λόγο οι ποδοσφαιριστές του δεν τον εκτίμησαν ποτέ, έχοντας ως συνολική αποκομιδή 4 μόλις βαθμούς σε 6 αγωνιστικές, πράγμα το οποίο έφερε και την απόλυσή του.

Το κύκνειο άσμα μιας ιδιοφυΐας

Τον Ιανουάριο του 1975 Ο Κλαφ με τον συνεργάτη του Τέιλορ κάθονται στον πάγκο της Νότινγκαμ Φόρεστ, ομάδα της δεύτερης κατηγορίας. Μέσα σε δύο χρόνια, το 1977 , τερματίζει στη τρίτη θέση της δεύτερης κατηγορίας και ταυτόχρονα κερδίζει και την άνοδο στην κορυφαία κατηγορία της Αγγλίας. Αυτή ήταν μόνο η αρχή για τον Κλάφ αφού την πρώτη του κι όλας χρονιά στα μεγάλα σαλόνια κερδίζει το πρωτάθλημα, πράγμα το οποίο ελάχιστες ομάδες το είχαν καταφέρει, ενώ στη σύγχρονη εποχή δεν το χει καταφέρει κανένας προπονητής.

Έκτοτε μπαίνει το νερό στο αυλάκι το άστρο του Κλάφ γίνεται πιο φωτεινό από ποτέ και την επόμενη χρονιά (1978-1979) καταφέρνει το απίστευτο. Η Νότιγχαμ του Κλαφ κατακτά το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης νικώντας στον τελικό τη Μάλμε από τη Σουηδία (1-0). Το 1980 θα είναι και πάλι η χρονιά του, θα κατακτήσει για δεύτερη χρονιά το Κύπελλο Πρωταθλητριών, δεύτερη συνεχόμενη φορά, νικώντας στον τελικό το Αμβούργο (1-0). Οι επιτυχίες δεν σταματάνε εδώ η Νότινγκαμ θα φτάσει στα ημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1984, όταν στον αλησμόνητο αγώνα ενάντια στην Άντερλεχτ θα αποκλειστεί.

Ένας αγώνας ο οποίος στιγματίστηκε από τη φήμη πως ο διαιτητής του δεύτερου αγώνα είχε δωροδοκηθεί από την Άντερλεχτ για να ακυρώσει το κανονικό γκολ που πέτυχε η Νότινγκαμ Φόρεστ. Ακόμα η αρμάδα του Μπράιαν κατέκτησε το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ και δύο Λίγκ Καπ Αγγλίας.

Ταφόπλακα το Χίλσμπορο

Φτάνουμε στο 1989 ο Κλαφ ανανεώνει με την Νότινγκαμ και την ίδια χρονιά σηκώνει το Λίγκ Καπ, τερματίζει στη τρίτη θέση και χάνει από τη μεγάλη Λίβερπουλ του Ράς και του Ντάλγκλις στον ημιτελικό. Όλα αυτά στον τραγικό αγώνα του Χίλσμπορο στον οποίο χάνουν τη ζωή τους 96 φίλαθλοι των κόκκινων όταν ποδοπατήθηκαν στις κερκίδες. Το 1990 θα πάρει άλλο ένα Λίγκ Καπ στον τελικό με την Όλνταμ ενώ το 1991 θα φτάσει στον τελικό του ίδιου θεσμού χάνοντας από την Τότεναμ.

Στο παλμάρε του θα προστεθούν και δύο κατακτήσεις του Μέμπερς Καπ το ’89 και το ’92. Ένα χρόνο αργότερα το 1993 η Νότινγκαμ υποβιβάζεται και ο Κλαφ αποφασίζει να αποσυρθεί από τους πάγκους, έχοντας κατακτήσει τα πάντα στη καριέρα του και έχοντας συμβάλει όσο λίγοι στην ανύψωση του Αγγλικού ποδοσφαίρου. Αγάλματά του χτίζονται στο Μίντλεσμπρο, στο γήπεδο της Λιντς και στο γήπεδο της Νότινγκαμ Φόρεστ, ως ελάχιστος φόρος τιμής στον αιώνιο μάστερ των πάγκων.

Τον Σεπτέμβρη του 2004 πεθαίνει σε ηλικία 69 ετών από καρκίνο στο στομάχι και έχοντας σοβαρό πρόβλημα στο συκώτι του από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.