Π.Ο.Κ: Μία συμμαχία που θα έμοιαζε αδιανόητη σήμερα

Στη σημερινή εποχή της παντοδυναμίας του Ολυμπιακού στο ελληνικό ποδόσφαιρο, οι σχέσεις μίσους και αντιπάθειας μεταξύ των ερυθρολεύκων και των υπόλοιπων ανταγωνιστών για τον τίτλο (ΠΑΟΚ, ΑΕΚ , Παναθηναϊκός) είναι κάτι με το οποίο έχουν γαλουχηθεί οι νεότερες γενιές και θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό. Έτσι, είναι αδύνατο να υπάρξει συμφωνία ανάμεσα σε αυτές τις δύο πλευρές ακόμα και σε στοιχειώδη πράγματα, κάτι που λειτουργεί εις βάρος της ανάπτυξης και της βελτίωσης του ποιοτικού επιπέδου του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Ωστόσο, οι συνθήκες δεν ήταν πάντα τόσο εχθρικές, αρκεί να ψάξει κανείς στο απώτατο παρελθόν, γυρνώντας πίσω το χρόνο στο 1927. Ειδικότερα, παραμονές της διεξαγωγής του παρθενικού πανελληνίου πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, ο Ολυμπιακός ήρθε σε ρήξη με την ΕΠΟ με συνέπεια η τελευταία να απαγορεύσει τη συμμετοχή των Πειραιωτών στο πρωτάθλημα ενώ απείλησε τους υπόλοιπους συλλόγους με διαγραφή σε περίπτωση που αγωνίζονταν μαζί του έστω και σε φιλική αναμέτρηση.

Αυτή η εξέλιξη, όμως, αποτέλεσε αφορμή για την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό να έρθουν σε σύγκρουση με την ΕΠΟ, με την οποία διεκδικούσαν τα πρωτεία του ελληνικού ποδοσφαίρου, αποφασίζοντας να συνταχθούν με τους ερυθρόλευκους διεξάγοντας φιλικές αναμετρήσεις. Συγκεκριμένα η ΑΕΚ αποφάσισε να μην κατέβει να αγωνιστεί στην προγραμματισμένη αναμέτρηση με αντίπαλο τον Απόλλωνα στις 23 Οκτωβρίου 1927, σε ένα αγώνα με σκοπό την οικονομική ενίσχυση της ομοσπονδίας, ανακοινώνοντας παράλληλα τη διεξαγωγή φιλικού παιχνιδιού μεταξύ δύο μικτών ομάδων αποτελουμένων εκ των ποδοσφαιριστών των συνεργαζομένων συλλόγων του Π.Ο.Κ. Αυτή η ονομασία προήλθε από τα αρχικά των ονομάτων του Ολυμπιακού, του Παναθηναϊκού και της Κωνσταντινουπόλεως Α. Ε. (ΑΕΚ). Την συγκεκριμένη ενέργεια τιμώρησε η ΕΠΣΑ με επιβολή τετράμηνου αποκλεισμού στον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ ενώ η ΕΠΟ προέβη στη διαγραφή των συλλόγων στη 31 Οκτωβρίου 1927 και την εκκίνηση του πρωταθλήματος χωρίς αυτές τις ομάδες.

Οι άνθρωποι που βρίσκονταν πίσω από την δυναμική ιδέα της ίδρυσης του Π.Ο.Κ. ήταν οι: Αθανάσιος Μέρμηγκας (ΟΣΦΠ), Απόστολος Νικολαϊδης (ΠΑΟ) και Κ. Κωνσταντάρας (ΑΕΚ). Αν και υπάρχουν ορισμένοι που αμφιβάλουν για την επίσημη δημιουργία του ΠΟΚ αυτή πραγματοποιήθηκε το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου του 1927 και περιλάμβανε υπογεγραμμένο συμφωνητικό ανάμεσα στους τρεις συλλόγους με συγκεκριμένους όρους καθώς και ποινική ρήτρα ενώ με επιστολή του ζητούσε να επιβάλει τους όρους του στην ΕΠΟ:

“Προ μηνός ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός και η Ε. Κων/πόλεως κατόπιν συμφωνιών υπέγραψαν συμβόλαιον φιλίας και συνεργασίας δημιουργήσαντες ούτω το γνωστόν τραστ (Π.Ο.Κ.), του οποίου σκοπός θα ήτο η εξυπηρέτησις των συμφερόντων των Σωματείων τούτων θέσαντες συνάμα και ποινικήν ρήτραν 50.000 δρ. δια τον αθετούντα την υπόσχεσίν του Σύλλογον… Η Π.Ο.Κ. δεν περιωρίσθη εις το ζήτημα της συνεργασίας μόνον αλλ’ έκρινε σκόπιμον να αποστείλη και τελεσίγραφον εις την Ομοσπονδίαν και να ζητή την εφαρμογήν των όρων της όσον το δυνατόν ταχύτερον…”

Το Π.Ο.Κ. έθεσε γρήγορα ως στόχο να “χτυπήσει” την Ε.Π.Ο. δημιουργώντας δικό του πρωτάθλημα στο οποίο προσκαλούσαν τις υπόλοιπες ομάδες της χώρας. Ωστόσο, σύλλογοι, όπως ο Αθηναϊκός, ο Πανιώνιος, ο Ατρόμητος και ο Πανελλήνιος δεν έμειναν ικανοποιημένοι στη σκέψη μίας τέτοιας ιδέας και συμπαρατάχθηκαν με την Ε.Π.Ο.

Αυτή η εξέλιξη δεν πτόησε το Π.Ο.Κ. το οποίο προώθησε επιτυχημένα τη διεξαγωγή διεθνών τουρνουά προσκαλώντας ξένες εμπορικές ομάδες από την Γιουγκοσλαβία, την Ρουμανία, την Ουγγαρία και τη Τσεχοσλοβακία, όπως η Φερεντσβάρος, η Μπέογκραντ κ.α. Οι τρεις ελληνικοί σύλλογοι μεριμνούσαν για τα λειτουργικά έξοδα ενώ μοιράζονταν και τα έσοδα από τα εισιτήρια. Τα συγκεκριμένα τουρνουά ονομάζονταν Κύπελλο Πάσχα και Κύπελλο Χριστουγέννων λόγω της χρονική περιόδου που διεξάγονταν ενώ συνεχίστηκαν ακόμη και μετά την άμβλυνση των σχέσεων του Π.Ο.Κ. με την Ε.Π.Ο. (μετά τη δεκαετία του 50΄άρχισαν να εξασθενεί η διοργάνωσή τους). Η εμπορικότητα των συγκεκριμένων αγώνων ήταν τεράστια προσελκύοντας πλήθη κόσμου στα γήπεδα.

Η σύγκρουση ανάμεσα στις δύο πλευρές έλαβε τέλος σύντομα, καθώς τον Ιούνιο του 1928 η ομοσπονδία κατανόησε τη σημασία των 3 συλλόγων για τη βιωσιμότητά της και τους επανέφερε στα μητρώα της. Ωστόσο, η συγκεκριμένη “συμμαχία” δεν έπαψε να υπάρχει, καθώς επιθυμούσε την προώθηση κάποιων στόχων της. Ειδικότερα, πέρα από την διοργάνωση των προαναφερθέντων διοργανώσεων το Π.Ο.Κ. εξασφάλιζε την αλληλοϋποστήριξη των τριών ομάδων που την αποτελούσαν στις εκλογές των διοικήσεων της Ε.Π.Ο. και στις αποφάσεις του ΔΣ (χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η συναίνεση του Ολυμπιακού και η συμβολή του στην αποτροπή του υποβιβασμού του Παναθηναϊκού το 1976 για υπόθεση δωροδοκίας σε παίκτες του Ηρακλή) ενώ συνέβαλε στην αποφυγή μεταγραφών παικτών ανάμεσα στον ΟΣΦΠ, τον ΠΑΟ και την ΑΕΚ.

Όλα τα καλά, όμως, έχουν ένα τέλος και αυτό έφτασε αναπόφευκτα στις 7 Μαρτίου του 1963 έστω και με ανεπίσημο τρόπο. Αν και οι παρεμβολές τρίτων είχαν αποδυναμώσει το Π.Ο.Κ. μεγαλύτερο ρόλο στην διάσπαση αυτής της συμμαχίας διαδραμάτισε η εξασθένιση του αισθήματος φιλίας και αλληλεγγύης σύμφωνα με το έγγραφο που απέστειλε ο Παναθηναϊκός στους ερυθρόλευκους στις 7 Μαρτίου. Παράλληλα, οι πράσινοι απέστειλαν ένα παρόμοιο έγγραφο και στην ΑΕΚ σημειώνοντας, όμως ότι θα ήθελαν να διατηρηθούν οι μεταξύ τους καλές σχέσεις. Η προαναφερθείσα επιστολή εκνεύρισε τον πρόεδρο των Πειραιωτών, Γιώργο Ανδριανόπουλο, ο οποίος δέχτηκε με χαρά να λυθεί αυτή η μακροχρόνια συνεργασία ενώ κατηγόρησε τον ΠΑΟ ότι δεν είχε βοηθήσει τον Ολυμπιακό να χτίσει το γήπεδό του μέσω της συμμετοχής του στη διεξαγωγή φιλικής αναμέτρησης. Αυτή η απάντηση φυσικά προκάλεσε την οργή των ανθρώπων του Παναθηναϊκού με αποτέλεσμα να γραφτεί έτσι η τελευταία επίσημη σελίδα στην ιστορία του ΠΟ.Κ.

Σε ανεπίσημο επίπεδο, πάντως, η φράση Π.Ο.Κ. δεν έχει εκλείψει ακόμα και στις μέρες μας και συχνά χρησιμοποιείται από ομάδες της επαρχίας ή της Θεσσαλονίκης για να επιδείξουν χλευαστικά τις τρεις αθηναϊκές ομάδες που κινούν τα νήματα του ελληνικού ποδόσφαιρο ασκώντας τη μεγαλύτερη επιρροή στις αποφάσεις που παίρνει η Ε.Π.Ο.