Mάριον Τζόουνς: Μία καριέρα χτισμένη στην εξαπάτηση

Όπως η καριέρα κάθε αθλητή στίβου έτσι και αυτή του σπρίντερ είναι μοναχική. Αυτός είναι υπεύθυνος τόσο για τις νίκες όσο και για τις ήττες. Η δόξα και η υστεροφημία κατακτιέται μετά από κάθε μεγάλη επιτυχία. Ωστόσο, αυτή η μοναξιά είναι δίκοπο μαχαίρι καθώς υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος και δεν αναφερόμαστε μόνο στην ήττα. Οι σπρίντερ είναι υπόλογοι των πράξεων και των επιλογών τους, οι οποίες αν δεν είναι βασισμένες στην ορθή λογική, τότε μπορούν να γκρεμίσουν κόπους πολλών ετών μέσα σε λίγα 24ωρα.

Όπως ακριβώς κατέρρευσε η καριέρα της θρυλικής μέχρι τότε Αμερικανίδας σπρίντερ, Μάριον Τζόουνς, στις 5 Οκτωβρίου, όταν παραδέχθηκε δημόσια τη χρήση απαγορευμένων ουσιών και τη διπλή ψευδομαρτυρία σε ομοσπονδιακούς πράκτορες. Επρόκειτο για μία από τις πιο επιτυχημένες αθλήτριες στίβου στα τέλη της δεκαετίας του 90΄, η οποία σαγηνεύτηκε από τα κάλλη της κορυφής, με αποτέλεσμα να αποφασίσει να διατηρηθεί εκεί χτίζοντας μία καριέρα βασισμένη στο ψέμα και τα αναβολικά.

Ας ξετυλίξουμε, όμως, το νήμα της ιστορίας αυτής της πολυτάλαντης σπρίντερ από την αρχή ξεκινώντας από τον οικογενειακό της βίο. Η Τζόουνς είδε για πρώτη φορά το φως της Γης στις 12 Οκτωβρίου του 1975 και μόλις στο δεύτερο έτος της ηλικίας της είδε τους γονείς της να χωρίζουν. Με τον πατριό της είχε οικοδομήσει μία καλή σχέση αλλά ο ξαφνικός θάνατός του την ώθησε στο στίβο και την καλαθοσφαίριση ως δύο τρόπους εκτόνωσης. Μέχρι την ηλικία των 15 ετών συνδύαζε τα δύο αθλήματα με επιτυχία αλλά ένας τραυματισμός της στο μπάσκετ την οδήγησε να ακολουθήσει το μοναχικό μονοπάτι που προσφέρει ο στίβος. Από τα πρώτα βήματα στην αθλητική της καριέρα είχαν καλλιεργηθεί υπόνοιες για λήψη απαγορευμένων ουσιών από την Τζόουνς. Στο λύκειο δεν παραβρέθηκε σε έναν έλεγχο ντόπινγκ στις αρχές της δεκαετίας του 90΄και χρειάστηκε τον δικηγόρο της, Τζόν Κόχραν, για να ακυρωθεί η τετραετής ποινή απαγόρευσης συμμετοχής της σε κάθε αθλητική συνάντηση. Η νεαρή τότε σπρίντερ υπερασπίστηκε τον εαυτό της δηλώνοντας ότι ποτέ δεν έλαβε το γράμμα ειδοποίησης για την παρουσία της σε αντιντόπινγκ τεστ.

Στα τερέν του πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, από το οποίο αποφοίτησε, γνώρισε έναν από τους πολλούς συζύγους της, που έμελλαν να στιγματίσουν την καριέρα της. Ειδικότερα, στις 3 Οκτωβρίου του 1998 επισημοποίησε τη σχέση της με τον σφαιροβόλο, Σι Τζέι Χάντερ, με τα ΜΜΕ να μην βρίσκουν ιδιαίτερα ταιριαστό το ζευγάρι, με συνέπεια να τους χαρακτηρίσουν “η ωραία και το τέρας”. Ο Χάντερ, μάλιστα, την σύστησε στο νέο προπονητή της, Τρέβορ Γκράχαμ, ο οποίος αργότερα πρωταγωνίστησε στο περιβόητο σκάνδαλο ντόπινγκ με την εταιρεία Balco.

Το ξεπέταγμα και ο προσωπικός της βίος

Η νεαρή τότε σπρίντερ έκανε όλο τον κόσμο να μιλάει για χάρη της στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας του 1997 πανηγυρίζοντας την πρωτιά στα 100 μέτρα για να ακολουθήσει ο θρίαμβος της στην ίδια διοργάνωση δύο χρόνια αργότερα, στη Σεβίλλη κατακτώντας 2 χρυσά, στα 100 μέτρα και στο άλμα εις μήκος. Στο απόγειο της δόξας της, όμως, έφτασε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, το 2000. Εκεί, η 25χρονη τότε Αμερικανίδα πρόσθεσε στη συλλογή της 3 χρυσά μετάλλια (100 μέτρα, 200 μέτρα, 4 επί 100 μ.) και δύο χάλκινα (άλμα εις μήκος, 4 επί 100 μ.), με συνέπεια να γίνει η πρώτη γυναίκα που ανέβηκε πέντε φορές στο βάθρο των νικητών σε μια διοργάνωση Ολυμπιακών. Αυτή η Ολυμπιάδα, όμως, αποτέλεσε την αρχή του τέλους της σχέσης ανάμεσα στο ανδρόγυνο. Ειδικότερα, ο Χάντερ κατηγορήθηκε για χρήση αναβολικών (νανδρολόνη) και δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στους Αγώνες με την Τζόουνς να ομολογεί αργότερα στην αυτοβιογραφία της ότι η συγκεκριμένη υπόθεση πλήγωσε τη φήμη της ως “καθαρής” σπρίντερ.

Το ζευγάρι χώρισε το 2001 και λίγο αργότερα στη ζωή της Τζόουνς μπήκε ο Ολυμπιονίκης σπρίντερ, Τιμ Μοντγκόμερι, με τον οποίο παντρεύτηκε και απέκτησε το πρώτο της παιδί. Αυτό το διαζύγιο δε το χώνεψε ποτέ ο Χάντερ, ο οποίος το 2004 αποκάλυψε ότι μπροστά στα μάτια του η πρώην σύζυγός του έκανες ενέσεις στον εαυτό της στο Ολυμπιακό χωριό του Σίδνεϊ προκειμένου να βελτιώσει τις επιδόσεις της. Οι συγκεκριμένες κατηγορίες χαρακτηρίστηκαν ως “εκδικητικές” από τον δικηγόρο της αθλήτριας, Τζόσεφ Μπέρτον. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, το ίδιο έτος ο ιδρυτής της εταιρείας BALCO και διατροφολόγος της Αμερικανίδας, Βίκτορ Κόντε, εξομολογήθηκε σε συνέντευξή του ότι ο ίδιος της είχε δώσει 4 διαφορετικού είδους απαγορευμένες ουσίες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τους Ολυμπιακούς του 2000. Σύμφωνα με τον Κόντε, μάλιστα, οι συγκεκριμένες ουσίες ήταν μη ανιχνεύσιμες από τα υπάρχοντα συστήματα αντι-ντόπινγκ. Ωστόσο, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων οι κατηγορίες έπεσαν στο κενό.

Στο μεταξύ, η καριέρα της Τζόουνς είχε αρχίσει να παίρνει την κατιούσα με την πρώτη της ήττα μετά από 6 χρόνια στα 100 μ. να έρχεται στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2001, από την Ουκρανή, Ζάνα Πιντούσεβιτς. Το 2003 έχασε μεγάλος μέρος της χρονιάς λόγω της εγκυμοσύνης της ενώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας έφτασε με χαμηλή αυτοπεποίθηση, καθώς ο Μοντγκόμερι αντιμετώπιζε κατηγορίες περί χρήσης στεροειδών, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν ένα χρόνο αργότερα και τον ανάγκασαν στην πρόωρη συνταξιοδότησή του και την επιστροφή όλων των μεταλλίων του από το 2001 και έπειτα. Αυτή η υπόθεση επέκτεινε την καχυποψία γύρω από τη Τζόουνς, η οποία πήρε την 5η θέση στο μήκος, συμμετείχε στην ομάδα 4×100μ. που αποκλείστηκε στα προκριματικά λόγω λάθους, αποσύρθηκε από τα 200μ. και δεν κέρδισε την παρουσία της στα 100μ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Έτσι, μετά τη λήξη της διοργάνωσης, η Αμερικανίδα σπρίντερ εκδήλωσε την απογοήτευσή της για την απόδοσή της: “Είναι εντελώς απογοητευτικό. Δεν έχω λόγια να εκφραστώ”.

Το 2006 ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς για την Μάριον Τζόουνς, η οποία μετά από 4 χρόνια βελτίωσε το προσωπικό της ρεκόρ (10,91 δευτ.) στη συνάντηση της Ρώμης, παρά το γεγονός ότι τερμάτισε δεύτερη πίσω από την Τζαμαϊκανή, Σερόν Σίμσον. Το ίδιο έτος, όμως, η 31χρονη πια σπρίντερ ελέγχεται στο Εθνικό Πρωτάθλημα των ΗΠΑ και εντοπίζεται στο αίμα της η απαγορευμένη ουσία, ερυθροποιητίνη, γνωστή και ως “η καθαρή” (The Clear), με αποτέλεσμα να μην συμμετάσχει στην συνάντηση στίβου της Ελβετίας επικαλούμενη προσωπικούς λόγους. Το δεύτερο δείγμα όμως, ήταν αρνητικό και έτσι η Τζόουνς κέρδισε χρόνο. Παράλληλα, οι αποκαλύψεις για την δράση του προπονητή της, Γκράχαμ, και του διατροφολόγου, Κόντε, ήταν καταιγιστικές και βάρυναν και την ίδια, η οποία πάντως δήλωνε ότι δεν είχε καμία ανάμειξη στο σκάνδαλο.

Οι συγκεκριμένες υποθέσεις, πάντως, δεν την απέτρεψαν από το να παντρευτεί για τρίτη φορά στη ζωή της, τον Φεβρουάριο του 2007. Αυτή τη φορά πέρασε την πόρτα της εκκλησίας πλάι στον τρίτο Oλυμπιονίκη του 2000 στα 100 μέτρα, Ομπαντέλε Τόμπσον, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά.

Το δημόσιο ξέσπασμα

Η στιγμή της απομυθοποίησης είχε φτάσει και το ημερολόγιο έγραφε 5 Οκτωβρίου του 2007. Μετά από 50 λεπτά ακρόασης στη δικαστική αίθουσα, η αθλήτρια πήρε το μικρόφωνο και ομολόγησε δημόσια ότι η καριέρα της είχε βασιστεί πάνω στα ψέματα και τα στεροειδή. Συγκεκριμένα, με δάκρυα στα μάτια της και με την μητέρα της στο πλάι, η Τζόουνς παραδέχθηκε ότι πραγματοποίησε δύο ψευδείς καταθέσεις σε ομοσπονδιακούς πράκτορες τα τελευταία χρόνια: “Θέλω να ζητήσω συγνώμη από όλους σας. Λυπάμαι που σας απογοήτευσα με τόσους πολλούς τρόπους. Νιώθω ντροπή λέγοντας ότι σας πρόδωσα. Σήμερα παραδέχθηκα την ενοχή μου όσον αφορά την ψευδορκία μου σε δύο ομοσπνδιακούς πράκτορες, μία κίνηση εντελώς ανόητη από πλευράς μου. Είμαι πλήρως υπεύθυνη για τις πράξεις μου. Δε μπορώ να κατηγορήσω κανέναν άλλο παρά τον εαυτό μου. Θέλω όλοι να ξέρετε ότι δεν ήμουν ειλικρινής απέναντί σας και έχετε κάθε δικαίωμα να είστε νευριασμένοι με μένα. Απογοήτευσα την οικογένειά και τη πατρίδα μου. Κατανοώ ότι η απολογία μου μπορεί να μην είναι αρκετή για να επανορθώσει τον πόνο που σας προκάλεσα. Γι΄αυτό το λόγο ζητάω τη συγχώρεση σας”.

Η Τζόουνς, πάντως, υποστήριξε ότι μέχρι το 2003 δε γνώριζε ότι λάμβανε απαγορευμένες ουσίες θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα απλό θρεπτικό συμπλήρωμα (λινόσπορος). Αργότερα, υπογράμμισε ότι είπε ψέματα στους ομοσπονδιακούς πράκτορες την περίοδο που την ανέκριναν (2003), επειδή πανικοβλήθηκε όταν της παρουσιάστηκαν με ένα δείγμα της “Καθαρής”. Η μεταμέλεια της Αμερικανίδας σπρίντερ αν και ήρθε αργά, βέβαια, ήταν αληθινή κάτι που απέδειξε η ίδια επιστρέφοντας τα 5 μετάλλια της από την Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ προτού ανακοινωθεί η τιμωρία της από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου. Η απόφαση ήταν κόλαφος για την ίδια και σηματοδότησε τη λήξη της καριέρας της. Συγκεκριμένα, στις 12 Δεκεμβρίου 2007 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αφαίρεσε τα πέντε ολυμπιακά μετάλλια της Μάριον Τζόουνς και της απαγόρευσε τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Σαν να μην έφτανε αυτό στις 11 Ιανουαρίου 2008 της επιβλήθηκε εξάμηνη φυλάκιση επειδή είπε ψέματα για την υπόθεση των αναβολικών ουσιών. Παράλληλα, της γνωστοποιήθηκε πως για δύο χρόνια θα βρίσκεται υπό επιτήρηση και για 800 ώρες θα προσφέρει κοινωνικό έργο, ενώ η IAAF ακύρωσε όλα τα αποτελέσματά της από την 1η Σεπτεμβρίου 2000 και έπειτα. Έτσι, η χρυσή Ολυμπιονίκης έβαλε τίτλους τέλους στην καριέρα της στις 5 Οκτωβρίου του 2007.

Τα ρεκόρ έσβησαν αλλά η στάμπα έμεινε

Το χειρότερο που πρέπει να υποστούν οι αθλητές που διαπιστώνεται ότι έχουν λάβει απαγορευμένες ουσίες δεν είναι η αφαίρεση μεταλλίων αλλά ο στιγματισμός από την κοινωνία. Οι ντοπαρισμένοι αθλητές που “πιάνονται” να έχουν κλέψει παραμένουν δακτυλοδεικτούμενοι για το υπόλοιπο της ζωής του και δεν υπάρχει κάτι που μπορεί να αναιρέσει τη συγκεκριμένη ταμπέλα από πάνω τους.

Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Αμερικανίδας σπρίντερ, η οποία κατακεραυνώθηκε από κορυφαία στελέχη του παγκόσμιου στίβου. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Αμερικάνικης Ολυμπιακής Κοινότητας, Πίτερ Ουμπέροθ, πρόσθεσε ότι η παραδοχή της “ήταν καθυστερημένη και τονίζει την ντροπή και την ατιμία που είναι συνδεδεμένες με την κλοπή”. Παρομοίως, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου πραγματοποίησε δηλώσεις στο ίδιο μήκος κύματος: “Η Μάριον Τζόουνς θα μείνει γνωστή ως μία από τις μεγαλύτερες απάτες στην ιστορία του αθλητισμού”.

Η ίδια, μάλιστα, στην πρώτη της συνέντευξη, μετά την έκτιση της ποινής φυλάκισης της, στην Όπρα, στάθηκε στην απομυθοποίηση της: ““Δεν είναι τόσο δύσκολο να επιστρέφεις τα μετάλλια όσο η αμαύρωση του ονόματός μου. Γνώριζα πως έπαιρνα απαγορευμένες ουσίες και συνειδητά αποφάσισα να πω ψέματα στη δικαιοσύνη ώστε να το καλύψω. Μέσα στη φυλακή κατάλαβα το λάθος που έκανα, πιστεύω πως δεν αγαπούσα τον εαυτό μου αρκετά γι’αυτό οδηγήθηκα στην ψευδορκία. Πλήρωσα το μεγαλύτερο τίμημα με την απαξίωση του ονόματος μου”.

Η αποτυχημένη προσπάθεια επανεκκίνησης και η στροφή προς την οικογένεια

Η Μάριο Τζόουνς άρχισε σταδιακά να πατάει στα πόδια της και επιχείρησε λίγα χρόνια αργότερα να ασχοληθεί με τη δεύτερη μεγάλη αγάπη της, την καλαθοσφαίριση. Στις 10 Μαρτίου του 2010, μάλιστα, η Αμερικανίδα πρώην σπρίντερ υπέγραψε επαγγελματικό συμβόλαιο με τη Τούσλα Σοκ. Με λιγότερο από ένα πόντο μέσο όρο σε 14 παιχνίδια, όμως, η συνεργασίας της με την ομάδα έληξε άδοξα το καλοκαίρι του 2011.

Κάπως έτσι και η ίδια αποδέχτηκε τη μοίρα της και αποφάσισε να αφοσιωθεί στις οικογενειακές τις υποχρεώσεις και τα 3 παιδιά της. Σε κάθε ευκαιρία, μάλιστα, προσπαθεί να συμβουλεύσει αθλητές που ξεκινούν τώρα την καριέρα τους προκειμένου να μην βρεθούν σε παρόμοιες καταστάσεις και να αποφύγουν παρόμοια λάθη.

Υ.Γ.1: Η ματαιοδοξία και η ανασφάλεια της Τζόουνς είναι χαρακτηριστική στην εξής δήλωση της στη προαναφερθείσα συνέντευξη στην Όπρα Γουίνφρεϊ: “Ενθυμούμενη εκείνον τον αγώνα του Σίδνεϊ πιστεύω ότι θα κατακτούσα το χρυσό μετάλλιο και χωρίς να πάρω αναβολικά”.

Υ.Γ.2: “Ντοπαρισμένος είναι όποιος πιάνεται”, Χρήστος Τζέκος.